گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ چهل و ششمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز دوشنبه 18 فروردین ماه 1404 ضبط و منتشر شد. در این شماره «منصور براتی» میزبان «محمد بیات»، کارشناس مسائل خاورمیانه است.
در شرایط حساس کنونی، دومین سفر بنیامین نتانیاهو به واشنگتن در سال جدید، در میان تحولات پیچیده منطقهای و افزایش تنش میان ایران و ایالات متحده، از اهمیت ویژهای برخوردار است. این گزارش به بررسی ابعاد مختلف این سفر و زمینههای آن میپردازد.
تحولات اخیر منطقه
در دوره اخیر که مصادف با تعطیلات نوروزی و ماه مبارک رمضان بود، تحولات مهمی در منطقه رخ داد. در 25 اسفند 1403 (15 مارس)، دولت ایالات متحده به دستور رئیسجمهور ترامپ، حملات گستردهای را علیه مواضع انصارالله یمن آغاز کرد. هدف اعلام شده این عملیات، بازگرداندن امنیت به دریای سرخ و توقف فعالیتهای مقاومت یمن در حمایت از غزه بود.
در این حملات که عمدتاً از ناوهای هواپیمابر آمریکایی مانند هری ترومن و جنگندههای مستقر در دیگو گارسیا انجام شد، اهداف راهبردی یمن از جمله:
- فرماندهان عالیرتبه و میانی
- مراکز تولید سلاح
- انبارهای تسلیحات، بهویژه موشکهای بالستیک و پهپادها هدف قرار گرفتند.
واکنش انصارالله یمن
در واکنش به این حملات، انصارالله یمن با استفاده از موشکهایی نظیر فلسطین 2، حملاتی را علیه سرزمینهای اشغالی و ناوهای هواپیمابر آمریکا انجام داد. پیام اصلی این اقدامات، انتقال این نکته به واشنگتن بود که توقف فعالیتهای مقاومت یمن از طریق حملات نظامی امکانپذیر نیست و باید راهکارهای دیگری مانند توقف جنگ در غزه یا متوقف کردن عملیات نظامی اسرائیل در منطقه شرق مدیترانه در دستور کار قرار گیرد.
دیپلماسی اجبار علیه ایران
یکی دیگر از تحولات مهم، تشدید سیاست موسوم به "دیپلماسی اجبار" یا "دیپلماسی قایقهای توپدار" علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است. پس از بحران "طوفان الاقصی"، تصویر ایران در ذهن سیاستمداران آمریکایی دستخوش تغییراتی شده و این موضوع به نگرانی کارشناسان و سیاستمداران ایرانی تبدیل شده است.
مسئله اصلی، تعیین استراتژی مناسب ایران در برابر سیاستهای دولت ترامپ است:
- مذاکره؛
- تشدید تنش؛
- حفظ وضعیت موجود.
ضربالاجلهای مهمی نظیر گزارش فصلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی و واکنش احتمالی دولت آمریکا، پیچیدگی اوضاع را افزایش داده است.
سفر نتانیاهو به واشنگتن
سفر اخیر نتانیاهو به واشنگتن را باید در چارچوب تحولات منطقهای تحلیل کرد. براساس اعلام رسانههای عبری، محورهای اصلی این سفر عبارتند از:
1. مسائل مرتبط با ایران (محور اصلی)؛
2. آینده غزه؛
3. موضوع تعرفههای سنگین 17 درصدی بر کالاهای اسرائیلی.
نتانیاهو در جریان این سفر، علاوه بر دیدار با ترامپ، با شخصیتهای دیگری همچون مارکو روبیو و استیو ویتکاف نیز گفتگو کرد.
موضوعات فرعی مطرح شده
علاوه بر محورهای اصلی، موضوعات فرعی دیگری نیز در این سفر مورد بحث قرار گرفت:
- بازسازی مناطق اشغالی مانند نوار غزه؛
- روابط آمریکا با ترکیه؛
- فروش جنگندههای اف-35 به ترکیه؛
- نقش ترکیه در آینده سوریه.
مسئله تعرفههای تجاری
یکی از نکات قابل توجه در این سفر، بحث تعرفههای تجاری بود. اخیراً اسموتریچ، وزیر امور اقتصادی اسرائیل، تعرفهها را صفر درصد اعلام کرده بود، اما ایالات متحده در واکنشی متفاوت اعلام کرد که تعرفههایی وضع خواهد شد.
ترامپ در این خصوص اظهار داشت که با توجه به کمک مالی سالانه 4 میلیارد دلاری آمریکا به اسرائیل، کاهش تعرفهها از سوی اسرائیل چندان منطقی به نظر نمیرسد.
از شامگاه دوشنبه، گمانهزنیها درباره نوع تعامل آمریکا و اسرائیل در خصوص پرونده ایران افزایش یافته است. با این حال، به نظر میرسد نتیجه نهایی این مذاکرات آنچنان که نتانیاهو انتظار داشت، محقق نشده است. تصمیمات اتخاذ شده در این سفر میتواند تأثیر قابل توجهی بر آینده تحولات منطقه و بهویژه روابط ایران و آمریکا داشته باشد.
انتهای پیام/