به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، دولت آمریکا در ساعت 12:01 بامداد چهارشنبه تعطیل شد، چون جمهوریخواهان و دموکراتها نتوانستند بر سر تمدید بودجه فدرال توافق کنند.
این پانزدهمین تعطیلی از سال 1980 است و چهارمین مورد در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ؛ رئیسجمهوری که در دوره اولش، طولانیترین تعطیلی (35 روز در سال 2018) را تجربه کرد.
در جهان، تعطیلیهای دولتی نادر است؛ معمولاً اختلافات بودجهای به انتخابات جدید یا تغییر کابینه منجر میشود، بدون اینکه خدمات عمومی متوقف شود. اما در آمریکا، این تعطیلیها حالا به یک مسئله عادی تبدیل شدهاند.
دلیل در نظام معیوبی است که به جای حل اختلاف، بنبست ایجاد میکند. در این گزارش توضیح میدهیم که چطور ویژگیهای اساسی ساختار حکمرانی آمریکا مانند تفکیک قوا، اختلافات حزبی، قوانین قدیمی و تفاوت با دیگر کشورها این مشکل را به وجود میآورند.
تفکیک قوا
قانون اساسی آمریکا سه شاخه حکومت شامل قوه مقننه، قوع مجریه و قوه قضائیه را جدا کرده تا هیچکدام بیش از حد قدرتمند نشوند. این ایده در ظاهر خوب به نظر میرسد، اما در ایالات متحده مشکل در اینجاست که برخلاف بیشتر کشورها که قوه مجریه و قانونگذاری با هم کار میکنند، در آمریکا دو حزب میتوانند همزمان بر شاخههای مختلف کنترل داشته باشند. مثلاً جمهوریخواهان بر کنگره و دموکراتها بر کاخ سفید؛ حال آنکه در نظامهای پارلمانی قوههای مقننه و مجریه هر دو تحت کنترل یک حزب اکثریت یا یک دولت ائتلافی هستند.
کنگره مسئول بودجه است و باید هر سال 12 لایحه بودجهای را تا اول اکتبر (شروع سال مالی) تصویب کند. اگر نتواند قانونگذاران باید از «قطعنامههای موقت» استفاده کنند تا بودجه را موقتاً حفظ کنند. اما در عمل، اختلافات حزبی این کار را سخت میکند.
در تعطیلی اخیر، مجلس نمایندگان (تحت کنترل جمهوریخواهان) یک قرارداد موقت تصویب کرد، اما سنا آن را رد کرد. جمهوریخواهان لایحه دموکراتها را هم مسدود کردند، چون به نگرانیهایشان در مورد بهداشت و درمان رسیدگی نشده بود.
حتی با آنکه جمهوریخواهان اکثریت را در مجلس سنا در اختیار دارند برای تصویب قانون به 60 رأی نیاز است چون حزب اقلیت میتواند از یک ترفند به نام «فیلیباستر» یا «اطاله بررسی» استفاده کرده و جلوی تصمیمگیری حزب اکثریت را بگیرد.
اکثریت جمهوریخواهان در سنا (53 کرسی از 100)، برای تصویب قانون نیاز به 60 رأی است – به خاطر "فیلیباستر"، که اقلیت میتواند با حرف زدن طولانی جلوی رأیگیری را بگیرد.
نتیجه؟ سیستمی که قرار بود به همکاری منجر شود حالا به میدانی برای زورآزماییهای سیاسی تبدیل شده که هر یک از دو حزب در تلاش است طرف مقابل را به عقبنشینی وادار کند.
اختلافات حزبی
تعطیلیها فقط به ساختار حکمرانی آمریکا مربوط نمیشوند. اختلافات شدید حزبی هم نقش بزرگی دارند. از دهه 1990، جمهوریخواهان و دموکراتها از هم دورتر شدهاند: یکی به راست افراطی میرود، دیگری به چپ میانه.
این شکاف، تعطیلی را به ابزاری برای فشار سیاسی تبدیل کرده. مثلاً ترامپ در 2018 از تعطیلی برای وادار کردن دموکراتها به بودجه دیوار مرزی استفاده کرد. حالا هم، بودجه ایالتهای دموکرات را هدف گرفته تا به قول خودش پول صرفهجویی کند.
حتی وقتی یک حزب بر هر دو مجلس کنگره کنترل دارد (مثل جمهوریخواهان الان)، اختلافات داخلی و نیاز به رأیهای اضافی کار را سخت میکند.
