به گزارش خبرگزاری تسنیم از زابل، شهر زابل این روزها با حجمی از ترافیک مواجه است که نه تنها چهره شهری آن را تغییر داده، بلکه شاکله فعالیتهای روزمره مردم را نیز تحتتأثیر قرار داده است. موقعیت مرکزی زابل در منطقه سیستان و تمرکز نهادهای اداری و تجاری در محدودهای محدود، به تدریج معابری را که زمانی جریان روانی داشتند، به گذرگاههایی پرتراکم و بعضاً قفل شده تبدیل کرده است. رشد سریع جمعیت و عدم تناسب زیرساختها با میزان ورود خودروها، این شرایط را پیچیدهتر کرده است.
افزایش ناگهانی تعداد خودروهای شخصی در سالهای اخیر و غلبه الگوی استفاده از وسیله نقلیه خصوصی بر حمل و نقل عمومی، سهم قابل توجهی در تشدید ترافیک دارد. در خیابانهایی که ظرفیت آنها برای حجم فعلی خودروها تعریف نشده، کوچکترین توقف یا رفتار غیرحرفهای رانندگان، موجی از توقف و ازدحام ایجاد میکند و عملاً جریان حرکت را از بین میبرد.
در مرکز شهر، جایی که روزانه هزاران نفر برای انجام امور اداری، درمانی و تجاری رفت و آمد میکنند، معضل پارک دوبل و توقفهای غیرمجاز همچنان یکی از مشکلات اصلی است. کمبود پارکینگهای عمومی، نبود پارکینگ طبقاتی و ضعف نظارت موثر باعث شده بسیاری از رانندگان ناچار به توقف در حاشیه خیابانها شوند؛ اقدامی که به سرعت ظرفیت معابر را کاهش و بار ترافیک را افزایش میدهد.
فرسودگی زیرساختها نیز سهم مهمی در این وضعیت ایفا میکند. بخشهایی از معابر اصلی زابل سالهاست بازسازی نشدهاند و کیفیت نامناسب آسفالت، باریک بودن مسیرها و نبود شانه مناسب، شرایط رانندگی را برای خودروها دشوارتر کرده است. این عوامل نهتنها سرعت عبور و مرور را کاهش میدهد، بلکه احتمال بروز تصادفات را نیز افزایش میدهد.
در کنار این مشکلات، فقدان سیستمهای هوشمند مدیریت ترافیک بهوضوح احساس میشود. شهرهایی با الگوی جمعیتی مشابه، سالهاست از ابزارهایی همچون چراغهای هوشمند، دوربینهای پایش لحظهای، تابلوهای اطلاعرسانی و تحلیل دادههای ترافیکی استفاده میکنند، اما در زابل هنوز تصمیمگیریها بیشتر روی تجربه و واکنشهای مقطعی استوار است تا تحلیل علمی و دادهمحور.
به همین دلیل اقداماتی مانند اصلاح برخی تقاطعها یا ایجاد مسیرهای جدید، هرچند در کوتاه مدت بخشی از بار ترافیک را کم کرده، اما به دلیل نبود نگاه جامع، نتوانسته مشکل را به صورت پایدار برطرف کند. در عمل، ترافیک از یک نقطه جابهجا شده و در مسیر دیگری دوباره شکل گرفته است.
افزون بر این، رفتارهای ترافیکی شهروندان همچنان یکی از چالشهای مهم در مدیریت این بحران است. عدم رعایت حق تقدم، سبقتهای عجولانه، توقفهای ناگهانی و ضعف فرهنگ عبور و مرور، نه تنها سرعت حرکت را کاهش میدهد، بلکه ایمنی رانندگان و عابران را نیز به خطر میاندازد. آموزش جامع و مستمر فرهنگ رانندگی، یکی از حلقههای مفقوده مدیریت شهری در زابل است.
