خبرگزاری تسنیم ـ نجمه صالحی*؛ گاهی تاریخ لحظههایی خلق میکند که شاید گوشهای از جهان باشد، اما مسیر زندگی انسان و جامعه را تغییر میدهد. گاهی دامنهی تأثیرگذاری وجود برخی آدمها نه فقط برای زمانِ زیستشان بلکه تا آینده ادامه دارد و هر کس با شناخت آنها مسیر زندگیاش، تغییر میکند.
دختری در خانه پیامبر(ص) رشد کرد که نه فقط دردانهٔ نبی، بلکه زنجیرهٔ محکمی بود که گذشته نبوی، حالِ امت و آینده مهدوی را به هم پیوند میداد. از این منظر، فاطمه(س) تنها چهرهای در گذشته باقی نماند بلکه حامل فضیلت و نقطهٔ اتصال تاریخ هدایت شد.
او فراتر از جنس زن شناخته شد، حلقهای که هویت امت را رقم میزند، عباراتی مانند«کوثر» «بضعه منی»، «امّ ابیها» و «سیده نساء العالمین» تنها ستایش سادهی وجود او نبودند؛ کلیدهایی بودند برای فهم جایگاهش. «کوثر» بودن از خیری بسیار خبر میدهد که نه فقط در زمان خود بلکه تا آینده ادامه دارد. «بضعه» از پیوند جسمی فراتر میرود و به پیوند هویتی تبدیل میشود. «امّ ابیها» تنها رابطه خانوادگی نیست، فاطمه(س) مادر هویت دینی امت شد، منابع شیعی و اهلسنت، افضلیت او را بر زنان عالم تصدیق کردهاند، کسی که فضائل نسل امامت از مسیر او جاری شده است.
پیوند او با آیندهٖ امت در روایت «المهدی من ولدک» روشن است. مادر بودن در نگاه فاطمی، تنها ستون مهر و عطوفت نیست، یعنی نقطه ثقل خانواده و جامعه، جایی که زندگی «هویت» میگیرد، مسیر «جهت» مییابد و فضیلت منتقل میشود. او نه سایه خانه خویش، بلکه روشنکننده مسیر جامعه بود.
زنان گمنامی که در عرفان جاودان شدند
پیامبر اکرم(ص) با معرفی حضرت صدیقه طاهره(س) بهعنوان «امّ ابیها» نشان داد زن میتواند محور حکمت و اثرگذاری باشد. زن میتواند عقل راهبردی داشته باشد، در تصمیمهای تاریخی نقش ایفا کند و منشأ امنیت و زندگی سالم باشد. ستون ساختن زندگی و هدایت جامعه، فراتر از عاطفه، در نگاه فاطمی معنا میشود.
اولین زنی بود که پیامبر(ص) او را نه فقط به عنوان دختر بلکه به عنوان «هم تراز در کرامت انسانی» معرفی کرد و همین آغاز باز تعریف جایگاه زن شد. جزئیات زندگی او همین معنا را روشن میکنند: حضور فاطمه(س) مانند نقطهای بود که نور خود را به خانه و جامعه میتاباند و مسیر هدایت را روشن میکرد. او جهان زنان را از حاشیه بیرون کشید؛ هر حرکت کوچک او، هر کلام سنجیده، هر خطبه و هر رفتار او، نقطهٔ آغاز یک تغییر اجتماعی بود اگر از او میآموختند.
نگاه فاطمی به مادر بودن، پناه دادن نیست؛ جهت دادن است، هویت ساختن است، مسیر تاریخ را رقم زدن است. همین تأثیر، بلندترین نشانه قدرت اوست و درس آن برای امروز این است: زن، روشنکننده خانه و سازنده امت است، زن ستون فهم، تصمیم، ایمان و ساختن آینده مهدوی است. نقطهٔ ثقل زندگی و مسیر هدایت است، نه فقط سایهای که زیر بار زندگی خم میشود.
* پژوهشگر تاریخ اسلام
انتهای پیام/