نهضت آزادی ایران در روز ۲۷ اردیبهشت ۱۳۴۰ اعلام موجودیت کرد. این حزب در حقیقت انشعابی از جبهه ملی ایران بود که به ابتکار مهدی بازرگان و یدالله سحابی و با تایید آیت‌الله زنجانی و دکتر مصدق پا به عرصه سیاسی مبارزاتی آن روز‌ها نهاد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نهضت آزادی توانست سکان دولت موقت را در دست گیرد که تیم بازرگان با سیاستی که در پیش گرفتند و استعفای دولت موقت، ماهیت خود را برای مردم انقلابی ایران روشن ساختند. امام خمینی(ره) سال 1366 در پاسخ به نامه وزیر کشور وقت می‌فرمایند: "نهضت به اصطلاح آزادی صلاحیت برای هیچ امری از امور دولتی یا قانون‌گذاری یا قضایی را ندارند و ضرر آن‌ها به اعتبار آن‌که متظاهر به اسلام هستند، از ضرر گروهک‌های دیگر حتی منافقین ـ این فرزندان عزیز مهندس بازرگان ـ بیشتر و بالاتر است. باید با آن‌ها برخورد قاطعانه شود و نباید رسمیت داشته باشند."
