به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، بیماری ایدز (AIDS)، که حاصل مرحله پیشرفته عفونت با ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) است، همچنان یکی از مهمترین چالشهای بهداشت عمومی در جهان بهشمار میآید. این بیماری میلیونها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده و باعث مرگ هزاران نفر شده است.
بیماری ایدز چیست؟
ایدز یک بیماری عفونی است که توسط ویروسی بهنام اچآیوی منتقل میشود این ویروس بهتدریج قدرت دستگاه ایمنی بدن را ضعیف میکند بهطوری که فرد به انواع عفونتها و سرطانها مبتلا میشود و در نهایت در صورت عدم دریافت درمان مناسب، جان خود را از دست میدهد.
ایدز با عفونت اچآیوی چهتفاوتی دارد؟
از زمانی که فرد به ویروس مولد ایدز (اچآیوی) آلوده میشود تا شروع بیماری ایدز ممکن است بیش از 10 سال طول بکشد، در این مدت فرد در ظاهر سالم است و میتواند به کار و فعالیت خود ادامه دهد ولی احتمال انتقال ویروس به دیگران در این مدت وجود دارد و ابتلا به اچآیوی در ظاهر فرد مشخص نمیشود.
اچآیوی چگونه وارد بدن میشود؟
چند راه اصلی برای انتقال ویروس به بدن وجود دارد از جمله:
- تماس جنسی محافظتنشده با فردی که HIV قابل انتقال دارد.
- استفاده مشترک از سرنگ یا سوزن آلوده به ویروس
- انتقال از مادر به کودک در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی در صورت عدم دریافت درمان
- انتقال از طریق خون و فرآوردههای آلوده، امروزه با پیشرفت سیستمهای غربالگری احتمال آن بسیار ناچیز شده است.
انگ ناشی از ابتلا به ایدز مانع مراجعه بیماران به مراکز درمانی
پژوهشها نشان میدهد که باتوجه به پیشرفت چشمگیر راههای پیشگیری از انتقال اچآیوی از طریق فراوردههای خونی، اکنون شایعترین راه ابتلا به HIV در جهان از طریق رابطه جنسی محافظتنشده است و اعتیاد تزریقی نیز راه شایع دیگر ابتلا به این ویروس بهشمار میرود.
از آنجا که ابتلا به ایدز در اذهان عمومی ارتباط تنگاتنگی با ارتباطات جنسی و اعتیاد به مواد مخدر دارد، نگرش منفی زیادی نسبت به این بیماران نیز در جوامع پدید آمده است و نگاه بسیاری از مردم به افرادی که مبتلا به این بیماری شدهاند طردگونه است، این نگاهها به بیماران معمولاً بر پایه کلیشههایی درباره رفتارهای فرد یا گاهی برداشتهای نادرست از راههای انتقال شکل میگیرند و میتوانند به تبعیض، پنهانکاری، ترس از مراجعه به مراکز بهداشتی و حتی انزوای اجتماعی منجر شوند.
پژوهشگران تأکید میکنند که این موضوع نهتنها سلامت افراد مبتلا را تهدید میکند، بلکه میتواند کل جامعه را در مواجهه با کنترل شیوع بیماری آسیبپذیرتر کند چرا که عدم مراجعه بیماران به مراکز تشخیصی برای بهرهمندی از درمان بهموقع، به گسترش انتقال ویروس در جوامع منجر میشود.
انجام رایگان و محرمانه تست اچآیوی در مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری
به همین دلیل طی سالیان اخیر برای کاهش شیوع ویروس، 《مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری》 در سرتاسر کشور راهاندازی شدهاند. در این مراکز که تحت نظر دانشگاههای علوم پزشکی و بیمارستانهای دولتی فعالند، تست ایدز / HIV بهصورت کاملاً رایگان و البته محرمانه انجام میشود.
دکتر زهرا علمی، دکترای روانشناسی بالینی سلامت و مشاور مرکز تحقیقات ایدز ایران در آستانه روز جهانی ایدز در گفتوگو با تسنیم درباره جزئیات محرمانگی انجام آزمایشهای تشخیصی ویروس HIV و چالشهای اجتماعی بیماران مبتلا توضیح میدهد.
این توضیحات را در ادامه مشاهده میکنید:
.
