به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، انتخابات پارلمانی عراق که بهعنوان مهمترین رویداد سیاسی این کشور شناخته میشود، در 11 نوامبر 2025 برگزار خواهد شد. در این انتخابات سرنوشت 329 کرسی پارلمان عراق تعیین میشود.
این رویداد سرنوشتساز در شرایطی برگزار میشود که فضای سیاسی عراق با چالشهای متعددی روبهروست؛ چالشهایی که ذهن نخبگان و تحلیلگران عراقی را درگیر کرده است، میان این دغدغهها، یکی از اصلیترین نگرانیها، احتمال کاهش مشارکت مردم در انتخابات پیشِرو است مسئلهای که میتواند تأثیری عمیق بر مشروعیت نظام سیاسی عراق بهجای گذارد.
براساس آمار مشارکت مردم در دورههای گذشته انتخابات، مشارکت مردم در انتخاباتهای قبلی با روندی نزولی همراه بوده است؛ این کاهش بازتابی از نارضایتی و ناامیدی آنها نسبت به رقم خوردن هرگونه تغییر احتمالی است، این موضوع بهدلیل ناکارآمدی دولت در کنترل فساد، تأمین مناسب خدمات اجتماعی چون برق و آب، بیکاری و امثال آن است، ازاینرو، بخش قابلتوجهی از مردم این کشور مانند جوانان در این سالها در تأثیر واقعی رأی خود برای بهبود وضعیت کشور دچار تردید شدهاند.
شکل شماره (1): میزان مشارکت مردم عراق در انتخابات پارلمانی این کشور از تأسیس نظام سیاسی جدید تاکنون
در این میان، جوانان عراقی نقشی تعیینکننده در معادلات سیاسی پیشِرو خواهند داشت. این نسل که بیشترین اعتراضها را نسبت به ناکارآمدی دولت در حوزههایی چون خدمات عمومی، اشتغال و مبارزه با فساد ابراز کردهاند، بهعنوان نیرویی اثرگذار در انتخابات آتی شناخته میشوند.
جوانان 18 تا 39 ساله حدوداً 35 درصد از جمعیت کشور و نزدیک به 72 درصد از واجدان شرایط رأی دادن را تشکیل میدهند؛ با این حال، بخش قابلتوجهی از آنان بهدلیل شرایط دشوار اقتصادی و اجتماعی، امیدی به اصلاح از مسیر انتخابات ندارند. تجربه دو دهه گذشته و ناتوانی طبقه سیاسی در تحقق وعدههای اصلاحی، باعث شده است بسیاری از آنان صندوق رأی را نه نماد تغییر، بلکه نشانهای از تداوم وضعیت نامساعد کنونی بدانند و از مشارکت در این روند رویگردان شوند.
شکل شماره(2): هرم سنی مردم عراق مبتنی بر آمار سال 2023
در چنین شرایطی، خلأ ناشی از ناامیدی و انفعال جوانان، بستری مناسب برای نفوذ خارجی بهویژه برای کشورهای غربی و در رأس آنها ایالات متحده آمریکا جهت بهرهبرداری از آن فراهم کرده است، ازاینرو ایالات متحده با تأسیس مراکز آموزشی متعدد از قبیل مدارس، دانشگاهها، سازمانهای آموزشی غیردولتی و همچنین شتابدهندهها بهدنبال توسعه نفوذ نرم خود میان نسل جوان عراق بوده است.
این مراکز آموزشی تلاش میکنند با آموزش مهارتهای فنی و نرم به جوانان، آنها را آماده ورود به فضای اشتغال نمایند. بهدلیل مدل آموزش تجربهمحور و نه حفظمحور این مراکز، تربیت افراد متخصصتر نسبت به سایر مراکز علمی عراقی و همچنین برندسازی مناسب، دانشآموختگان این مراکز، آینده بهتری در فضای اشتغال عراق دارند، بدین منظور مشغول شدن جوانان به کار، امید را میان آنها ایجاد مینماید.
بهعنوان مثال بنابر نتایج برخی از تحقیقات صورتگرفته بهترتیب 80 و 87 درصد از فارغالتحصیلان دانشگاه بازرگانی بغداد و دانشگاه آمریکایی سلیمانیه وارد فضای اشتغال شدهاند، این درصورتی است که مراکز آموزشی عراقی مانند دانشگاههای دولتی بهدلایل مختلفی چون جنگها و ناامنیهای مختلف از سال 2003 تاکنون، عدم آمادهسازی مناسب دانشجویان برای فضای کار، عدم تناسب رشتههای دانشگاهی با فضای کار و وجود مشکلات زیرساختی نتوانستهاند حلقه وصلی با صنعت و ادارات دولتی ایجاد نمایند، این موضوع سبب شده است آمار بیکاری در یک روند صعودی در سال 2024 به عدد 15.5 برسد.
با اینحال، باید توجه داشت که امید و تحرکی که از رهگذر این برنامهها میان جوانان عراقی شکل گرفته، هرگز هدف غایی ایالات متحده نبوده است. بر اساس سند Integrated Country Strategy (ICS) – Iraq دولت آمریکا در سال 2023، ماهیت اصلی این اقدامات را در دو سطح اقتصادی و سیاسی تعریف میکند.
در سطح اقتصادی، واشنگتن با فراهمسازی بسترهای آموزشی و مهارتی، در واقع زمینه را برای نفوذ شرکتهای آمریکایی و گسترش بازار مصرف کالاهای خود در عراق مهیا میکند، در سطح سیاسی نیز هدفی عمیقتر دنبال میشود؛ تربیت نسل جدیدی از رهبران و نخبگان سیاسی که ارزشها، نگرشها و منافع آنان با الگوهای آمریکایی همسو باشد. این رویکرد، بخشی از راهبرد بلندمدت واشنگتن برای شکلدهی به آینده سیاسی عراق است؛ آیندهای که در آن، تصمیمسازان جوان از گفتمان اسلامی و محور مقاومت فاصله میگیرند و بهسمت ارزشها و منافع آمریکایی سوق داده میشوند، بهبیان دیگر، ایالات متحده میکوشد فردای عراق را با رهبرانی بسازد که نهتنها همسو با منافع آن کشور عمل کنند، بلکه در مسیر تأمین منافع راهبردی واشنگتن و متحد اصلیاش در منطقه، رژیم صهیونیستی، حرکت نمایند.
این کنشگری آمریکا، آینده سیاسی نظام فعلی عراق را بهطور وجودی مورد تهدید قرار میدهد؛ آیندهای که رهبران سیاسی حامی گفتمان مقاومت بهدلیل ناکارآمدی در حل بحرانهای معیشتی مردم دیگر نمیتوانند جایگاهی در نظام سیاسی داشته باشند و بهجای آن افرادی با اعتقاد به ارزشها و منافع آمریکایی رأی مردم را در انتخابات بهدست خواهند آورد.
انتهای پیام/+