حضور ویرانگرِ آمریکا | اردن
از مهمترین نمودهای رابطه مساعد اردن با آمریکا، پیمان وادی‌عقبه و به رسمیت شناختن رژیم اسرائیل از سوی اردن بوده است. ولی آیا این اقدام، توانست امنیت و توسعه را برای اردن به ارمغان آورد؟
یکی از پیامدهای نامطلوب برای اردن، تشدید اختلافات داخلی به دلیل نارضایتی از سیاست حمایت‌گرانه آمریکا نسبت به اسرائیل است. در واقع این رابطه و هم‌سویی اَمان با واشنگتن در سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا موجب افزایش شکاف دولت-ملت در اردن شده است. طبق گزارش «مؤسسه واشنگتن برای خاورنزدیک» محبوبیت حماس در اردن از 44 درصد در 2020 به 85 درصد در دسامبر 2023 افزایش یافته و این در حالی است که حامیان حماس در اردن مانند «جبهه‌العمل‌الاسلامی» در جبهه مخالفان دولت هستند. طبق این یادداشت، تعدادی از جوانان اردن حتی خواستار عبور از مرز و پیوستن به مبارزان فلسطینی بودند که با برخورد دستگاه‌های امنیتی اردن مواجه شدند. طبق نظرسنجی مؤسسه «عرب‌بارومتر» که از 13 فوریه تا 4 آوریل 2022 در اردن برگزار شده، میزان محبوبیت آمریکا در جامعه اردن 51 درصد بوده (که البته این آمار پس از وقوع طوفان‌الاقصی دستخوش تغییر جدی شده)، در حالی که میزان محبوبیت چین نیز دقیقاً همین میزان بوده است. اما نکته مهم‌تر تمایل 48 درصدی اردنی‌ها به روابط اقتصادی با آمریکا در مقابل 50 درصد تمایلشان به رابطه اقتصادی با چین است. همچنین 38 درصد مردم اردن، «قدرت اقتصادی آمریکا را تهدیدی حیاتی» تلقی کرده‌اند و فقط 5 درصد مردم این کشور، تمایل به افزایش عادی‌سازی رابطه کشورهای عربی با رژیم اسرائیل داشته‌اند. در نظرسنجی دیگری که توسط «مرکز العربی للابحاث و دراسه السیاسات» از 9 تا 27 اکتبر 2022 در اردن اجرا شد، 44 درصد از جامعه آماری، اسرائیل را به عنوان مهمترین تهدید علیه امنیت کشورشان انتخاب کردند.
اندیشکده «گروه بحران» نیز اذعان دارد که هم‌سویی دولت اردن با آمریکا در بحران فلسطین، پیامدهای نامطلوبی برای سیاست و اقتصاد این کشور، به خصوص پس از عملیات طوفان‌الاقصی داشته است: «دولت این کشور از یک‌سو نگران گسترش اخراج فلسطینیان از کرانه باختری به سوی اردن است که معضلات سیاسی و اقتصادی فراوانی برای اردن خواهد داشت؛ از سوی دیگر نگران شورش آوارگان فلسطینی ساکن در اردن که از نسل آوارگان جنگ‌های 1948 و 1967 هستند. علاوه بر اینکه، تشدید تنش در سرزمین‌های اشغالی، می‌تواند مسئولیت اردن در حفظ اماکن مذهبی در بیت‌المقدس را نیز متزلزل سازد». این اندیشکده همچنین اذعان دارد که دولت اردن در خصوص بحران آوارگان فلسطینی نیز تأثیر مثبتی از رابطه با آمریکا و اسرائیل ندیده، بلکه هم‌چنان منتظر کمک‌های آژانس بین‌المللی آنروا وابسته به سازمان ملل است؛ چرا که «اردن هیچ چشم‌اندازی برای حل‌وفصل مناقشه اسرائیل و فلسطین از طریق راه‌حل دوکشوری نمی‌بیند و متوجه افزایش فشارها بر خود تا پذیرش بار مالی و سیاسی مراقبت از پناهندگان دشه است». بنابراین، افزایش هزینه‌های امنیتی و اقتصادی اردن، به دلیل پذیرش مشروعیت رژیم اسرائیل و کاهش مقبولیت این دولت در جامعه این کشور، مهمترین پیامدهای نامطلوبی است که هم‌سویی اردن با سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا در پی داشته است.
