گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصدوپنجاه و ششمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز یکشنبه 20 مهر 1404 ضبط و منتشر شد. در این شماره «علیرضا مجیدی»، کارشناس مسائل غرب آسیا پیامدهای طوفان الاقصی بر دو پرونده عادی سازی (تطبیع) و الحاق کرانه باختری را بررسی میکند. این اپیزود ادامه شماره 154 پادکست در عمق است و پیشنهاد میکنیم ابتدا به این شماره گوش دهید.
پرونده الحاق کرانه باختری در دوره بنیامین نتانیاهو (از آخر دسامبر 2022 تا پیش از جنگ غزه در اکتبر 2023)، یکی از مهمترین تحولات راهبردی اسرائیل در دهه اخیر به شمار میرود. کابینه نتانیاهو با انتشار «بیانیه مأموریت» بر حاکمیت انحصاری ملت یهود بر تمامی سرزمینهای اسرائیل تاکید کرد؛ از جمله پافشاری بر حاکمیت این رژیم بر «یهودا و سامره» که در متون رسمی اسرائیل معادل کرانه باختری است.
این اقدام برای نخستین بار پس از سال 1967 در قالب یک بیان حقوقی رسمی اعلام شد و به معنای نقض آشکار تعهدات توافق اسلو (1993) بود. پس از آن، کابینه متکی بر ائتلاف 64 کرسی در کنست (در آن مقطع و تا پیش از ورود حزب امید جدید به ائتلاف شمار کرسی های ائتلاف 64 بود)، لایحهای قانونی تصویب کرد که کابینه را موظف به اجرای طرح الحاق دانست و عملاً به لغو تمامی تعهدات سهدهه گذشته منجر شد.
در ادامه، ایتامار بنگویر، وزیر امنیت داخلی، ایجاد نیروی نظامی مستقلی را متشکل از شهرکنشینان افراطی در دستور کار قرار داد؛ نیرویی خارج از ساختار ارتش و پلیس که هدف آن پاکسازی تدریجی جمعیت فلسطینی در کرانه باختری عنوان شد. همزمان، بتسلائل اسموتریچ، وزیر دارایی، برنامه پنجسالهای را در کابینه به تصویب رساند که هدف نهایی آن الحاق حدود 82 درصد خاک کرانه باختری به اسرائیل بود؛ هرچند اجرای رسمی این طرح بهدلیل آغاز جنگ غزه متوقف شد.
در سطح اجرایی، تقسیم کرانه باختری به مناطق A، B و C موجب تمرکز مدیریت اداری و امنیتی منطقه C در وزارت دفاع اسرائیل شد. بر اساس تفاهمنامه فوریه 2023، بخشی از اختیارات وزیر جنگ وقت، یوآو گالانت، در حوزه امور غیرنظامی به اسموتریچ تفویض شد و نهایتاً در ژوئن همان سال، کنترل کامل حوزه شهرکسازی، کاربری اراضی و امور اداری کرانه باختری به او واگذار گردید. این واگذاری زمینهساز جهش بیسابقه در روند شهرکسازی شد؛ بهگونهای که طی سهسال، شمار شهرکهای قانونی اسرائیلی تقریباً دو برابر گردید و بخش عمدهای از این پروژهها پیش از 7 اکتبر 2023 آغاز شده بود.
در نتیجه، کابینه نتانیاهو با تمرکز قدرت در دست چهرههای افراطی و تضعیف کامل اختیارات تشکیلات خودگردان فلسطین، مسیر الحاق کرانه باختری را از سطح گفتمان سیاسی به مرحله اجرایی و عملیاتی منتقل کرد. این روند نه تنها موجب تغییر ترکیب جمعیتی و فروپاشی تدریجی ساختارهای فلسطینی شد، بلکه عملاً به پایان رویکرد صلحگرایانه سازمان آزادیبخش فلسطین و تثبیت نظام حقوقی تکملیتی مبتنی بر انحصار یهودی انجامید.
انتهای پیام/