به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بازار کار ایران در شرایطی قرار دارد که بخش مهمی از جوانان تحصیلکرده و حتی دارای مهارت، همچنان با چالش یافتن شغل پایدار روبهرو هستند. این مسئله سبب شده بارها در محافل کارشناسی، مهارتآموزی بهعنوان کلید اصلی ورود به بازار کار معرفی شود. اما پرسش اینجاست: آیا تنها دلیل بیکاری، نداشتن مهارت است؟
بر اساس آمارهای رسمی، سهم بالایی از بیکاران کشور را افرادی تشکیل میدهند که آموزشهای دانشگاهی دیدهاند اما از مهارتهای مورد نیاز بازار کار بیبهرهاند. در همین راستا، سازمان آموزش فنیوحرفهای و مراکز مهارتآموزی طی سالهای اخیر تلاش کردهاند فاصله بین دانشگاه و بازار کار را کاهش دهند. کارشناسان معتقدند اگر نیروی کار مهارتهای کاربردی و عملی را فرا بگیرد، شانس بیشتری برای جذب در بازار کار خواهد داشت.
با این حال، تجربه میدانی نشان میدهد حتی در مواردی که نیروی کار از مهارتهای لازم برخوردار است، عوامل دیگری مانع اشتغال پایدار میشود. مهمترین این عوامل، دستمزدهای پایین و نبود امنیت شغلی است. در شرایطی که هزینههای زندگی روزبهروز افزایش مییابد، بسیاری از کارجویان حاضر نیستند با دستمزدی کمتر از خط فقر به کار در بخش رسمی تن دهند. همین موضوع باعث شده افراد به سمت مشاغل غیررسمی بروند؛ مشاغلی که شاید درآمد کوتاهمدت بیشتری داشته باشد اما از مزایایی مانند بیمه، قرارداد رسمی و آینده شغلی محروم است.
*عدم تناسب حقوق و دستمزد عامل رفتنِ نیروی کار به سمت بازار غیررسمی
غلامحسین محمدی, رئیس سازمان فنی و حرفه ای کشور با بیان اینکه در شرایط کنونی، نیروی انسانی ماهر در کنار نقدینگی به عنوان مهمترین مشکلات کسبوکارها میباشد، تصریح کرد: بر اساس آمار از هر دو نفر کارجو، یک نفر با فقر و یا کسری مهارتی مواجه است و با توجه به سرانهی بالای آموزشی کشورمان در دنیا، حدود 40درصد از فارغالتحصیلان دانشگاهی، بیکار هستند و متأسفانه آموزشهای مازاد در سیستم آموزشی و فقدان مهارت، موجب عدم تناسب شغل و شاغل شده است.
محمدی، بیان داشت: دلیل عدم اشتغالپذیری، فقط عدم مهارت نیست؛ بلکه برخی از افراد ماهر به دلیلعدم تناسب حقوق و دستمزد به سمت کارهای غیررسمی میروند. بنابراین، مهارت در کنار تنظیمگری حقوق و دستمزد مسألهای است که منجر به اشتغال میشود.
به گفته رئیس سازمان آموزش فنیوحرفهای، در کشور، زنجیره مهارت تا اشتغال در وزارت تعاون، کار و رفاهاجتماعی برنامهریزی شده است و متأسفانه با یک سیاستگذاری اشتباه در سنوات گذشته، دچار اعوجاج جدی در موضوع تنظیم روابط کار و مهارتهای مورد نیاز و آموزش به منابع انسانی و حقوق و دستمزد، هستیم.
از سوی دیگر، بسیاری از کارفرمایان نیز به دلیل رکود اقتصادی، فشار مالیاتی و نبود حمایتهای جدی، امکان پرداخت حقوق کافی به نیروهای متخصص خود را ندارند. این چرخه معیوب موجب شده نه تنها نرخ اشتغال رسمی کاهش یابد، بلکه انگیزه جوانان برای مهارتآموزی نیز تضعیف شود.
به گزارش تسنیم, به باور کارشناسان بازار کار، حل این مسئله نیازمند سیاستی چندبعدی است: توسعه آموزشهای مهارتی متناسب با نیاز واقعی بازار، اصلاح نظام دستمزدی بهگونهای که حداقل معیشت کارگران تأمین شود، و ایجاد انگیزه برای کارفرمایان از طریق مشوقهای مالی و حمایتی. تنها در چنین شرایطی میتوان انتظار داشت که نیروی کار ماهر جذب بازار رسمی شود و اشتغال پایدار در کشور رونق بگیرد.
در نهایت باید گفت؛ مهارت، شرط لازم اشتغال است اما کافی نیست. بدون دستمزد عادلانه و امنیت شغلی، حتی ماهرترین نیروها نیز به مشاغل غیررسمی یا مهاجرت روی میآورند.
انتهای پیام/