به گزارش خبرنگار تسنیم از نطنز، در سپیدی برفهای نخستین زمستان، درست در آستانهٔ تاریکترین شب سال، نور امیدی از دل تاریخ کهن این سرزمین میجوشد. شب یلدا، این یادگار ماندگار نیاکان، تنها یک جشن نیست؛ قصهٔ پیروزی نور بر ظلمت، حکایت زایش دوبارهٔ خورشید و نماد پیوند نسلها در آتشگاه گرم گفتوگو و مهربانی است.
امشب، بلندترین شب، بهانهای است برای کوتاهتر کردن فاصلهها، خانهها که در نور گرم شمعها و چراغها غرق میشوند و بوی خوش آجیل مخصوص و شیرینیهای خانگی، فضای صمیمت را فرامیخواند و از کوچهپسکوچههای روستاهای دوردست تا آپارتمانهای مراکز شهرهای بزرگ، مردمی با فرهنگها و گویشهای گوناگون، گرد یک سفره مشترک مینشینند؛ سفرهای که انارِ ترکخوردهاش یادآور برکت، هندوانهاش نماد تندرستی و کتاب حافظش، نشانهٔ امید به فردایی روشنتر است.
خانواده ها در بادرود بلندترین شب سال را در جمعی صمیمی همراه با حافظ خوانی و شاهنامه خوانی زیر کرسی های چوبی، هدیه دادن به تازه عروس و دامادها، صرف میوه و تنقلات و نقل داستان ها سر می کنند.
پخت و تناول هفت میوه که در زیر خاک به عمل آمده باشد مانند شلغم، چغندر، ترب سیاه، پیاز، هویج و سیب زمینی بین خانواده ها در بادرود معمول بوده و باور بر این است، همان گونه که میوهها و محصولات در زیر خاک سرد مقاوم هستند، پس خوردن آنها استحکام بین فامیل و بستگان را بیشتر میکند.
وجود هندوانه و انار بر سر سفره شب یلدا از ضروریات است و انار توسط مردم این دیار کویری به صورت خاصی تزئین یافته و به عنوان سرامد میوه های این شب بر مرکز کرسی قرار می گیرد چرا که بادرود در کشت محصول انار شهره است
شاید بدین سبب باشد که بادرودی ها به رنگ سرخ هندوانه و به خصوص انار اعتقادی ویژه دارند چراکه انار را نماد آناهیتا می دانند که رنگ سرخ آن در شب چله گرمی کانون خانواده را در طول سال در پی دارد.
شب یلدا یا چله در گویش بادرودی 'شَوِ چِلَه' خوانده میشود و بزرگ خانواده در جمع بستگان تا پاسی از شب قصه می گوید و از آئین های این شب می توان به صرف غذاها و تنقلاتی اشاره کرد که در گویش محلی 'شَوچٍره' میگویند.
هنوز پیدا می شوند خانه هایی در گستره شهرستان نطنز وبادرود که نان تنوری و آش های محلی پخته شده در ظرف های سفالی و گلی توسط خانم خانه زینت بخش سفره بامداد روز نخست دی ماه باشد.
پختن نوعی آش ارزن، جو و یا نوعی آش با ماش و کدوی محلی در این خطه مرسوم است که در مجمع های بزرگ مسی روی کرسی قرار میگیرد و در کنار تنقلاتی مانند انجیر خشک، برگ زردآلو، پسته، بادام، گردو و انواع تخمه جمع مهربان خانواده را تا پاسی از شب مشغول میکند.
پختن 'قلییه' یا قورمه، غذای ویژه این خطه با گوشت بره) با همکاری اعضای خانواده از دیگر آئینهایی است که در سالهای نه چندان دور با نقل داستانهایی مانند 'کُردله' از افسانههای قدیم مردم این خطه بیشتر بین خانواده های سنتی و روستایی رواج داشت.
شب یلدا یا چله آخرین روز آذرماه و بلندترین شب سال به شمار میرود؛ به اعتقاد برخی یلدا واژه ای آرامی و به معنی میلاد است که در زبان فارسی جای پایی پیدا کرده و برخی بر این اعتقاد هستند که شب پیش از نخستین روز زمستان، زاد شب فرشته مهر است.
ایرانیان باستان با باور اینکه فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر شده و تابش نور ایزدی فزونی می یابد، آخر پائیز و آغاز زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می خواندند و برای آن جشن بزرگی برپا می کردند.
مشاهده تغییرهای مداوم شب و روز مردم را به این باور رسانده بود که شب و روز یا روشنایی و تاریکی در جنگی همیشگی به سر می برند و از این رو روزهای بلندتر روزهای پیروزی روشنایی بود، در حالی که روزهای کوتاه تر نشانهای از چیرگی تاریکی است.
یکی از آئین های یلدای ایرانی تفال با دیوان حافظ است اما در برخی نقاط نیز شاهنامه خوانی رواج دارد؛ تنقلات و خوراکیها بسته به شیوه زندگی و شرایط حاکم در هر منطقه تفاوتهایی دارد اما انار و هندوانه هرگز از سبد خرید شب یلدای ایرانی ها حذف شدنی نیست؛ به ویژه هندوانه که برخی معتقدند با خوردن مقداری از آن در شب چله، طی زمستانی که در پیش دارند، بیماری بر آنها چیره نخواهد شد.
انتهای پیام/804