با این حال، کارشناسان معتقدند حل این وضعیت نیازمند مجموعهای از راهکارهای همافزا است، نه تصمیمات پراکنده. توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، ایجاد زیرساختهای جدید، هوشمندسازی شبکه ترافیکی، افزایش نظارت پلیس و تشویق مردم به استفاده از روشهای جایگزین سفر، مجموعهای است که تنها در کنار هم میتواند تحول ایجاد کند.
همکاری میان شهرداری، پلیس راهور، شورای ترافیک شهرستان و نهادهای اجرایی نیز اهمیت ویژه دارد. مدیریت ترافیک یک مسئله تک بعدی نیست؛ بلکه ترکیبی است از مدیریت شهری، فرهنگ اجتماعی و توان مهندسی است. بدون مشارکت همه دستگاهها و همراهی مردم، هیچ طرحی حتی اگر علمی و اصولی باشد نتیجه مطلوب نخواهد داد.
زیرساخت فرسوده و رفتارهای اشتباه رانندگان عوامل اصلی ترافیک در زابل
جواد آصف مهر رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی زابل در گفتوگو با تسنیم با تشریح عوامل مؤثر بر ترافیک شهر، مهمترین راه حل کوتاه مدت را «همکاری مردم» و مهمترین راهکار بلند مدت را «بروزرسانی زیرساختها و فرهنگسازی» دانست.
رئیس پلیس راهور زابل ترافیک را حاصل سه عامل انسانی، راه و وسیله نقلیه دانست و گفت: در زابل هر سه مؤلفه با مشکل مواجه هستند. زیرساختهای قدیمی، افزایش تردد و رشد تعداد خودروها در کنار عدم رعایت قوانین توسط برخی شهروندان، بار ترافیکی را تشدید کرده است.
وی با اشاره به آغاز سال تحصیلی افزود: بین ساعات 6:30 تا 7:30 صبح و هنگام تعطیلی مدارس بیشترین گره ترافیکی رخ میدهد. توقفهای غیرمجاز، پارک دوبل و شتاب برای رساندن دانشآموزان، خیابانهای «بعثت، امام خمینی(ره)، طالقانی» و مسیرهای مرکزی را با ازدحام مواجه میکند.
نیاز فوری به زیرساختهای نو و مدیریت هوشمند شهر
رئیس پلیس راهور زابل ادامه داد: کاهش ترافیک در کوتاه مدت تنها با همکاری شهروندان ممکن است. پرهیز از پارک دوبل، استفاده از سرویس مدارس، توقف در نقاط امن و رعایت حریم تقاطعها میتواند بخش بزرگی از ترافیک را رفع کند. شعار امسال پلیس راهور تحت عنوان «پلیس مقتدر، مشارکت مردمی، جامعه امن» بدون همراهی مردم محقق نخواهد شد.
آصف مهر تأکید کرد: برای حل ریشهای ترافیک باید زیرساختها بروز شوند. استفاده از چراغهای هوشمند، سیستمهای کنترل ترافیک، ساخت پارکینگهای عمومی و اصلاح طراحی شهری از ضرورتهای بلندمدت است.
وی با اشاره به اجرای برنامههای آموزشی از ابتدای مهرماه گفت: کارشناسان پلیس راهور در مدارس به دانشآموزان، والدین و رانندگان سرویسها آموزش میدهند. نقش همیاران پلیس در آیندهسازی ایمنی ترافیک بسیار برجسته است و آموزش صحیح در مدارس زمینه کاهش تخلفات را فراهم میکند.
برخورد با خودروهای ایجادکننده آلودگی صوتی و توقیف تا 30 روز
رئیس پلیس راهور زابل درباره خودروهای دارای اگزوز دستکاریشده نیز توضیح داد: این خودروها علاوه بر ایجاد مزاحمت صوتی مرتکب تخلف و گاه جرم میشوند. با دستور قضائی این وسایل نقلیه تا 30 روز توقیف خواهند شد.
