سه کشور اروپایی طرف برجام از 11 بهمن‌ماه ساز و کاری به نام اینستکس INSTEX را برای تسهیل مبادلات تجاری با ایرن راه‌اندازی کرده‌اند. اینستکس سرواژه‌ای است که از قرار گرفتن حروف ابتدایی عبارت «Instrument in Support of Trade Exchange» به معنای «ابزاری برای حمایت از مبادلات تجاری» تشکیل شده است. این نهاد در فرانسه ثبت شده و مقر آن در پاریس است. اداره آن بر عهده آلمان است و انگلیس هم به عنوان سهامدار در آن مشارکت خواهد داشت. ریاست این کنسرسیوم اقتصادی را «پر فیشر»، مدیر سابق کومرتس‌بانک آلمان بر عهده خواهد گرفت. اروپایی‌ها ثبت این کانال ویژه را با تأخیر فراوان آغاز کردند و فعلاً از وعده‌های اولیه برای پوشش دادن مبادلات نفت با ایران عقب‌نشینی کرده‌اند. اینستکس قرار است در مراحل اول مبادلات مربوط به مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی را پوشش دهد، اما کشورهای اروپایی وعده گسترش آن را داده‌اند.
واکنش ایران به تعطیلی اینستکس توسط اروپا
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران دلیل اصلی ناکامی اینستکس را نبود اراده جدی و ناتوانی دولت‌های اروپایی در ایفای تعهداتشان در مسیر جبران خروج یکجانبه آمریکا از برجام، و همراهی آنها با تحریم‌های غیرقانونی آمریکا دانست.
عراقچی: هیچ‌یک از اعضای برجام آمریکا را عضو برجام نمی‌داند/ همه اعضا برای حفظ برجام متفق‌القول هستند/ هیچ اعتمادی به اینستکس و اروپایی‌ها نداریم
معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان پس از نشست امروز کمیسیون مشترک برجام در وین اعلام کرد که اعضای برجام در این نشست تأکید کرده‌اند که آمریکا را عضوی از برجام نمی‌دانند و با اقدامات این کشور برای تضعیف برجام مخالفت خواهند کرد.
ترامپ با ترور سردار سلیمانی ماهیت شیطانی کاخ سفید را نشان داد
مدیرکل امور بین‌الملل مجلس گفت: ترامپ با دستور ترور سردار سلیمانی قهرمان بین‌المللی مبارزه با تروریسم، ماهیت شیطانی کاخ سفید را به خوبی به جهان نشان داد.
آلمان از تدارک دومین معامله با ایران از طریق اینستکس خبر داد
وزیر امور خارجه آلمان در یک کنفرانس خبری از تدارک یک معامله دیگر از طریق سازوکار مالی اینستکس با ایران خبر داد.
اینستکس پاسخگوی تمام نیاز کشور در مقابله با کرونا نیست/آمار کرونا در کشورهای منطقه شفاف نیست
رئیس کمیته مستندسازی مقابله با کرونا ضمن تشریح اقدامات سایر کشورها برای مقابله با کرونا گفت: اینستکس به‌تنهایی پاسخگوی هزینه‌ها و برنامه‌های مقابله با کرونا در ایران نخواهد بود.
روسیه بار دیگر خواستار گسترش مکانیزم "اینستکس" شد
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین تأکید کرد که مکانیزم مالی "اینستکس" باید کالاهای تحریم شده بیشتری را برای ارسال به ایران پوشش داده و کشورهای خارج از اتحادیه اروپا هم بتوانند از این مکانیزم استفاده کنند.
آلمان از انجام اولین تراکنش اینستکس خبر داد
وزارت امور خارجه آلمان روز سه‌شنبه نخستین عملیات مالی با ایران بر اساس سازوکار مالی اروپا و ایران موسوم به اینستکس را تأیید کرد.
