فرهاد شهرکی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در زابل در تشریح جزئیات بیستونهمین نشست کمیته مشترک کمیساران آب، مطابق با معاهده دوجانبه ایران و افغانستان درباره آب هیرمند که در روزهای 17 و 18 اردیبهشتماه در کابل برگزار شد، اظهار داشت: این جلسه که بهنظر میرسد از نخستین نشستهایی است که هر دو نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی در آن حضور داشتند، در اصل بهمنظور بررسی وضعیت آب سال 1403 ـ 1402 در قالب مفاد معاهده 1351 برگزار شد؛ جلسهای که بهصورت سالانه و در دو کشور ایران و افغانستان برگزار میشود و هر بار در یکی از دو کشور برای پیگیری و پایش اجرای مفاد معاهده تشکیل میشود.
وی ادامه داد: این نشست بخشی از روند اجرایی بندهای معاهده بینالمللی آب هیرمند است که در آن طرفین درباره میزان آب ورودی، وضعیت حقآبه و چالشهای مرتبط به توافقات گفتوگو میکنند، در این جلسه، در کنار کمیسر آب و معاون وزیر نیروی افغانستان، کارشناسان خبره ایرانی و افغانستانی، مدیرعامل آب منطقهای سیستان و بلوچستان حضور داشتند.
شهرکی ادامه داد: در ابتدای جلسه کمیسار افغانستان مطالبی مبنی بر غیرنرمال بودن سال آبی 1403 ـ 1402 اعلام و تأکید کرد بر اساس آمار ایستگاه سنجش «دهراود» که در بالادست سد «کجکی» واقع است، میزان بارشها و آبهای ورودی کمتر از حد انتظار است و بر این نکته تصریح داشت که رعایت مفاد معاهده، الزامآور است و بر اساس این دادهها، حقآبه ایران مطابق معاهده کامل نیست.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در مقابل، کارشناسان ایرانی با استناد به دادههای ماهوارهای و مستندات پایگاه های معتبر هواشناسی، اعلام کردند که سال مورد نظر نرمال بوده است و میزان بارندگیها و توسعه فعالیتهای کشاورزی در پروژههای منطقهای نشان میدهد وضعیت از نظر علمی و آماری، نرمال است. آنان تصریح کردند این دادهها معتبرترین شاخصهای علمی روز جهان است و با ارقام استخراج شده از ایستگاه دهراود همخوانی ندارند.
وی تأکید کرد: افغانستان بر اساس مفاد معاهده تنها به دادههای ایستگاه «دهراود» استناد داشت و تأکید کرد استفاده از تصاویر ماهوارهای و دادههای ایستکاه های هواشناسی در معاهده ذکر نشده است و قابل قبول نیست. آنها اعلام کردند اگر ایران اعتراض دارد، میتواند طبق معاهده درخواست دهد تا مطابق معاهده اقدام شود.
شهرکی اضافه کرد: ایران پیشنهاد داد دستگاههای سنجش آنلاین و برخط در ایستگاه «دهراود» نصب شود تا دادهها بهصورت مستقیم و روزانه برای هر دو طرف ارسال شود، حتی اعلام کردیم نیروی انسانی 24ساعته برای پایش وضعیت آب در آنجا مستقر کنیم، اما این پیشنهاد نیز مورد قبول طرف افغانستانی قرار نگرفت و گفتند که در معاهده چنین موعردی ذکر نشده است.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت جاری ابراز کرد: در مورد سال آبی جاری (1404 ـ 1403)، مجدداً طرف افغانی ارقام مربوط به ایستگاه دهراود را ارائه و اعلام کرد؛ سال غیرنرمال و حق آبه کمتر است اما کارشناسان ایرانی مجددا با استناد به دادههای ماهوارهای و ایستکاه های هواشناسی بین المللی معتبر، بار دیگر تصریح کردند که سال در حالت نرمال بوده است و میزان آب باید بیشتر از این مقدار باشد.
وی ادامه داد: در این بین طرف افغانی بر ادعای خود پافشاری و تأکید کرد که دادههای ماهوارهای در معاهده ذکر نشده است و قابل استناد نیست؛ در نتیجه حقآبه ایران باید کاهش یابد.
شهرکی در ادامه با ابراز نگرانی گفت: یکی دیگر از موارد مهم، بحث تعیین دقیق برای ورود حق آبه درمنطقه بین میل 51 و 52 مطابق معاهده است که یکی از مباحثی است که هنوز مشخص نشده است.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: در این جلسه توافق شد کمیتهای مشترک از وزارت امور خارجه ایران و افغانستان در چند ماه آینده برای تعیین این مرز تشکیل و محل دقیق آن مشخص شود، این موضوع، در صورت حلوفصل میتواند بر میزان حقآبه ایران تأثیر مثبتی داشته باشد.
وی در پایان تصریح کرد: آنچه مسلم است طرف افغانی تلاش دارد با استناد به بتدهایی از معاهده سال آبی را غیرنرمال اعلام کند و بر کاهش حقآبه تأثیرگذار باشد اما ایران بر مبنای دادهها و اسناد علمی مصمم است حقآبه خود را کامل دریافت کند.
شهرکی با استناد به گزارشهایی از جمله گزارشهای سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) و تأکید بر ضرورت تحلیل تصاویر ماهوارهای، اظهار داشت: شواهد متقن نشان میدهد حجم قابلتوجهی از آب رودخانه هیرمند در بالادست سد کجکی و در بالادست ایستگاه سنجش دهراود برای توسعه باغات و اراضی کشاورزی در حال بهرهبرداری است.این توسعه کشاورزی که در تصاویر ماهوارهای بهوضوح قابل مشاهده است، بهشکل چشمگیری افزایش یافته و این امر بهطور مستقیم بر میزان آب ورودی به ایران تأثیر منفی گذاشته است.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی با تصریح به اینکه این موضوع بارها در جلسات مختلف با مقامات مسئول در داخل کشور و همچنین نمایندگان طرف افغانی مطرح شده است، اضافه کرد: متأسفانه علیرغم ارائه مستندات ماهواره ای، طرف افغانی همچنان مدعی است توسعه کشاورزی در بالادست سد کجکی هیچ ارتباطی با معاهده حقآبه هیرمند ندارد؛ این در حالی است که تصاویر ماهوارهای خلاف این ادعا را ثابت میکند.
به گزارش تسنیم، نشستهای کمیته مشترک آب هیرمند یکی از سازوکارهای تعریفشده در معاهده 1351 شمسی (1973 میلادی) میان ایران و افغانستان است که بهمنظور نظارت بر اجرای توافقات و رفع اختلافات احتمالی طراحی شده است.
توئیت نماینده زابل بعد از نشست کمیته مشترک کمیساران آب
انتهای پیام/+