به گزارش خبرگزاری تسنیم از کردستان، فتنه 88 یکی از پیچیدهترین و پرهزینهترین مقاطع تاریخ جمهوری اسلامی ایران بود؛ مقطعی که تلاش شد با سوءاستفاده از فضای سیاسی، اعتماد عمومی، انسجام ملی و امنیت کشور هدف قرار گیرد. در این میان، نهم دی 1388 بهعنوان نقطه پایان این آشوب و نقطه آغاز بازگشت آرامش و اقتدار ملی ثبت شد؛ روزی که مردم، فراتر از جناح و گرایش سیاسی، به صحنه آمدند و خط خود را از فتنهگران جدا کردند.
حوادث سال 1388 را نمیتوان صرفاً یک اختلاف انتخاباتی یا تنش سیاسی مقطعی دانست. آنچه در آن سال رخ داد، تلاشی سازمانیافته برای خدشهدار کردن اعتماد عمومی، تضعیف امنیت ملی و شکستن وحدت امت اسلامی بود؛ تلاشی که با سوءاستفاده از مطالبات اجتماعی آغاز شد اما به سرعت به آشوب، تخریب و بیثباتی کشیده شد.
در ادبیات دینی اهلسنت، «فتنه» مفهومی روشن و خطرناک است؛ وضعیتی که در آن حق و باطل در هم میآمیزد، جامعه دچار سردرگمی میشود و زمینه برای نفوذ دشمنان فراهم میگردد. بسیاری از علمای اهلسنت، حوادث 88 را دقیقاً مصداق همین تعریف میدانند؛ جریانی که نه اصلاحطلبانه بود و نه مردمی، بلکه بستری برای ضربهزدن به اصل نظام اسلامی شد.
نهم دی 1388 نقطه مقابل این جریان بود؛ روزی که مردم، با عبور از هیجانات و فضاسازیها، به صحنه آمدند و مرز خود را با فتنهگران مشخص کردند. این حضور، نه واکنشی جناحی، بلکه تصمیمی آگاهانه برای حفظ امنیت، وحدت و ثبات کشور بود.
در استان کردستان، که همواره بهدلیل موقعیت مرزی و تنوع مذهبی، حساسیتهای خاص خود را داشته است، نقش علمای اهلسنت در روشنگری و هدایت افکار عمومی بسیار تعیینکننده بود. آنان با نگاهی دینی، مسئولانه و ملی، اجازه ندادند فتنه به بستر اختلاف مذهبی یا قومی تبدیل شود.
برای بازخوانی این تجربه تاریخی و جلوگیری از تحریف آن، گفتوگوی تفصیلی با علمای برجسته اهلسنت کردستان انجام دادهایم؛ گفتوگویی صریح، تحلیلی و وحدتمحور درباره فتنه 88 و معنای واقعی 9 دی.
در این گفتوگوی ویژه، با چهار تن از علمای برجسته اهل سنت استان کردستان صحبت کردیم؛ علمایی که هر یک از زاویهای متفاوت اما با نگاهی مشترک، فتنه 88 را محکوم کرده و نهم دی را نماد بصیرت امت اسلامی در ایران دانستند.
بخش اول: ماموستا فائق رستمی، امام جمعه سنندج

فتنه 88 نه اعتراض بود و نه اصلاح؛ تهدیدی مستقیم علیه وحدت امت
تسنیم: ماموستا، از نگاه شما فتنه 88 چه ماهیتی داشت؟
اگر بخواهیم منصفانه و دینی قضاوت کنیم، باید بگوییم آنچه در سال 88 رخ داد، یک اعتراض مشروع نبود. در فقه اهلسنت، اعتراض زمانی مشروع است که در چارچوب قانون، اخلاق و حفظ نظم عمومی باشد. اما وقتی به تخریب، دروغ، آشوب و ناامنی میرسد، دیگر اعتراض نیست؛ فتنه است.
در فتنه 88، شاهد زیر سؤال رفتن اصل نظام، بیاحترامی به مقدسات و ایجاد فضای بیثباتی بودیم. اینها نشانههای واضح فتنه است، نه اصلاحخواهی.
تسنیم: چرا نهم دی را نقطه پایان فتنه میدانید؟
9 دی روزی بود که مردم با بصیرت وارد میدان شدند. این حضور مردمی، پیام روشنی داشت؛ اختلاف سیاسی قابلتحمل است، اما ناامنی و تخریب خط قرمز مردم است. مردم نشان دادند که اجازه نمیدهند کشور بازیچه جریانهای افراطی شود.