وی افزود: خودروهای فاقد پلاک یا دارای پلاک مخدوش طبق قانون با مجازات کیفری شامل حبس تا 6 ماه مواجه میشوند. از خانوادهها درخواست داریم بر رفتار رانندگی فرزندان خود نظارت بیشتری داشته باشند، زیرا چنین تخلفاتی مصداق حقالناس است.
آصفمهر یکی از معضلات اصلی شهر را رانندگی نوجوانان فاقد گواهینامه دانست و گفت: والدینی که موتورسیکلت یا خودرو را در اختیار افراد فاقد صلاحیت قرار میدهند، در صورت وقوع حادثه مسئول بوده و بیمه نیز خسارتی پرداخت نخواهد کرد. توقیف وسیله نقلیه و تشکیل پرونده قضایی در انتظار متخلفان است.
فرهنگسازی مهمتر از جریمه
وی در پایان تأکید کرد: فرهنگسازی از هر جریمهای مؤثرتر است و اگر مردم همراهی کنند، بخش زیادی از مشکلات ترافیکی برطرف میشود. او از رسانهها و خبرنگاران برای نقش مهمشان در ارتقای فرهنگ عمومی قدردانی کرد.
فرماندار ویژه زابل نیز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم با تأکید بر اینکه حل پایدار ترافیک تنها با پژوهش علمی و دادهمحور ممکن است، از سپردن طرح جامع ترافیکی شهر به دانشگاه زابل خبر داد؛ طرحی که قرار است آینده حملونقل، کاهش تصادفات و بهبود کیفیت زندگی شهروندان را رقم بزند.
عبور از تصمیمگیریهای سلیقهای با سپردن طرح جامع ترافیکی زابل به دانشگاه
علی ولایتیپور ترافیک شهری را موضوعی تخصصی و چندوجهی دانست و اظهار داشت: بدون اتکا به پژوهشهای علمی، تحلیل دادهها و برنامهریزی مرحلهای، رسیدن به بهبود پایدار ممکن نیست.
وی با اشاره به نقش کلیدی دانشگاهها در تصمیمسازی شهری افزود: تهیه مطالعات طرح جامع ترافیکی زابل رسماً به دانشگاه زابل سپرده شده تا این طرح با رویکرد علمی، دقیق و با تعامل مستمر با دستگاههای اجرایی تدوین شود.
فرماندار ویژه زابل با تأکید بر ضرورت ایجاد شهری ایمن، آرام و قابلپیشبینی خاطرنشان کرد: تصمیمگیریهای ترافیکی نباید متأثر از سلایق شخصی باشد و باید کاملاً بر پایه تحلیل کارشناسی انجام گیرد. همکاری پلیس، شهرداری، دانشگاه و دستگاههای خدماترسان جزء لاینفک این مسیر است.
ولایتیپور ادامه داد: این مطالعات یک اقدام اداری ساده نیست، بلکه پایهگذار آینده ترافیک، کاهش تصادفات، توسعه حملونقل عمومی و ارتقای کیفیت زندگی مردم زابل خواهد بود.
وی تصریح کرد: اجرای طرح جامع ترافیکی امکان ساماندهی نقاط حادثهخیز، روانسازی ترافیک، بهینهسازی مدیریت پارکینگها و تقاطعها و برنامهریزی جدی برای توسعه حملونقل پاک را فراهم میکند.
در نهایت، زابل امروز نمونهای از شهری است که به دلیل رشد سریع و نبود برنامهریزی جامع، با چالشهای جدی ترافیکی مواجه شده؛ اما همزمان شهری است که با یک برنامهریزی دقیق، علمی و آیندهنگرانه، میتواند از این بحران عبور کند. آینده ترافیک زابل به میزان تصمیمگیری علمی، سرمایهگذاری شهری و همکاری مردم گره خورده است؛ راهی که اگر آغاز شود، میتواند چهره شهر را از تنش و ازدحام به آرامش و ایمنی تغییر دهد.
انتهای پیام/