به گزارش خبرگزاری تسنیم از قشم، آنچه این روزها در محدوده شیخآباد هلر و نواحی پیرامونی درگهان مشاهده میشود، هشداری جدی از سوی طبیعت است. انباشت غیرطبیعی آب در مناطقی که پیش از این به عنوان حوضههای آبگیر فصلی شناخته میشدند، نشاندهنده یک اختلال در سیستم دفع آبهای سطحی است که اگر با نگاهی کارشناسی درمان نشود، سرمایهگذاریهای کلان در بخش مسکن را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.
تحلیلهای جغرافیایی نشان میدهد که محدوده شمال اتوبان خلیج فارس به دلیل ساختار زمینشناسی و خاکهای مارنی، به طور طبیعی تمایلی به جذب سریع آب ندارد. در گذشته، این پهنهها به عنوان زهکشهای طبیعی عمل میکردند، اما امروز با گسترش شهرکهای مسکونی، این توازن به هم خورده است.
فعالان حوزه شهرسازی و مهندسان عمران هشدار میدهند که وقتی مسیرهای سنتی خروج آب مسدود شود، زمینهای پست منطقه به جای عبور دادن آب، تبدیل به محل ماندگاری رطوبت میشوند؛ پدیدهای که میتوان آن را تالابهای ناخواسته نامید که نه ریشه در طبیعت، بلکه ریشه در اختلال در مهندسی زهکشی دارد.
فرسایش خاموش؛ تهدید پنهان زیر پوست شهرکهای جدید
یکی از جدیترین نگرانیهای کارشناسان فنی، اثرات مخرب و درازمدت رطوبت ماندگار بر اسکلت بناهاست. خاک نمکی منطقه در ترکیب با آبهای راکد، محیطی به شدت اسیدی و خورنده ایجاد میکند که به صورت خاموش، بتن و میلگردهای به کار رفته در پی ساختمانها را هدف قرار میدهد.
در شهرکهایی مانند مسکن مهر که تراکم جمعیتی بالایی دارند، این فرسایش زیرسطحی میتواند در کمتر از یک دهه، پایداری سازه را با تردید جدی مواجه کند. این موضوع نه تنها یک چالش مهندسی، بلکه یک تهدید برای امنیت جانی شهروندانی است که سرمایه زندگی خود را در این مناطق هزینه کردهاند.
درسهای فراموشنشده از تجربیات تلخ کشوری
نگاهی به حوادث گذشته، از جمله سیل دروازه قرآن شیراز، به خوبی نشان میدهد که نادیده گرفتن مسیلها و تبدیل آنها به معابر یا سازههای بتنی، چه پیامدهای سنگینی به بار میآورد. در آن حادثه نیز، انسداد مسیر طبیعی حرکت آب، یک بارش معمولی را به بحرانی ملی تبدیل کرد.
اکنون متخصصان معتقدند درگهان نیز با توجه به دبی ورودی آب از سمت سد گیاهدان و ارتفاعات موزن، نیازمند یک نقشه جامع برای «مهندسی خروجی آب» است تا از تجمع آب در پشت دیوار شهرکهای مسکونی جلوگیری شود.
لزوم پیوست زیستمحیطی و هیدرولوژیک در واگذاریهای جدید
توسعه شهری نباید به معنای مقابله با توپوگرافی زمین باشد. فعالان محیطزیست و ناظران فنی تاکید دارند که هرگونه واگذاری اراضی جدید یا صدور پروانه ساخت در محدوده درگهان، باید مشروط به داشتن پیوست مطالعات آبهای سطحی باشد.
تجربه نشان داده است که پرکردن زمینهای پست بدون احداث کانالهای جایگزین، تنها صورت مسئله را پاک میکند و در اولین بارش جدی، طبیعت سهم خود را بازپس میگیرد؛ سازمان منطقه آزاد قشم میتواند با تعریف حریمهای ایمن و احیای بخشی از زهکشهای طبیعی، مدل توسعهای پایداری را ارائه دهد که در آن خانه محلی برای آرامش باشد، نه دغدغهای برای مقابله با رطوبت و سیلاب.
گذار از نگاه سنتی به مدیریت علمی بحران
برای جلوگیری از خسارتهای آینده، انتظار میرود سازمان منطقه آزاد قشم با نگاهی واقعبینانه، تجربه سایت بازیافت ساحلی و انسداد مسیرهای ساحلی را به عنوان یک الگوی اصلاحی مدنظر قرار دهد.
توقف موقت واگذاریها در نقاط بحرانی تا زمان تکمیل مطالعات هیدرولوژی و احداث کانالهای استاندارد هدایت سیلاب، نه یک اقدام بازدارنده، بلکه گامی در جهت صیانت از حقوق سرمایهگذاران و ساکنان شهر است؛ توسعه پایدار درگهان تنها زمانی محقق میشود که مهندسی سازه در کنار مهندسی طبیعت قرار گیرد، نه در مقابل آن.
انتهای پیام/7558