تسنیم: نقش علمای اهلسنت در آن مقطع چه بود؟
ما وظیفه داشتیم حقیقت را بدون ملاحظه بیان کنیم. اهلسنت ایران همواره وفاداری خود را به نظام و وحدت ملی نشان دادهاند. ما فتنه را محکوم کردیم، چون میدانستیم اولین قربانی آن، امنیت مردم است.
تسنیم: برخی امروز تلاش میکنند فتنه 88 را بازتعریف کنند؛ این را چگونه میبینید؟
این بسیار خطرناک است. تحریف تاریخ، مقدمه تکرار آن است. اگر فتنه بهعنوان اعتراض مشروع معرفی شود، دوباره همان مسیر طی خواهد شد. وظیفه علما و رسانهها این است که اجازه این تحریف را ندهند.
تسنیم: پیام 9 دی برای نسل جوان چیست؟
پیام 9 دی این است که بصیرت از هر چیز مهمتر است. دشمن همیشه از ناآگاهی و احساسات سوءاستفاده میکند. جوانان باید بدانند که امنیت و وحدت، سرمایههای بزرگی هستند که نباید به سادگی به خطر بیفتند.
فتنه 88 یک اختلاف سیاسی ساده نبود؛ یک پروژه خطرناک برای تضعیف نظام اسلامی و ایجاد شکاف میان مردم بود. در اسلام، اختلاف نظر پذیرفته شده است، اما فتنه، زمانی شکل میگیرد که اختلاف به تخریب، دروغ، آشوب و ناامنی منجر شود. آنچه در سال 88 رخ داد، دقیقاً همین بود.
نهم دی روزی بود که مردم، با بصیرت و آگاهی، به میدان آمدند و گفتند ما اجازه نمیدهیم اختلاف سیاسی، امنیت کشور و وحدت امت اسلامی را قربانی کند. این حضور مردمی، یک «نه» قاطع به فتنهگران بود.
تسنیم: نقش اهل سنت و علمای دینی در آن مقطع چه بود؟
ما وظیفه داشتیم حقیقت را بگوییم. اهل سنت ایران همیشه ثابت کردهاند که وحدت، امنیت و آرامش کشور خط قرمز ماست. ما نهتنها از آشوب حمایت نکردیم، بلکه صریحاً آن را محکوم کردیم، چون فتنه به ضرر همه است؛ چه شیعه و چه سنی.
بخش دوم: ماموستا محمدامین راستی|امام جمعه موقت سنندج

فتنه 88 با امنیت و اعتماد عمومی بازی کرد
تسنیم: ماموستا، تفاوت اعتراض مشروع و فتنه از نگاه فقه اهلسنت چیست؟
در فقه اسلامی، اصل بر حفظ نظم، امنیت و مصالح عمومی است. اعتراض زمانی مشروع است که به اصلاح منجر شود، نه تخریب. اما فتنه زمانی شکل میگیرد که حق و باطل در هم آمیخته شود و جامعه دچار سردرگمی شود. در سال 88 متأسفانه این خط قرمز شکسته شد.
وقتی قانون زیر پا گذاشته میشود، وقتی خیابان جای صندوق رأی را میگیرد و وقتی دشمنان خارجی از یک جریان حمایت رسانهای میکنند، دیگر نمیتوان نام آن را اعتراض گذاشت. اینها شاخصهای روشن فتنه است.
تسنیم: چرا اهلسنت نسبت به فتنه حساسیت ویژهای دارند؟
چون اهلسنت همواره در مناطق مرزی زندگی کردهاند و تجربه ناامنی را با گوشت و پوست خود لمس کردهاند. ما بهتر از هر کسی میدانیم که ناامنی چگونه معیشت، دین، اخلاق و آینده نسلها را نابود میکند. به همین دلیل، هیچگاه با فتنه همراهی نکردهایم.
تسنیم: نهم دی چه پیامی برای جامعه داشت؟
9 دی پیام روشنی داشت؛ مردم ایران، فارغ از گرایشهای مذهبی و قومی، اجازه نمیدهند امنیت کشور قربانی جاهطلبی سیاسی شود. این روز، روز بازگشت عقلانیت و بصیرت بود.
پیام 9 دی این است که بصیرت از هر چیزی مهمتر است. دشمن همیشه از شکافها استفاده میکند. اگر آگاهی نباشد، حتی شعارهای زیبا هم میتواند ابزار فتنه شود.
تسنیم: امروز برخی تلاش میکنند حوادث 88 را تطهیر کنند؛ ارزیابی شما چیست؟
این یک خطای بزرگ است. تطهیر فتنه، زمینهساز فتنه جدید است. اگر به جوان بگوییم آنچه رخ داد صرفاً یک اعتراض بود، فردا همان مسیر تکرار میشود. علما وظیفه دارند در برابر این تحریف بایستند.
