گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصدو یازدهمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز شنبه 4 امرداد 1404 ضبط و منتشر شد. در این شماره «منصور براتی» به بررسی پیامدهای شناسایی دولت مستقل فلسطینی از سوی فرانسه میپردازد.
سیاست خارجی دولت فرانسه در دوران ریاستجمهوری امانوئل ماکرون، بهویژه در دوره دوم، به شکل بارزی مبتنی بر حمایت از ایده سازش براساس راهکار دو دولتی در قبال منازعه فلسطین و اسرائیل بوده است. اگرچه این رویکرد سابقهای طولانی در مواضع رسمی فرانسه دارد، اما اهمیت و تأکید ماکرون بر این راهبرد در شرایط خاص منطقهای و بینالمللی کنونی برجستهتر شده است.
با بازگشت دونالد ترامپ به راس قدرت در آمریکا و تغییر رویکرد سنتی واشنگتن نسبت به موضوع فلسطین، به ویژه فاصله گرفتن از حمایت قاطعانه از راهکار دو دولتی و کاهش ابتکار عمل در روند مذاکرات صلح، فضای جدیدی در روابط بینالملل پیرامون این منازعه شکل گرفت. این روند در دوره بایدن نیز با برخی نوسانات تداوم یافت. از این رو، خلأ ناشی از خروج تدریجی آمریکا از نقش میانجی فعال و ضامن گفتگوهای سازش، فرصتی برای اروپا و به طور خاص فرانسه فراهم آورد تا خود را به عنوان یکی از مهمترین بازیگران و حامیان راهحل دو دولتی معرفی کند.
در این میان، رخدادهای میدانی نظیر حوادث هفتم اکتبر و شدت گرفتن بحران انسانی در نوار غزه ـ از جمله کشتار وسیع و اعمال سیاستهایی مانند ایجاد قحطی و محاصره ـ موجب شد برخی کشورهای اروپایی همسو با اسرائیل نیز نسبت به ادامه این وضعیت ابراز نگرانی کنند و بهدنبال اتخاذ مواضع مؤثرتر باشند، هرچند این مواضع تاکنون عمدتاً در حد محکومیتهای لفظی باقی مانده و به اقدامات عملی ملموس منجر نشده است.
در سایه این تحولات، امانوئل ماکرون اعلام کرده است که پاریس در جریان نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سپتامبر 2025، قصد دارد شناسایی رسمی دولت مستقل فلسطینی را اعلام کند. هدف ماکرون از این اقدام، ایجاد جریانی جهانی برای به رسمیت شناختن دولت فلسطین و تشویق سایر کشورهای جهان ـ به ویژه کشورهای اروپایی ـ به پیوستن به این روند براساس ایده دو کشوری است. گرچه با توجه به مواضع اخیر مقامات برخی کشورها (مانند بریتانیا به رهبری کییِر استارمر، که احتمال حرکت به این سمت وجود دارد؛ یا ایتالیا و استرالیا که فعلاً چنین قصدی ندارند) میزان موفقیت این ابتکار محل بحث است، اما بهنظر میرسد پاریس در پی ایفای نقشی پیشرو و الهامبخش در این حوزه است.
در مجموع، سیاست اخیر فرانسه و شخص رئیسجمهور ماکرون مبنی بر شناسایی دولت فلسطین واکنشی به تحولات میدانی و هم تلاشی برای احیای نوعی ابتکار عمل اروپایی در حلوفصل یکی از بحرانهای مزمن خاورمیانه ارزیابی میشود؛ اقدامی که ابعاد نمادین و سیاسی آن میتواند بر روند تحولات آتی منطقه تأثیرگذار باشد.
انتهای پیام/