به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج، پدیده زمینخواری، کوهخواری و بستر رودخانه خواری یکی از جدیترین چالشهای زیستمحیطی و حقوقی در بسیاری از مناطق کشور از جمله شهرستان سردسیری کهگیلویه و بویراحمد شامل بویراحمد، دنا و مارگون به شمار میرود که این تعدی به منابع ملی و طبیعی، نه تنها سلامت اکوسیستمهای حساس منطقه را به خطر میاندازد، بلکه نظم عمومی، امنیت منابع آب و خاک و حقوق شهروندی را نیز به شدت تحت تأثیر قرار میدهد.
شهرستان بویراحمد، با دارا بودن دامنههای کوهستانی، جنگلهای بلوط و منابع آبی حیاتی همواره هدفی برای سودجویانی بوده است که به دنبال تصرف غیرقانونی اراضی هستند و این گزارش به صورت مبسوط به تشریح ابعاد این معضل، آسیبهای گسترده ناشی از آن و مهمتر از آن به بررسی آخرین اقدامات قاطع دستگاههای متولی به ویژه اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمد برای مقابله با این تجاوزات میپردازد.
زمینخواری که مصداق بارز آن تصرف غیرقانونی اراضی ملی، جنگلها، مراتع و حریم رودخانهها است، پیامدهای مخربی دارد که امنیت محیط زیست منطقه را برای دههها تحت تأثیر قرار میدهد و در منطقه سردسیری بویراحمد که تعادل اکولوژیکی آن بسیار شکننده است، این آسیبها نمود بیشتری پیدا میکنند.
تجاوز به اراضی ملی به معنای قطع درختان، تخریب پوشش گیاهی و تبدیل کاربری اراضی است و این فرآیند مستقیماً منجر به نابودی زیستگاههای طبیعی گونههای متعدد گیاهی و جانوری میشود و جنگلهای بلوط شهرستان بویراحمد که نقش اساسی در تأمین اکسیژن و زیستگاه حیات وحش دارند در معرض خطر جدی قرار میگیرند و این تخریب زنجیره غذایی محلی را مختل کرده و منجر به کاهش تنوع زیستی منطقه میشود.
یکی از مهمترین کارکردهای پوشش گیاهی، تثبیت خاک از طریق شبکهای از ریشهها است و هنگامی که زمینخواران اقدام به حذف این پوشش مثلاً برای احداث بنا یا کشاورزی غیرمجاز میکنند، خاک لخت شده و در برابر عوامل فرسایشی شدید قرار میگیرد.
تصرف و ساختوساز غیرمجاز در حریم و بستر رودخانههای فصلی و دائمی منطقه از جمله رود بشار، بزرگترین تهدید انسانی ناشی از زمینخواری است و رودخانهها دارای ظرفیت طبیعی انتقال آب هستند که ساختوساز در این مسیرها به ویژه در اطراف مناطقی مانند سرچنار که شاهد بارندگیهای شدید است، جریان طبیعی آب را مسدود یا محدود میکند و این انسداد، منجر به تغییر مسیر سیلابها و در نتیجه افزایش خطر سیلهای ناگهانی و ویرانگر در مناطق مسکونی بالادست و پاییندست میشود.
بویراحمد به دلیل ماهیت کوهستانی منبع مهمی برای تغذیه سفرههای آب زیرزمینی است و زمینخواری و تغییر کاربری اراضی بر نفوذ آب باران به عمق زمین تأثیر میگذارد که کاهش نفوذ و افزایش رواناب سطحی، ذخایر آب زیرزمینی را کاهش داده و دسترسی به منابع آبی پایدار را در بلندمدت دشوار میسازد.
شهرستان بویراحمد به دلیل موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، همواره در معرض فشار توسعههای ناهمگون بوده است و گزارشهای غیررسمی و میدانی حاکی از آن است که در سالهای اخیر، بویژه در حریم شهرها و روستاهای اطراف مرکز استان شدت تجاوز به حریم منابع ملی افزایش یافته است و این تجاوزات معمولاً با درختکاری، فنسکشیهای اولیه، انتقال ادوات ساختمانی و اقدام به دیوارکشی برای تصرفات بلندمدت همراه است و این اقدامات نه تنها سیمای طبیعی منطقه را مخدوش میسازد، بلکه باعث تضعیف ساختارهای امنیتی و حقوقی مالکیت دولتی بر انفال میشود.