تسنیم: برخی تلاش میکنند وقایع 88 را اعتراض مردمی جلوه دهند. نظر شما چیست؟
اعتراض با فتنه تفاوت دارد. در اسلام، اعتراض اگر در چارچوب قانون و اخلاق باشد، قابل پذیرش است، اما آنچه در 88 دیدیم، تخریب اموال عمومی، توهین به مقدسات و دعوت به آشوب بود. این دیگر اعتراض نیست؛ این فتنه است.
فتنهگران از نام مردم سوءاستفاده کردند، اما مردم در 9 دی پاسخ دادند و نشان دادند که فریب نمیخورند.
بخش سوم: ماموستا مصطفی شیرزادی، امام جمعه مریوان

امنیت، نعمتی است که با فتنه به خطر میافتد
تسنیم: شما در منطقهای مرزی هستید. فتنه 88 چه تهدیدی برای امنیت این منطقه داشت؟
در مناطق مرزی، کوچکترین ناامنی میتواند پیامدهای بزرگی داشته باشد. فتنه 88 میتوانست بهانهای برای دشمنان خارجی شود. اهل سنت کردستان این خطر را خوب میفهمند، چون هزینه ناامنی را قبلاً پرداخت کردهاند. به همین دلیل، مردم و علما قاطعانه مقابل فتنه ایستادند.
تسنیم: نقش وحدت شیعه و سنی در عبور از فتنه چه بود؟
وحدت، سدی محکم در برابر فتنه است. وقتی شیعه و سنی کنار هم باشند، هیچ جریانی نمیتواند کشور را دچار آشوب کند. 9 دی نماد همین وحدت بود.
تسنیم: برخی میگویند فتنه 88 یک اختلاف داخلی بود. شما چگونه میبینید؟
اگر اختلاف داخلی بود، چرا دشمنان خارجی از آن حمایت کردند؟ چرا رسانههای معاند شبانهروز آن را پوشش میدادند؟ فتنه 88 پروژهای برای تضعیف اصل نظام اسلامی بود.
نهم دی، پاسخ مردم به این پروژه بود؛ پاسخی که محاسبات دشمن را بههم زد.
تسنیم: وظیفه امروز علما در قبال این تجربه تاریخی چیست؟
وظیفه ما این است که اجازه تحریف تاریخ را ندهیم. اگر فتنه بهعنوان اعتراض بازتعریف شود، دوباره تکرار خواهد شد. روشنگری، وظیفه دائمی علماست.
استانهای مرزی همیشه هدف اول دشمن هستند. دشمن میداند اگر امنیت این مناطق خدشهدار شود، کل کشور آسیب میبیند. در سال 88 هم تلاشهایی برای کشاندن فتنه به مناطق مرزی وجود داشت، اما هوشیاری مردم و علما اجازه نداد.
تسنیم: مردم کردستان چگونه با فتنه برخورد کردند؟
مردم کردستان با وجود همه مشکلات، پای امنیت ایستادند. اهلسنت این استان نشان دادند که اختلاف سیاسی را با آشوب و ناامنی یکی نمیدانند. این یک رفتار آگاهانه و مسئولانه بود.
تسنیم: برخی میگویند برخورد با فتنه، برخورد سیاسی بود؛ پاسخ شما چیست؟
خیر، این یک تحلیل نادرست است. برخورد با فتنه، برخورد با ناامنی است. هیچ جامعهای اجازه نمیدهد نظم عمومیاش به هم بریزد. این مسئله ربطی به جناحبندی ندارد؛ ربط به امنیت مردم دارد.
تسنیم: پیام شما به نسل جوان چیست؟
نسل جوان باید بداند که دشمن همیشه با شعارهای زیبا وارد میشود. اما نتیجه فتنه همیشه ویرانی است. جوانان کردستان باید مراقب باشند ابزار دست جریانهایی نشوند که از بیرون خط میگیرند.
بخش چهارم: ماموستا عبدالرحمن خدایی، امام جمعه سابق بانه

بصیرت از شعارهای هیجانی مهمتر است
تسنیم: ماموستا، برخی میگویند فتنه 88 صرفاً یک اختلاف انتخاباتی بود. شما چگونه تحلیل میکنید؟
این برداشت کاملاً نادرست است. اگر اختلاف انتخاباتی بود، چرا دشمنان خارجی به سرعت وارد میدان شدند و تمام رسانهها و شبکههای معاند، فتنه را پوشش دادند؟ اگر یک اعتراض داخلی ساده بود، نیازی به چنین حمایت گستردهای از خارج نبود. فتنه 88 یک پروژه حسابشده برای ضربهزدن به اصل نظام و تضعیف اعتماد مردم بود.
