گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصدوچهلوهفتمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز دوشنبه 7 مهر 1404 ضبط و منتشر شد. در این شماره «منصور براتی»، به جزئیات طرح جدید 21 مادهای پیشنهادی آمریکا برای اتمام جنگ میان اسرائیل و حماس میپردازد.
طرح 21 مادهای آمریکا برای پایان دادن به جنگ غزه، که در برخی رسانههای بینالمللی به نام «طرح تونی بلر» یا «طرح بلر–کوشنر» شناخته میشود، نتیجه بررسی هیئتی متشکل از تونی بلر، نخستوزیر پیشین بریتانیا، جراد کوشنر، داماد و مشاور دونالد ترامپ، و چند چهره دیگر است. این طرح، فارغ از آنکه در نهایت اجرا شود یا نه، نسبت به ابتکارات پیشین آمریکا در موضوع غزه، تغییرات و عقبنشینیهای مهمی را نشان میدهد که بررسی آنها بسیار قابل توجه است.
در موضعگیریهای گذشته — به ویژه در دوران ریاستجمهوری ترامپ — ایدههایی چون ایجاد یک منطقه اقتصادی مجلل در نوار غزه، با عناوینی مانند «ریویرای خاورمیانه»، مطرح میشد. اما شرط اساسی در آن، کوچ اجباری و خروج تقریباً یک میلیون فلسطینی از غزه بود تا با کاهش جمعیت، چنین پروژهای عملی شود. در طرح جدید، هیچ اشارهای به اخراج یا کوچ اجباری فلسطینیها وجود ندارد. همین نبودِ چنین اجباری، یک عقبنشینی جدی از روایتهای تند و رادیکال پیشین و در عین حال، یک گام مثبت محسوب میشود.
نکته مهم دیگر، گشایش مسیری برای بازگشت تشکیلات خودگردان فلسطین به نوار غزه است، البته مشروط به انجام اصلاحات در ساختار و عملکرد این تشکیلات. گرچه جزئیات این اصلاحات در این مرحله مطرح نشده، اما همین قید، امکانِ بازگشت را به ساختار رسمی فلسطینیها مشروط میکند.
یکی از تغییر رویکردهای قابل توجه در این طرح، گنجاندن افقی برای آغاز گفتوگوهای سیاسی در جهت حلوفصل مناقشه و حرکت بهسمت «سازش دو کشوری» است؛ موضعی که در دولت ترامپ کاملاً کنار گذاشته شده بود. ترامپ نهتنها مخالف تشکیل کشور فلسطین بود، بلکه بهشدت بر روایتهای صهیونیستیتر تأکید داشت، در حالی که این طرح، دستکم در ظاهر، امکانِ بازگشت به گفتوگوی سازش را پیشبینی میکند.
بخش مهم دیگری از طرح، خلع سلاح کامل حماس و انتقال اداره امور غزه به یک هیئت تکنوکرات در دوره گذار است. این هیئت نه وابسته به حماس خواهد بود و نه به تشکیلات خودگردان، بلکه با نظارت آمریکا و برخی دولتهای عربی اداره میشود. این دوره انتقالی شامل هماهنگی برای ورود کمکهای بشردوستانه، آزادی زندانیان امنیتی فلسطینی و آزادی اسیران اسرائیلی نیز خواهد بود.
با این حال، طرح مزبور همچنان با ابهامات جدی روبروست. برای نمونه، هرچند در این طرح 21 مادهای به تشکیل «کشور فلسطین» اشاره میشود، اما روشن نیست که این کشور دقیقاً در کدام محدوده ایجاد خواهد شد. نبودِ تعهد صریح به مرزهای 1967 باعث میشود اسرائیل بتواند بعدها تفسیر دلخواه خود را از این بند ارائه دهد، بدون آنکه به محدودهای مشخص متعهد شده باشد.
انتهای پیام/