به گزارش گروه امام و رهبری خبرگزاری تسنیم، رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیتالله سیدعلی خامنهای (مدظلهالعالی) 4 فروردین 1369 در جریان دیدار با جمعی از مدرسین، فضلا و طلاب حوزه علمیه مشهد، توصیههای مهمی را برای سخنرانی در ماه مبارک رمضان خطاب به منبریها مطرح میفرمایند.
در ادامه به مرور این توصیهها میپردازیم:
ایام ماه مبارک رمضان؛ معد برای تبلیغ
ایشان در نخستین بخش از سخنان خود، ایام ماه مبارک رمضان را ایامی معد برای تبلیغ عنوان فرموده و در اینباره بیان میدارند: «این ماه رمضان و ماهرمضانها و ایّام معدّ براى تبلیغ را خیلى باید قدر بدانید؛ در این ایّام مردم آمادهاند. البتّه رسانهها، رادیو، تلویزیون، روزنامهها در خدمت تبلیغ اسلام هستند و تبلیغ میکنند؛ امّا سنّت منبر ما، یعنى نشستن جلوى مستمع و چهرهبهچهره با او حرف زدن، یک چیز استثنائى است؛ این را از دست ندهید؛ این خیلى چیز باعظمت و باارزش و مهمّى است.»
نیاز مردم را در نظر بگیرید
معظمله در فراز دیگری از فرمایشاتشان، ضرورت توجه منبریها به نیاز مردم را مورد اهتمام قرار داده و در این زمینه میفرمایند: «در این اظهاراتى که در منبرها میشود، رعایت چند چیز را بکنید: یکى نیاز مردم است؛ چه چیزى را امروز مردم بیشتر احتیاج دارند، آن را پیدا کنید. امروز مردم به اخلاق احتیاج دارند، به عمق تفکّر انقلابى احتیاج دارند؛ این انقلابى که به وجود آمد، بر پایهى چه مبانىاى استوار است؟ این را مردم احتیاج دارند، باید روى این فکر کنید. بهترین مرجع هم کلمات و فرمایشات امام (رضوان الله تعالى علیه) است و بعضى از نوشتهها و گفتههاى قیّمى که در طول این یازده سال بحمدالله بزرگانى ما داشتیم که آنها بیان کردند و البتّه براى اهل تحقیق، مراجعهى به قرآن و حدیث در باب حاکمیّت اسلام و جامعیّت اسلام و اینکه اسلام دین زندگى است.»
رعایت اعتدال و پرهیز از افراط
توصیه دیگر رهبر فرزانه انقلاب اسلامی به منبریها که در امتداد توصیه پیشین مطرح میشود، رعایت اعتدال است. ایشان در این زمینه میفرمایند: «ثانیاً اعتدال را رعایت کنید. اعتدال، یعنى در هیچ جهت دچار افراط نشوید. بعضى در منبرها دچار افراط میشوند؛ حالا در طرف جهات اخلاقى یا در طرف جهات سیاسى، فرق نمیکند؛ افراط علىاىّحال مذموم است، مستحسن نیست. البتّه مردم به اخلاقیّات خیلى احتیاج دارند؛ ما احتیاج به یک انقلاب اخلاقى داریم براى اینکه در خودمان، در ملّتمان، در آحاد مردممان صفات رذیله را ریشهکن کنیم و اخلاق مسلِم حقیقى را با همان خصوصیّات که در روایات و در آیات کریمهى قرآن هست، در مردم رشد بدهیم. اخلاق خیلى لازم است؛ امّا اینجور نباشد که ما وقتى اخلاق میگوییم یا حدیث میخوانیم براى مردم، بهکل از مسائل روز، مسائل انقلاب، مسائل زندگى، تاریخچهى این یازده سالِ پُر از حادثه و مسائل جهان بکلّى برکنار باشیم. همانطور که عرض کردم، بعضى منبر که میروند و انسان پاى منبرشان وقتى مىنشیند، گویى در این کشور انقلابى رخ نداده، رهبرى مثل امام راحل (رضوان الله علیه) گویى ظهور نکرده، این جنگ گویى اتفاق نیفتاده؛ اینجور حرف میزنند؛ بهکلّى برکنار! این افراط است از آن طرف. در جهت سیاسى هم افراط خطا است. بعضى در منبر، در سخنرانى، همهى مطلب را ــ مِن البدو الى الختم ــ مصروف میکنند به امور سیاسى؛ یک کلمه اخلاق و نصیحت و تهذیب و احکام و مانند اینها نیست. حتّى مثلاً مىبینید آقایی رفته منبر در فلان دِه، مثلاً دربارهى انقلاب نیکاراگوئه دارد بحث میکند که چطور شد که ساندنیستها در نیکاراگوئه شکست خوردند! [یا دربارهی] علل پیدایش کشور نامیبیا و اینکه سابقهى آن چه بوده و مانند اینها! حالا چه اهمّیّت دارد؟ خب اینها را که همه دارند میگویند؛ در رادیو، در روزنامهها، در تلویزیون. این هم از این طرف افراط است؛ از هیچ طرف افراط مناسب نیست.»
تقسیم منبر
امام خامنهای در فراز دیگری از توصیههایشان خطاب به منبریها بر لزوم تقسیم منبر اشاره فرموده و در این راستا بیان میدارند: «در ماه رمضان منبر را تقسیم کنید: یک مقدارى احکام دینى ــ همین احکام عملى؛ فردى، جمعى ــ یک مقدار نصایح و اخلاقیّات متّخذهى از آیات کریمهى قرآن و احادیث شریفه و تکیهى بر روى اینها و استفادهى صحیح از آنها، یک مقدار هم مسائل روز، تکالیف مردم در جنب انقلاب، در جنب کشور، در جنب دشمن، شناختن دوست، شناختن دشمن. پس اعتدال و عدم افراط هم یکى از آن شرایط است.»
رعایت اقتضای حال
مقام معظم رهبری در نهایت به لزوم رعایت مقتضای حال از سوی سخنرانان تاکید ورزیده و در اینباره بیان میدارند: «یک چیز دیگرى که باید رعایت کنید، اقتضاى حال است. گاهى یک مطلبى صحیح است امّا گفتن آن در بعضى از تریبونها مستحسن نیست؛ باور مستمع را جلب نخواهد کرد؛ این را نباید گفت. ما حرف گفتنى خیلى داریم؛ بعضى از نقلهاى ضعیف، بعضى از روایات یا حکایات ضعیف، بعضى از استنتاجهاى ضعیف [را نباید گفت]. هر جا منبر میروید، منبر باید قوى باشد؛ ولو در سطح پایین. من همیشه مثال میزنم و میگویم کتابى که براى کلاس اوّل یا دوّم دبستان مینویسند، در باب یک مسئلهى ریاضى همان مطلبى را میگوید که کتابى در باب ریاضیّات استدلالىِ درجاتِ بالاى علم ریاضى بیان میکنند؛ مطلب آن یکى است. اینجا هم میگویند اگر دو تا سیب را با دو تا سیب دیگر جمع کردیم میشود چهار تا؛ ده سال، بیست سال بعد از آن هم که این کودک رشد میکند و درس میخواند، باز هم همین است؛ عوض نمیشود؛ ولو اینجا با سطحى و با زبانى صحبت شده، در آنجا با سطح دیگرى و با زبان دیگرى؛ باید اینجور باشد. «ساده» بگویید، امّا غلط ابدا! البتّه باید مراقبت کرد این جلسات منبرى که سابق معمول بود، خیلى خوب است که امروز هم باشد براى اینکه از لحاظ قالب و محتوا اصلاح بشود.»
انتهای پیام/