تسنیم: اهلسنت کردستان چگونه با این پروژه مقابله کردند؟
ما همیشه ثابت کردهایم که وحدت و امنیت کشور، خط قرمز ماست. اهلسنت کردستان با بیان صریح و روشنگری، اجازه ندادند فتنه رنگ مذهبی یا قومی پیدا کند. ما به مردم توضیح دادیم که چه جریانهایی پشت پرده هستند و چه اهدافی دنبال میکنند. این روشنگری باعث شد مردم با آگاهی وارد میدان شوند و پاسخ قاطع بدهند.
سؤال: نقش نهم دی در این مقابله چه بود؟
نهم دی، روزی است که مردم نشان دادند بصیرت از شعارهای هیجانی مهمتر است. این روز ثابت کرد که ملت ایران، فراتر از گرایشها و قومیتها، اجازه نمیدهد امنیت کشور قربانی جاهطلبی سیاسی شود. در واقع، 9 دی نماد وحدت امت در برابر فتنه بود.
تسنیم: برخی امروز تلاش میکنند حوادث 88 را بازتعریف یا تطهیر کنند. نظر شما چیست؟
این یک خطر جدی است. اگر فتنه بهعنوان اعتراض مشروع معرفی شود، دوباره همان مسیر آغاز میشود. وظیفه علما، رسانهها و نخبگان دینی این است که اجازه تحریف تاریخ را ندهند. نسل امروز باید بداند چه کسانی از فتنه سود بردند و چه کسانی پای امنیت کشور ایستادند.
سؤال: فتنه چه تهدیدی برای مناطق مرزی مثل کردستان داشت؟
مناطق مرزی همیشه اولین هدف دشمن هستند. اگر امنیت در این مناطق خدشهدار شود، کل کشور آسیب میبیند. اهلسنت کردستان این واقعیت را خوب درک کرده و با آگاهی، مانع شدند فتنه به مناطق حساس کشیده شود. این اقدام باعث شد دشمن به اهداف خود نرسد و فتنه شکست بخورد.
تسنیم: پیام شما به جوانان و نسل جدید چیست؟
جوانان باید بدانند که فتنه همیشه با شعارهای جذاب و فریبنده وارد میشود. مراقب باشند فریب خورده و ابزار دست دشمنان نشوند. امنیت و وحدت کشور سرمایههای بزرگی هستند که باید حفظ شوند. نهم دی، درس بصیرت و هوشیاری است و هرگز نباید فراموش شود.
به گزارش تسنیم، گفتوگو با علمای برجسته اهل سنت کردستان نشان میدهد که نگاه آنان به فتنه 88، نگاهی شفاف، مسئولانه و مبتنی بر حفظ وحدت و امنیت ملی است. از دید این علما، 9 دی نه یک رویداد جناحی، بلکه یک پاسخ تاریخی امت به پروژه فتنه بود.
فتنه 88 نه اعتراض، بلکه پروژهای برنامهریزیشده علیه امنیت، وحدت و اصل نظام بود. نهم دی نماد بصیرت و حضور آگاهانه مردم بود که مانع تحقق اهداف فتنهگران شد.
اهلسنت کردستان، با روشنگری، تبیین حقایق و هدایت مردم، نقش کلیدی در خنثیسازی فتنه ایفا کردند. تحریف تاریخ فتنه، بزرگترین تهدید علیه نسل امروز و آینده کشور است؛ رسانهها، نخبگان و علما باید در برابر این خطر هوشیار باشند.
امروز، بیش از هر زمان دیگری، ضرورت دارد که این روایتهای صریح و وحدتمحور شنیده شود؛ چراکه تحریف فتنه، مقدمه تکرار آن است. رسانهها، نخبگان و مسئولان فرهنگی وظیفه دارند از این سرمایه فکری و اجتماعی صیانت کنند و اجازه ندهند تاریخ، قربانی مصلحتسنجی یا فراموشی شود.
نهم دی، سند بصیرت ملت ایران است؛ سندی که علمای اهل سنت کردستان نیز با صراحت پای آن ایستادهاند.
این گفتوگوها نشان میدهد که وحدت شیعه و سنی، هوشیاری مردم و پایبندی علمای دینی، اصلیترین سد در برابر فتنه است. نهم دی یک روز تاریخی است که باید برای همیشه بهعنوان درس بصیرت، مسئولیتپذیری و اتحاد ملی در یادها بماند.
انتهای پیام/481