گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصدونودهفتمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز چهاشنبه 19 آذر 1404 ضبط و منتشر شد. «محمد بیات»، کارشناس مسائل خاورمیانه در این اپیزود دلالتهای سند جدید امنیت ملی آمریکا برای منطقه غرب آسیا و نیز ایران را بررسی کرده است.
سند جدید استراتژی امنیت ملی آمریکا، تصویری کاملاً متفاوت از گذشته ارائه میدهد؛ سندی که از نظر محتوا با دو نسخه قبلی، یعنی سند سال 2017 در دوره اول ترامپ و سند 2022 در دولت بایدن، فاصله محسوسی دارد.
اینبار، گفتمان غالب همان «آمریکا اول» یا America First است؛ رویکردی که میخواهد آمریکا دوباره محور تصمیمسازی جهانی باشد، اما نه آنگونه که در دورههای مداخلهگرای پیشین دیدهایم. هدف اصلی، بازسازی قدرت ملی از درون است؛ هم در اقتصاد، هم در ارتش، و هم در سیاست داخلی.
در واقع، این سند ترکیبی است از سنتهای همیلتونی و جکسونی در سیاست خارجی آمریکا. از یکسو تأکید همیلتونی بر نوسازی اقتصادی و تقویت نیروی دریایی و نظامی دیده میشود؛ و از سوی دیگر، گرایش جکسونی به میهنگرایی، اراده ملی و نوعی انزواگرایی فعال. یعنی آمریکا نمیخواهد از صحنه جهانی کنار برود، اما دیگر مایل نیست بار هزینههای امنیتی متحدانش را به دوش بکشد یا وارد پروژههای پرهزینه ملتسازی شود.
در سطح جهانی، چالش اصلی سند، همان مهار چین است؛ اما با لحنی بسیار تندتر و بیاعتمادتر نسبت به رویکرد بایدن. برخلاف سیاست ائتلافسازی بایدنی، در این نسخه تأکید میشود که متحدان در اروپا، آسیا و خاورمیانه باید سهم خودشان را از هزینههای مهار چین، روسیه و ایران بپردازند.
در بخش کلان، یک مفهوم قدیمی دوباره زنده شده: نئومونروئیسم. این یعنی بازگشت تمرکز راهبردی به نیمکره غربی، حفاظت از مرزها، خودکفایی اقتصادی، و کاهش درگیریهای جهانی. به بیان سادهتر، واشنگتن میخواهد از قدرت جهانی به قدرتی بازدارنده و ملی تبدیل شود؛ قدرتی که هزینههایش را برای خودش حفظ کند، نه برای دیگران.
و در ادامه، پرسش مهم این است: با چنین تغییری، خاورمیانه چه جایگاهی پیدا میکند؟ پاسخ این بخش را باید در تحلیل میدانهای عملیاتی و سیاست انرژی دنبال کرد.
انتهای پیام/