سنائی: اینستکس تنها یک عنوان توخالی و بدون عمل است
سفیر سابق ایران در روسیه گفت: در شرایطی که توافق هسته‌ای که مدتها بررسی و سرانجام منعقد شده، کنار گذاشته می‌شود، چه تضمینی است که توافق بعدی به اراده رئیس جمهور یا دولتی خاص، بار دیگر فسخ نشود و تنها راه، بازگشت به توافق فعلی است.
نیویورک‌تایمز: اینستکس به نماد تلاش‌های بیهوده اروپا برای استقلال راهبردی از آمریکا تبدیل شد
یک روزنامه آمریکایی نوشت: اینستکس که در سال ۲۰۱۹ تاسیس شد تا مبادلات تجاری بین ایران و اتحادیه اروپا را تسهیل کند، به نماد تلاش‌های بیهوده اروپا برای استقلال راهبردی از ایالات متحده تبدیل شد.
مقام ارشد اقتصادی سوئیس: مکانیزم جدید تجاری انتقال دارو را تضمین می‌کند
یک مقام ارشد در وزارت اقتصاد سوئیس گفت که کشورش موفق به انجام هماهنگی‌های بین المللی لازم درخصوص سازوکار جدید مبادله کالاهای کشاورزی و دارویی شده و تا زمانی که اعتبار کافی نزد بانک‌های سوئیسی باشد هیچ محدودیتی وجود ندارد.
پایگاه اروپایی: هنوز هیچ مبادله‌ای از خلال اینستکس با ایران انجام نشده است
منابع خبری به یک پایگاه فعال در انتشار اخبار مربوط به سیاست‌های اتحادیه اروپا گفته‌اند هنوز هیچ مبادله‌ای از خلال ساز و کار اینستکس با ایران انجام نشده است.
گفت‌وگو|بروجردی: امیدی به اجرای "اینستکس" نداریم/مسیر کاهش تعهدات هسته‌ای ادامه دارد
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با بیان اینکه اروپایی‌ها با وعده‌های واهی از مسئولیت‌هایشان در اجرای برجام شانه خالی کردند، گفت: ما امیدی به اجرای "ایستکس" از سوی اروپایی‌ها نداریم.
ظهره‌وند: اروپا درصدد سد کردن گام پنجم ایران است
کارشناس مسائل سیاسی اینستکس را یک اقدام سمبلیک دانست و عنوان کرد: تلاش اروپایی‌ها برای این است که جلوی ایران را برای برداشتن گام پنجم بگیرد.
فرانسه: انتظار داریم ایران به اجرای تعهدات خود در برجام بازگردد
وزیر امور خارجه فرانسه بار دیگر بدون توجه به رعایت نشدن تعهدات طرف‌های اروپایی برجام در قبال ایران، اعلام کرد که انتظار دارد ایران بار دیگر تعهدات پیشین خود ذیل برجام را اجرا کند.
۶ کشور اروپایی به اینستکس می‌پیوندند
وزارت امور خارجه فنلاند در بیانیه‌ای از پیوستن این کشور و ۵ کشور اروپایی دیگر شامل بلژیک، دانمارک، هلند، نروژ و سوئد به سازوکار مالی موسوم به اینستکس خبر داد.
رسانه آلمانی: اروپا با طرح اینستکس آبروی خود را برده است
یک رسانه آلمانی در گزارشی با اشاره به نارضایتی فعالان اقتصادی در آلمان از تضمین‌های وعده داده شده دولت در مبادلات تجاری با ایران نوشت که اروپا با سیستم اینستکس برای دور زدن تحریم‌های ضد ایرانی آمریکا آبروی خود را برده است.
توضیحات لاریجانی درباره خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری اروپایی‌ها برای ایران
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری اصلا راه‌اندازی نشده است، ضمن اینکه در مورد اقدام متقابل در خصوص برجام حرکتی از سوی طرف مقابل انجام نشده است.
تلاش سوئیس برای ایجاد کانال دارویی با ایران
دولت سوئیس به دنبال ایجاد یک کانال مالی ویژه به منظور دور زدن تحریم‌ها و برقراری رابطه تجاری با ایران به ویژه در زمینه داروست.
