گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ هفتادوهفتمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز چهارشنبه 31 اردیبهشت ماه 1404 ضبط و منتشر شد. در این شماره «منصور براتی» میزبان «محمد بیات»، کارشناس مسائل خاورمیانه است.
در پی رخدادهای مهم منطقهای نظیر عملیات طوفان الاقصی و سلسله نبردهایی که پس از آن در منطقه غرب آسیا به وقوع پیوست، شاهد تحولات تدریجی در ساختار قدرت و جایگاهیابی محورهای منطقهای، بهویژه در حوزه خاورمیانه و شمال آفریقا (منا) هستیم. به بیان دیگر، پس از برقراری آتشبس در لبنان و سقوط نظام بشار اسد، مدل حضور و نفوذ ایران و محور مقاومت در حوزه ژئوپلیتیکی شرق مدیترانه دستخوش تغییرات اساسی شده است.
طی چهار دهه گذشته، یکی از پایههای اصلی نفوذ ایران در جهان عرب، دولت سوریه تحت حاکمیت خانواده اسد بوده که نقش یک پل ارتباطی استراتژیک را ایفا میکرد. این کشور امکان انتقال تسلیحات، موشکها، ارتباطات انسانی و کمکهای مالی به لبنان را فراهم میساخت و مشکلات لجستیکی ایران را مرتفع مینمود. اما فرسایش ناشی از نبردهای طولانی میان محور مقاومت و رژیم صهیونیستی، به تضعیف این سنگر استراتژیک منجر شد. هرچند وضعیت سیاسی کنونی سوریه همچنان بیثبات است و امکان تغییر موازنه قدرت به نفع یکی از بلوکهای منطقهای در هر زمان وجود دارد، این شرایط نیازمند هوشیاری و برنامهریزی دقیق است.
با سقوط نظام اسد، سوریه به محور کشورهای محافظهکار سنی و محور قطری-ترکی (که پیشتر بهعنوان محور اخوانی شناخته میشد) ملحق شده و این امر به بازتنظیم ترتیبات منطقهای منجر گردیده است. عملیات طوفانالاقصی بستری برای زورآزمایی قدرتها در ابعاد نظامی، امنیتی، سیاسی و اقتصادی فراهم کرد.
در بازهای که احتمال درگیری مستقیم میان ایران و اسرائیل به اوج رسید، عملیاتهایی نظیر «وعده صادق 1 و 2» رخ داد و خطر ورود به مرحله جدیدی از تنش افزایش یافت. در این میان، ترکیه با حمایت اطلاعاتی و نظامی از مبارزان مستقر در حلب و کشورهای عربی سنی با محوریت اردن از طریق پشتیبانی از اتاق عملیات جنوب، توانستند استحکامات ارتش سوریه را تضعیف کرده و دمشق را تحت کنترل نیروهای مورد حمایت خود درآورند.
انتهای پیام/