خبرگزاری تسنیم، سعید شیری: در گذرگاه پرپیچ و خم زندگی، انسان همواره در معرض انتخابهای گوناگون قرار دارد. انتخابهایی که مسیر حرکت او را تعیین میکنند و سرنوشتش را رقم میزنند. در این میان، “حق” همچون قطبنمایی است که راه را از بیراهه نشان میدهد و از سرگردانی و گمراهی باز میدارد. اما گاه، غبار تعصب و منفعتطلبی، این قطبنما را از کار میاندازد و انسان را به وادی باطل میکشاند. ضرورت حقمداری، از همینجا نشأت میگیرد؛ از نیاز انسان به راهنمایی درست و ایمن در این سفر پر مخاطره.
کسی که حقیقتاً تابع حق باشد، نه تنها در ظاهر، بلکه در باطن نیز دگرگون میشود. این فرد، پیوسته در حال پالایش خود از تعلقات دنیوی، هواهای نفسانی و حجابهای تعصب است، زیرا میداند که این موانع، او را از دیدن و پذیرفتن حقیقت باز میدارند. او با مطالعهای جامع و دور از تعلقات حزبی و جناحی و با روی باز، به استقبال نقدها میرود و خود را در میانهی آراء و اندیشههای متعدد قرار میدهد و هرگز از تغییر و تحول در مسیر حق، هراسی ندارد. تابع حق، در گفتار و کردار خود صداقت دارد و از ریا و تزویر دوری میکند. او نگران تعارض منافع نیست بلکه در برابر مظلومان، حامی و پشتیبان است.
امیرالمومنین علیهالسلام میفرماید «فَلَا تَنْفِرُوا مِنَ الْحَقِّ نِفَارَ الصَّحِیحِ مِنَ الْأَجْرَبِ وَ الْبَارِئِ مِنْ ذِی السُّقْمِ؛ از حق، همچون دوری تندرست از شخصی بیمار دوری نکنید.» این سخن گهربار، هشداری است به انسانها که مبادا از حقیقت رویگردان شوند، همانگونه که فرد تندرست از بیماران دوری میجوید.
این دوری کردن از حق، ریشه در ترس و توهم دارد. برخی انسانها گمان میکنند که با پذیرش حقیقت، چیزی از آنها کم خواهد شد یا هویتشان به خطر خواهد افتاد. حال آنکه حقیقت، نه تنها تهدیدی برای هویت نیست، بلکه موجب ارتقای آن نیز میشود. حقیقت همچون آبی زلال است که جان را سیراب میکند و زنگار را از دل میزداید.
امیرالمؤمنین علیهالسلام در ادامه میفرمایند: «و بدانید که هرگز راه درست را نخواهید شناخت، مگر آنگاه که کسی را که آن را ترک کرده بشناسید.» این سخن، رهنمودی است برای شناخت حقیقت از طریق شناخت باطل. انسان با بررسی و تحلیل مسیر کسانی که از حق روی گرداندهاند، میتواند به درک بهتری از حقیقت دست یابد. این شناخت، نیازمند شجاعت و انصاف است. انسان باید بتواند بدون تعصب و پیشداوری، به بررسی و تحلیل مسیر دیگران بپردازد. گاهی اوقات، سالها تصور میکنیم در مسیر حقی هستیم، با اینکه بطلان آن آشکار است، اما همین که در معرض حق قرار میگیریم، آن حجاب تعصب اجازه نمیدهد بپذیریم.
در حدیث دیگری آمده است: «إِنَّ الْحَقَّ ثَقِیلٌ مَرِیءٌ، وَ إِنَّ الْبَاطِلَ خَفِیفٌ وَبِیءٌ» به راستی که حق سنگین و گواراست و باطل سبک و بیماریزاست. در واقع پذیرش حق، نیازمند تلاش و تحمل است. حق، گاهی اوقات با منافع و خواستههای ما در تضاد است و پذیرش آن، مستلزم فداکاری و از خودگذشتگی است، اما در نهایت، پاداش این تحمل و فداکاری، بسیار بزرگ است. حق، گواراست؛ یعنی در نهایت، آرامش و رضایت را به ارمغان میآورد. در مقابل، باطل، اگرچه در ابتدا سبک و آسان به نظر میرسد، اما در نهایت، بیماری و هلاکت را به همراه دارد. بنابراین، انسان باید در هر شرایطی حقپذیر باشد و با حق مقابله نکند. باید بداند که پذیرش حق، نه تنها هویتش را از بین نمیبرد، بلکه موجب ارتقای آن نیز میشود. باید با شجاعت و انصاف، به بررسی و تحلیل مسیر دیگران بپردازد و از تعصب و پیشداوری دوری کند.
برای پذیرش راستین حق و پیمودن طریق حقیقتجویی، ضروری است که به سیرهی حقمداران و حقطلبان واقعی رجوع کنیم؛ و چه کسانی شایستهتر از اهل بیت وحی علیهمالسلام که کلامشان در احادیث و زندگیشان در سیره، تجلی یافته است؟ با غور در این منابع گرانبها، میتوانیم معیارهای تشخیص حق از باطل را بیاموزیم، موانع راه حقیقت را شناسایی کنیم و با الگوگیری از این اسوههای کمال، گامهای استوارتری در مسیر حقمداری برداریم. به عبارت دیگر، احادیث و سیره اهل بیت علیهمالسلام نه تنها راهنمای نظری ما در شناخت حق هستند، بلکه نقشه عملی نیز برای رسیدن به آن در اختیارمان قرار میدهند.
انتهایپیام/