علمی اظهار کرد: افرادی که بههردلیلی مشکوک هستند که ممکن است به این بیماری مبتلا شده باشند، مراکز بیماریهای رفتاری بهصورت کاملاً محرمانه از این افراد آزمایش میگیرند. نام، نام خانوادگی و کد ملی از هیچکس پرسیده نمیشود. اگر تست فردی مثبت باشد، او تنها با یک کد شناخته میشود و بنابراین محرمانگی اطلاعات برای مراکز موضوعی بسیار مهم است.
وی افزود: مشاوران مراکز بیماریهای رفتاری آموزشهای کافی را در این زمینه دیدهاند. اگر این افراد تمایلی نداشته باشند، هیچ اطلاعی به اعضای خانواده آنها درباره ابتلای آنها به ویروس داده نمیشود. در صورت نیاز، مشاورههای لازم به خود فرد ارائه میشود. اگر لازم باشد موضوع با خانواده مطرح شود، مشاوران مراکز بیماریهای رفتاری همراه این عزیزان هستند و کمک میکنند تا مسئله بهدرستی بیان و مشاورههای لازم ارائه شود.
دکترای روانشناسی بالینی سلامت درباره چالشهای اجتماعی و روانی بیماران و انگ ناشی از ابتلا به ویروس اچآیوی نیز متذکر شد: این بیماری بهدلیل انگ یا استیگمایی که همراه خود دارد چالشهای اجتماعی بسیار زیادی برای افراد ایجاد میکند. همانطور که میدانیم، استیگما یک نگرش منفی است که باعث میشود یک فرد یا یک گروه از جامعه جدا شود. تبعیض نیز رفتاری متفاوت و ناعادلانه نسبت به افرادی است که به آنها انگ زده شده است. متأسفانه میان نگرش بدنامکننده و رفتار تبعیضآمیز یک رابطه دوسویه وجود دارد؛ یعنی وقتی نگرش منفی داشته باشیم، رفتار تبعیضآمیز هم خواهناخواه ایجاد میشود.
علمی ادامه داد: بیماری اچآیوی بهدلیل برخی برداشتهای ناآگاهانه، مثل اینکه برخی تصور میکنند فرد بهدلیل رفتارهای غیراخلاقی شایسته این بیماری است، یا او را حتی مجرم میدانند، باعث میشود جامعه نسبت به مبتلایان رفتار تبعیضآمیز داشته باشد. این نگرشها و رفتارها مشکلات روانی، اجتماعی و فرهنگی زیادی ایجاد میکند.
مشاور مرکز تحقیقات ایدز ایران گفت: طرد و انزوا، کاهش سلامت روان و کیفیت زندگی، کاهش پایبندی به درمان و استفاده از مکانیزمهای مقابلهای نامناسب از جمله تبعات این آثار روانی است و همچنین این افراد از حمایت اجتماعی و خانوادگی کافی برخوردار نمیشوند.
وی با ابراز اینکه بسیاری از مبتلایان نمیتوانند وضعیت خود را افشا کنند، خاطرنشان کرد: بهدلیل باری که این انگ اجتماعی بر دوش آنها گذاشته است، باعث میشود جوانان مبتلا نتوانند ازدواج کنند؛ در حالی که امروزه داروهای اچآیوی بیماری را کاملاً قابل کنترل کردهاند و حتی خانمهای مبتلا نیز با کنترل دارویی میتوانند باردار شوند و فرزند سالم به دنیا بیاورند.
وی با اعلام اینکه اکثر مبتلایان در کشور ما جوانان 20 تا 45 سال هستند، تصریح کرد: مسائل ازدواج، اشتغال و ارتباطات خانوادگی برای این سنین بسیار مهم است و بنابراین باید موردتوجه قرار گیرد.
وی تأکید کرد: از همه مردم عزیز خواهش میکنم اگر از وضعیت ابتلای فردی به بیماری باخبر شدید، حداقل کاری که میتوانید انجام دهید این است که آن را بهعنوان یک راز نزد خود نگه دارید. باور کنیم که قضاوت کار ما نیست و کار خداوند است تا این بخش محرمانگی را حفظ کنیم. یادمـان باشد بسیاری از مبتلایان اصلاً از راههای غیراخلاقی به این بیماری دچار نشدهاند. برخی از جوانان ما مادرزادی با این بیماری به دنیا آمدهاند و بدون اینکه نقشی داشته باشند، اکنون با چالشهای بزرگ و حتی مرز فروپاشی روانی مواجه هستند.
انتهای پیام/+