به گزارش خبرگزاری تسنیم، بر اساس دو نامه 33 و 67 نهجالبلاغه، نمیتوان مردم را به انجام حج، ترغیب و شوق زیارت خانه خدا را در آنها ایجاد کرد، درحالی که بستری برای حضور مردم در مکه فراهم نباشد.
حضرت علی (ع) در زمان حکومت خود در کنار کارهای فرهنگی پیرامون حج، به بسترسازی شهر مکه برای حاجیان پرداختند. دو نامه 33 و 67 نهجالبلاغه به فرماندار مکه؛ "قثم بن عباس"، به عنوان نماینده امام، میتواند نشاندهنده بخشی از تلاشهای آن حضرت در این زمینه باشد.
نامه 67؛ از حجاجی که در مکه مستقر میشوند، اجاره بهاء نگیرید
نامه 67 نهجالبلاغه وظایف آموزشی، مدیریتی و اجتماعی فرماندار مکه را در قبال حاجیان و مردم مکه، مشخص میکند. این نامه دربردارنده تعلیماتی است که در قالب 8 فرمان به فرماندار مکه ارائه میشود.
فرمان اول بر این اساس است که فرماندار، وظیفه دارد مراسم حج را برای مردم اقامه کند و آن را به پا دارد؛ این دستور به این منظور است که فرماندار باید مراسم حج را به نحو احسن به انجام برساند.
حضرت در دستور دوم بیان میکند که فرماندار باید ایامالله و روزهای الهی را برای مردم یادآور شود؛ همانگونه که در آیه 5 سوره ابراهیم، یادآوری نسبت به ایامالله از حضرت موسی خواسته شده است.
امام علی (ع) در تکلیف سوم از فرماندارش میخواهد صبح و عصر برای رسیدگی به امور مردم در یک مجلس عمومی با آنها بنشیند.
امیرالمؤمنین (ع) وظیفه چهارم فرماندار را به سمت آموزش و یادگیری میبرد و دستور میدهد که حکم الهی را برای کسانی که پرسش دینی دارند بیان کند، جاهلان را تعلیم دهد و با دانشمندان مذاکره داشته باشد.
در فرمان پنجم مولا(ع) از عامل خود در مکه، دسترسی مستقیم مردم به حاکم را میخواهد و بیان میدارد که: «نباید در میان تو و مردم، واسطه و سفیری جز زبانت باشد و حاجب و دربانی جز چهرهات، وجود داشته باشد.»
در دستور ششم حضرت وظیفه نماینده خود میداند که افرادی را که به او حاجت و نیاز دارند از ملاقات با خویش محروم نسازد.
امام در ادامه و در دستور هفتم از فرماندارش میخواهد درباره اموالی از مالالله که نزد او جمع شده، دقت کند و آن را به مصرف عیالمندان و گرسنگانی که نزد او هستند، برساند، آنگونه که دقیقا به دست فقراء و نیازمندان برسد و مازاد آن را نزد حضرت بفرستد تا میان نیازمندانی که نزد امام هستند، تقسیم کند.
هشتمین و آخرین مطالبه امام از فرماندار مکه این است که با استناد به آیه 2 سوره حج، به مردم مکه دستور بدهد تا از کسانی که برای حج میآیند و در این شهر مسکن میگزینند، اجاره بهاء نگیرند.
نامه 33؛ مراقب توطئه دشمنان باشید
نامه 33 نهجالبلاغه، هشداری سیاسی و امنیتی به فرماندار مکه است تا از توطئه دشمن، غفلت نکند. این نامه نشاندهنده مدیریت بحران و توانایی امام در پیشبینی تهدیدات و ارائه راهکار عملی برای خنثیسازی توطئههاست.
حضرت علی(ع) در ابتدا، تذکر میدهند طبق اخباری که از عوامل اطلاعاتی به ایشان رسیده، گروهی از اهل شام، توسط معاویه برای توطئه در ایام حج به مکه فرستاده شدهاند و سپس به اوصاف این گروه میپردازند و در ادامه چهار وظیفه برای فرماندار مکه، مشخص میکنند.
وظیفه اول اینکه بر اساس آنچه در اختیارش است، هوشیار، سرسخت، نیرومند، خیرخواه، خردمند و پیروِ فرمان حکومت و فرمانبردار امام خود باشد.
از سوی دیگر وظیفه دارد از انجام عملی که ناگزیر میشود به خاطر آن، عذرخواهی کند، بپرهیزد. وظیفه دیگرش این است که هرگز به هنگام اقبال نعمت، سر به طغیان برندارد و وظیفه چهارمش این است که در سختی و مشکلات، سست و ترسو نباشد.
امام علی(ع) در نامه 33 ابعاد اجتماعی، سیاسی و امنیتی حج را مطرح میکند و یادآور میشود که حج فقط جنبه فردی ندارد و میتواند صحنهای برای مقابله با دشمن باشد و اگر سستی، صورت گیرد دشمن از آن، سوءاستفاده خواهد کرد.
نویسنده: حجت الاسلام مجتبی صداقت؛ دکتری رشته تاریخ و تمدن اسلامی
انتهای پیام/