به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، گزارشهای تازهای نشان میدهند بمبهای نفوذگر سنگر GBU-57 آمریکا که قرار بود تأسیسات هستهای زیرزمینی فردو در ایران را نابود کنند، به هدف خود نرسیدهاند و ادعای کاخ سفید مبنی بر نابودی کامل این سایت را به چالش کشیدهاند.
پیش از حمله، تبلیغات رسانههای آمریکا مدعی بودند که این بمبهای عظیمالجثه که هر کدام 13.6 تُن وزن دارند قادرند به عمق حدود 60 متری زمین نفوذ کنند اما حالا ارزیابی محرمانه آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا نشان میدهد که خسارت وارد شده به سانتریفیوژهای پیشرفته سایت فردو محدود بوده و برنامه هستهای ایران حداکثر چند ماه به تأخیر افتاده است.
کاخ سفید این ارزیابی را رد کرده و آن را تلاشی برای تضعیف اعتبار رئیس جمهور ترامپ دانسته اما تحلیلهای مستقل از سوی کارشناسان آمریکایی نشان میدهند که عمق نفوذ این بمبها تا حد زیادی به نوع زمین بستگی دارد.
مطالعات نشان میدهند که در خاک رس لایهای، بمب GBU-57 میتواند تا 80 متر نفوذ کند، اما در سنگهای با مقاومت متوسط، عمق نفوذ آن تنها حدود 7.9 متر است. این رقم به مراتب کمتر از عمق ادعا شده در تبلیغات آمریکاییها است و همچنین با عمق سایت فردو که حدود 90 متر است فاصله زیادی دارد.
علاوه بر مقاومت سنگ عوامل دیگری هم اثرگذارند. ریچارد ژانلوز، استاد دانشگاه کالیفرنیا و کارشناس بمبهای نفوذگرهای زمینی در مصاحبهای با انپیآر اشاره میکند که تغییرات در ساختار زمینشناسی مانند شکستگیها یا شکافها میتواند مسیر بمب را در زیر زمین منحرف کرده و اثربخشی انفجار را کاهش دهد.
بنابراین، عدم موفقیت بمبها در رسیدن به هدف و نابودی کامل تأسیسات هستهای فوردو، احتمالا به دلیل ترکیبی از مقاومت سنگ و عوامل زمینشناسی منطقه بوده است.
به نظر میرسد که برنامهریزان آمریکایی از این نوع چالشها آگاه بودند و به جای ارسال یک یا دو بمب GBU-57، آنها 12 بمب را برای هدف قرار دادن تأسیسات فردو ارسال کردند. بر اساس تصاویر ماهوارهای، به نظر میرسد که این بمبها به صورت جفتی رها شدهاند، به طوری که اولین بمب سنگ را شکسته و عمق نفوذ بمب دوم را افزایش داده است. همچنین، بمبافکنها به نظر میرسید که سیستم تهویه فردو را هدف قرار دادهاند.
این سلاحها احتمالاً موج شوکی قدرتمند در سنگ ایجاد کردند که به عمق زمین منتقل شده و تأسیسات زیرین را تحت تأثیر قرار داد.
اما ژانلوز میگوید که این موجهای شوک به سرعت در سنگ ضعیف میشوند. موقعیت فردو که دقیقاً زیر لبه کوه قرار دارد، احتمالاً این حفاظت را به حداکثر رسانده است.
به نظر میرسد که عوامل زمینشناسی و حفاظتهای به کارگرفته شده در طراحی فردو یکی از متجاوزانهترین عملیاتهای هوایی آمریکاییها در دوران اخیر را ناکام گذاشته است.
انتهای پیام/