اندرو اُدونوهو استاد دانشگاه هاروارد به نشریه فارینپالیسی میگوید: «در آمریکا، تصویب قانون نیاز به توافق هر دو مجلس و رأی زیاد در سنا دارد – چیزی که در زمان اختلافات شدید، تقریباً غیرممکن است.»
رسانهها هم ماجرا را خرابتر میکنند: فاکس نیوز تعطیلی را «پیروزی ترامپ» نشان میدهد در حالی که شبکه اماسانبیسی که نزدیک به حزب رقیب دموکرات است آن را «حمله به مردم» میخواند. این مسئله موجب میشود مردم هم به جای آنکه به ساختار حاکمیت برای حل واقعی مسئله فشار بیاورند از حزب متبوع خودشان دفاع و طرفداری کنند.
قوانین قدیمی
تعطیلیهای امروزی ریشه در قانونی به نام «قانون ضدکمبود 1884» دارند که میگوید بدون تصویب کنگره، دولت نمیتواند پول خرج کند. قبل از 1980 به هنگام تأخیر در تصویب بودجه سازمانهای دولتی تعطیل نمیشدند و کارشان را ادامه میدادند.
اما در دولت کارتر در سال 1980 تفسیر جدیدی ارائه شد به این صورت که گفته شد که سازمانهای دولتی مگر آن سازمانهایی که ایمنی و جان مردم سر و کار دارند بایستی در صورت عدم تصویب بودجه کارشان را متوقف کنند.
بنیامین سویلیتی، دادستان وقت دولت کارتر که مبدع این روش جدید بود بعدها گفت هرگز فکر نمیکرد که طرح او به تعطیلیهای طولانی و سیاسی تبدیل شود. این قانون، همراه با قوانین بودجه 1974، هر سال مثل یک ساعت شنی عمل میکند: اگر بودجه دیر برسد، همه چیز متوقف میشود. در مقایسه با کشورهایی مثل برزیل که رئیسجمهور میتواند موقتاً کار را ادامه دهد آمریکا انعطافپذیری کمی دارد.
چرا آمریکا متفاوت است؟
در بیشتر دموکراسیها (مثل 80 درصد کشورها با سیستم پارلمانی)، اگر بودجه تصویب نشود، دولت سقوط میکند یا انتخابات جدید میشود، اما خدمات با بودجه موقت ادامه پیدا میکند. مثلاً در بریتانیا، در زمان انتقال قدرت «بودجه مراقبتی» همه چیز را سرپا نگه میدارد.
اُدونوهو میگوید: «تعطیلیهای آمریکا در جهان نادر است، چون سیستمهای دیگر جلوی تعطیلی کامل را میگیرند.»
انتخابات آمریکا هم مشکل را بزرگتر میکند: سیستم کالج انتخاباتی و دستکاری حوزههای رأیگیری دستهای از سیاستمداران تندرو را به کنگره میفرستد که کمتر مصالحه میکنند. در اروپا، احزاب کوچک میتوانند میانجی شوند، اما آمریکا فقط دو حزب بزرگ دارد که با هم نمیسازند.
پیامدهای تعطیلی
تعطیلیها تبعات گستردهای از مسائل اقتصادی گرفته تا مسائل اجتماعی و غیره دارند. در اثر این تعطیلیها 800 هزار کارمند دولتی بدون حقوق میمانند هرچند کارکنان بخشهای ضروری مثل مأموران مرزی کارشان را ادامه میدهند. پارکهای ملی بسته میشوند، ویزاها تأخیر میخورند و بسیاری از خدمات دیگر با نیروی کم به فعالیتشان ادامه میدهند.
با هر هفته تعطیلی، رشد اقتصادی 0.1 درصد افت میکند. بدتر از همه، اعتماد مردم را از بین میبرد: بیش از نیمی از آمریکاییها هر دو حزب را مقصر میدانند، که منجر به بیمیلی به رأی دادن میشود. این مشکل علاوه بر این به دنیا نشان میدهد که ایالات متحده به عنوان الگوی اصلی نظام لیبرال-دموکراسی حتی خودش را هم نمیتواند اداره کند.
خلاصه کلام آنکه، دموکراسی آمریکا معیوب است چون ساختار قدیمی حکمرانیاش مثل جدایی قوا، رأیهای زیاد در سنا و قوانین سختگیرانه با اختلافات حزبی امروزی جور درنمیآید. تعطیلیها نشان میدهند که این سیستم بیشتر بنبست میسازد تا همکاری. به نظر میرسد که بدون اصلاحات عمیق در ساختار حکمرانی این چرخه ادامه دارد.
انتهای پیام/