به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجتالاسلام قاسمیان در توضیح حکمتهای مناسک حج، با اشاره به جایگاه نماز در مسیر تعالی انسان مؤمن گفت: نماز نردبانی برای عروج است؛ «الصلاة معراج المومن» یعنی نماز پلهپله انسان را به بالا میبرد.
وی با تأکید بر اینکه بزرگان اهل سلوک توصیه میکنند مؤمن باید دائماً در حال نماز باشد، افزود: معنای «خوشا آنان که دائم در نمازند» این نیست که شخص همیشه در حال اقامه ظاهری نماز باشد، بلکه باید میان دو نماز هم در مسیر یاد خدا و سیر به سوی کمال باقی بماند. همانگونه که در قرآن آمده است: «الَّذِینَ یَذْكُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَكَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ».
قاسمیان در تبیین این معنا گفت: اگر نماز واقعاً معراج است، پس مؤمن باید از هر نماز، به نماز بعدی در سطح بالاتری وارد شود. این سیر نباید مثل تکرار چرخیدن الاغ عصاری باشد یا دویدن روی تردمیل؛ نماز باید مثل نردبانی باشد که مؤمن بر هر پلهاش ایستاده و مرحلهای از کمال را طی میکند.
وی ادامه داد: اگر این مسیر صعودی بین نمازها قطع شود، گویی چند پله از نردبان برداشته شده و شخص نمیتواند بالا برود، بلکه باید دوباره از پایین شروع کند. لذا هر نماز باید ادامهای طبیعی برای نماز قبل از خود باشد و فرد مؤمن باید بکوشد تا آن را حفظ و ارتقا دهد.
قاسمیان با تأکید بر اینکه چنین نگاهی به نماز در سایر مناسک دینی نیز جریان دارد، افزود: طوافها، سعی صفا و مروه و همه اعمال حج نیز همینگونهاند؛ اگر به آنها به چشم پلههایی از یک سیر تربیتی نگاه نکنیم، از حج بهره نخواهیم برد.
وی با تشبیه این مسیر به تحصیلات رسمی گفت: همانگونه که دانشآموزان یا دانشجویان پس از گذراندن یک ترم یا یک پایه تحصیلی، به مرحله بالاتری میروند، سالک راه خدا نیز باید پس از هر مرحله، به مرحله بالاتری قدم بگذارد. نمازها و مناسک هم باید این سیر تدریجی را منعکس کنند.
حجتالاسلام قاسمیان در پایان این بخش از سخنانش گفت: انسان باید هنگام خروج از حج متوجه باشد که «کلاسش عوض شده است». اگر کسی بخواهد بعد از حج دوباره به همان سطح قبلی بازگردد، دچار خسران خواهد شد.
حجتالاسلام قاسمیان در تبیین یکی از ظرائف حج و فلسفه «طواف النساء» با اشاره به روایت کشتی حضرت نوح و دوران پس از معراج معنوی، گفت: طبق روایات، آخرین عمل حج یعنی طواف النساء نمادی از «فرود» انسان مؤمن است؛ همانگونه که هواپیما برای نشستن از روال خاصی پیروی میکند، سالک معنوی نیز با این طواف خود را برای بازگشت به جهان مادی آماده میسازد.
وی افزود: این حکمتی است که نشان میدهد عبادات و مناسک حج، تنها حرکت صعودی نیستند؛ بلکه ایستگاه پایانی آن باید همچون نشیمنگاهی باشد که مؤمن با پیمان الهی، تعادل بین روح و جسم را حفظ کند. بر این اساس، طواف النساء، نقطه پیوند حالات معنوی با زندگی دنیوی است.
حجتالاسلام قاسمیان در ادامه توضیح داد: خداوند همهی امور حلال را برای رشد و تعالی انسان قرار داده است؛ از طعام خوردن گرفته تا ارتباطات زناشویی. اما نکته مهم آن است که انسان نباید تنها پیرو غرایز حیوانی باشد، بلکه باید در همهی امور، «صبغه الهی» یعنی رنگ خدایی را بر آن بزند.
این سخنران مذهبی با ارجاع به آیهی قرآن «الَّذِینَ یَذْكُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَكَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ» خاطرنشان کرد: همانگونه که در نماز هر مرحله باید به سطح بالاتری برسد، طواف النساء نیز هنگامی اثرگذار است که پیش از آن، مناسک دیگر با روحیهی الهی طی شده باشد.
وی افزود: اگر در مسیر حلال الهی پلههایی حذف شود، انسان معنوی مجبور است دوباره از صفر شروع کند؛ بنابراین هر عمل عبادی باید به گونهای پشت سر هم قرار گیرد که طواف پایانی، به مثابه ذخیرهی معنوی برای ورود دوباره به زندگی روزمره عمل کند.
قاسمیان توضیح داد: شهوت جنسی یکی از اصلیترین خواستههای بشر است که اگر در مسیر الهی هدایت شود، میتواند جلوهای از رحمت پروردگار باشد. طواف النساء نمادی است از آنکه سالک باید این انگیزهها را به فرصت ترفیع روحی بدل کند.
وی در خاتمه تأکید کرد: هنگامی که حاجی پس از طی مناسک، طواف النساء را انجام میدهد و برای ورود به زندگی جدید «رنگ خدا» را بر رفتار و نیات خود میزند، هر قطرهی آب طواف، همچون غسلی روحانی است که بنایی در بهشت بنیان مینهد. این همان راز حکمتآمیز طواف النساء است که هم نشانهی فرود و هم نقطهی پرتاب به آسمانهای بالاتر ایمان میباشد.
انتهایپیام/