در راستای اجرای قانون و مقابله با متخلفان، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمد با حمایت دستگاههای نظارتی، اقدام به اجرای عملیاتهای قاطعانه برای رفع تصرف نموده است که این اقدامات نشاندهنده عزم جدی مسئولین برای بازگرداندن منابع ملی به چرخه حفاظت عمومی است.
مهراب عبدی، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمد، در گفتوگو با خبرنگار تسنبم، آخرین نتایج عملیاتهای اخیر را تشریح کرد و گفت: در یک عملیات موفقیتآمیز مساحتی معادل 7 هزار متر مربع از اراضی ملی در حوزه سرچنار از دست متجاوزان آزاد شده است.
وی ادامه داد: این اقدام بر اساس تبصره یک ذیل ماده 55 قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع کشور صورت گرفته است و این ماده قانونی به سازمانهای متولی اجازه میدهد در صورت مشاهده هرگونه تصرف غیرقانونی بدون نیاز به حکم قضایی اولیه، رأساً نسبت به قلع و قمع بناها و اعاده وضع به حالت سابق اقدام کنند.
عبدی با بیان اینکه این زمینها در محدوده روستای قلعه کهنه سرچنار واقع شده بودند، افزود: متخلفین با استفاده از روش فنسکشی محصور سازی سعی در تثبیت مالکیت خود بر این اراضی ملی داشتند که تمامی فنسها تخریب و اراضی ملی به حالت اولیه خود بازگردانده شدند تا امکان هرگونه بهرهبرداری غیرمجاز مجدد از بین برود.
رئیس اداره منابع طبیعی بویراحمد بر اهمیت نیروی انسانی در این نبرد حقوقی و محیط زیستی تأکید کرد و خاطرنشان ساخت که همکاران پر تلاش یگان حفاظت ما، در شرایط سخت آب و هوایی و اغلب به صورت شبانهروزی در حال حراست از انفال هستند.
عبدی تاکید کرد: منابع طبیعی متعلق به عموم مردم است و کوچکترین تعدی به این سرمایهها، توسط نیروهای ما رصد و پیگیری خواهد شد. که این تلاشها نشاندهنده تعهد سازمانی به جلوگیری از تثبیت تصرفات غیرقانونی است.
مقابله مؤثر با زمینخواری به دلیل گستردگی مراتع و محدودیت تعداد نیروهای حفاظتی، نیازمند مشارکت فعال و هوشیاری مستمر مردم محلی است و رییس اداره منابع طبیعی شهرستان بویراحمد با تأکید بر نقش شهروندان به عنوان چشم و گوش حفاظت، از عموم مردم درخواست نمود تا هرگونه فعالیت مخرب را بلافاصله به مراجع ذیصلاح گزارش دهند.
وی گفت: شهروندان میتوانند هرگونه مشاهده تخریب، تصرف غیرمجاز، زمینخواری، قطع درخت، تولید زغال و قاچاق چوب و زغال را به شمارههای اختصاصی یگان حفاظت منابع طبیعی 1504 و 139اطلاع دهند و سرعت عمل در گزارشدهی، شانس موفقیت نیروهای یگان را در پیشگیری از تثبیت تصرف به شدت افزایش میدهد و بدون شک گزارشدهی به موقع، عاملی بازدارنده در برابر متجاوزین به منابع ملی است.
به گزارش تسنیم، اقدامات اخیر در رفع تصرف 7 هزار متر مربع از اراضی ملی در منطقه سرچنار، به وضوح نشاندهنده عزم جدی مسئولان شهرستان بویراحمد و دستگاه قضا برای مقابله قاطعانه با پدیده شوم زمینخواری است و این اقدامات صرفاً جنبه بازدارنده ندارند، بلکه بر این نکته تأکید میکنند که هیچ تصرف غیرقانونی بر منابع ملی، دیر یا زود اعاده خواهد شد.
موفقیت پایدار در توقف کامل این پدیده نیازمند یک استراتژی چندوجهی است و این استراتژی باید شامل هوشیاری دائمی نیروهای حفاظتی، تسریع فرآیندهای قضایی برای برخورد با مسببین اصلی و از همه مهمتر مشارکت فعال و مستمر آحاد مردم در گزارشدهی دقیق تخلفات باشد.
تنها با همکاری همه جانبه میتوان از تخریب بیشتر ذخایر طبیعی ارزشمند و خدادادی این شهرستان سردسیر برای نسلهای آینده صیانت کرد و نباید فراموش کرد که حفظ جنگلها و مراتع بویراحمد، حفاظت از هویت زیستمحیطی استان کهگیلویه و بویراحمد است.
انتهای پیام/