به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، با آغاز هر سال تحصیلی، خبرهایی از گوشه و کنار کشور درباره تنبیه بدنی دانشآموزان در فضای مدارس منتشر میشود؛ خبرهایی که نهتنها افکار عمومی را جریحهدار میکند بلکه اعتماد به نظام آموزشی را زیر سؤال میبرد، سال جاری نیز از این قاعده مستثنی نبود و بارها تصاویر و فیلمهایی از آزار و تنبیه دانشآموزان در فضای مجازی دستبهدست شد.
تنبیه بدنی دانشآموزان، با وجود ممنوعیت صریح قانونی، همچنان در مدارس کشور رخ میدهد؛ نه بهصورت گسترده اما بهاندازهای جدی که وجدان جامعه را جریحهدار کند.
واقعیت تلخ آن است که بسیاری از موارد خشونت، تحقیر و آزارهای کلامی و بدنی، هرگز به رسانهها راه نمییابند و در فضای بسته و پنهان مدارس باقی میمانند.
رفتارهای پرخاشگرانه در جوانی از تبعات تنبیه بدنی
روانشناسان تأکید میکنند که تنبیه بدنی دانشآموزان، آثار بلندمدتی بر روان آنها دارد. ضربه به عزت نفس، شکلگیری تصویر منفی از «قدرت»، ترس از مدرسه و در نهایت افت تحصیلی، از تبعات روانی آن است. در بسیاری از موارد، افرادی که مورد تنبیه قرار میگیرند، در جوانی رفتارهای پرخاشگرانه یا انزواطلبانه از خود بروز میدهند.
در واقع، ضربهای که دست یک معلم به بدن یک دانشآموز میزند، تنها اثری فیزیکی ندارد؛ این ضربه ممکن است آینده تحصیلی، اجتماعی و عاطفی دانشآموز را بهکلی منحرف کند.
تنبیه بدنی را قابل چشمپوشی جلوه ندهید!
از سوی دیگر، تکرار چنین رفتارهایی، چهره نظام آموزشوپرورش را در افکار عمومی تخریب میکند و زحمات معلمان دلسوز و متعهد را که بخش بزرگی از این سیستم را تشکیل میدهند، زیر سؤال میبرد، با این حال، در بسیاری از موارد، مسئولان آموزشوپرورش با توجیهی تکراری، این تخلفات را «محدود» میخوانند و آن را نسبت به تعداد بالای مدارس و معلمان، «قابل چشمپوشی» میدانند! اما در چنین مسئلهای، حتی یک مورد هم زیاد است. دانشآموزان، امانت خانوادهها در دستان آموزشوپرورش هستند.
نکته نگرانکننده این است که سازوکارهای نظارتی موجود نیز نتوانستهاند بهطور مؤثر مانع تکرار این تخلفات تلخ و مخرب شوند. در برخی از موارد، واحدهای ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات، یا با نگاهی صنفی عمل کردهاند یا احکام صادرشده در هیئتهای تخلفات اداری نیز عمدتاً منتشر نمیشود و هیچ شفافیتی درباره مجازات معلمان خاطی وجود ندارد.
همین مسئله سبب شده است این تصور در افکار عمومی شکل بگیرد که آموزشوپرورش بهجای برخورد با متخلفان، در پی حفظ چهره خود است!
چرا حکم مدیر متخلف مدرسه اصفهان اعلام نمیشود؟
در یکی از آخرین موارد، خبرگزاری تسنیم برای پیگیری حکم مدیر مدرسهای دولتی در اصفهان که بهخاطر دریافت غیرقانونی شهریه با پدر یکی از دانشآموزان درگیر شده بود و حتی او را به اخراج فرزندش از طریق پروندهسازی انضباطی تهدید کرده بود، پاسخی از مسئولان آموزش و پرورش دریافت نکرد.
متأسفانه بسیاری از معلمان تازهوارد حتی آنهایی که از مسیر دانشگاه فرهنگیان وارد شدهاند، مهارت کافی برای برخورد با دانشآموزان دارای رفتارهای چالشبرانگیز را ندارند. سیستم آموزش معلم، بیش از آنکه بر روانشناسی رشد، ارتباط غیرخشونتآمیز، یا مدیریت تنش تمرکز کند، به حفظ محتوای درسی و رویکردهای انضباطی سنتی متکی است.
دولت این موارد را مدنظر قرار دهد
دولت چهاردهم تاکنون نشان داده است که در حمایت از حقوق دانشآموزان و والدین رویکرد فعالی دارد؛ چنانکه در مواردی مانند الزام والدین به نظافت کلاسهای درس یا بروز تنبیه بدنی دانشآموزان در سنندج، با واکنش بهموقع و تذکر جدی به وزارت آموزشوپرورش، خواستار پیگیری و رسیدگی فوری به موضوع شده است.
برای بسته شدن پرونده خشونت و تنبیه بدنی در مدارس نیاز است دولت به این موارد ورود جدی داشته باشد؛
شفافیت مطلق در اعلام احکام صادرشده برای معلمان متخلف.
نظارت مستقل و مردمی بر عملکرد مدارس، خارج از ساختار صرفاً اداری آموزشوپرورش.
اصلاح فرآیند جذب و تربیت معلم با تأکید ویژه بر مهارتهای ارتباطی، روانشناسی کودک، و آموزش مقابله با استرس.
ورود قاطع نهادهای قضایی بهعنوان مدعیالعموم در پروندههای مربوط به تنبیه بدنی.
انتهای پیام/+