صادقی: نسبیت در ماهیت عقلانیت راه ندارد


خبرگزاری تسنیم : صادقی موضوع عقلانیت ایمان را برای سخنرانی‌ در همایش فلسفه دین معاصر انتخاب کرده بود. او می‌گفت عقلانیت نسبی است اما در ماهیت آن نسبیت راه ندارد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، حجت الاسلام‌والمسلمین هادی صادقی، سرپرست دانشکده علوم حدیث، امروز سوم دی‌ماه در همایش بین‌المللی «فلسفه دین معاصر»که با حضور چهره‌های داخلی و خارجی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آغاز به کار کرده بود، به ارائه سخنرانی خود با موضوع «عقلانیت ایمان» پرداخت.

وی پس از تشریح دو باور مشهور در معرفت شناسی یعنی «مبناگروی» و «انسجام‌گروی» گفت: معیارهای چندی برای عقلانیت ایمان بیان شده که از آن جمله می‌توان به پیش‌فرض بودن الحاد، عقل‌گرایی حداکثری، علم‌زدگی و پوزیتیویسم، عمل‌گرایی و پراگماتیسم و فقدان ادله مخالف اشاره کرد.

صادقی با بیان این که هیچ یک از معیارهای مذکور درست نیست، اظهار کرد:عقلانیت نسبی است و به همین جهت معیارهای متفاوتی پیدا می‌کند، اما ماهیت آن متفاوت نمی‌شود ودر آنجا نسبیت راه ندارد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: به نسبت هر فرد، معیار مخصوصی برای عقلانیت وجود دارد و از همین رو نسبیت عقلانیت نه مطلق، بلکه نسبی است و نسبیت آن با اموری مانند وسع فاعل، شرایط و جهان ممکن زیست فاعل، دسترس‌پذیری منابع عقلانیت و خود فعل سنجیده می‌شود.

سرپرست دانشکده علوم حدیث در بخش دیگری از سخنان خود به تعریف ایمان پرداخت و عنوان کرد:ایمان هم در لغت و هم در اصطلاح الهی‌دانان به معنای تصدیق در برابر تکذیب به کار رفته است و این تصدیق فعلی اختیاری و کار قلب است. ایمان غیر از علم و معرفت است و در عین حال نیازمند باور بوده و با شک قابل جمع نیست.

وی تصریح کرد: در عقلانیت ایمان دو چیز دخالت دارد: نخست عقلانیت باور به خدا و دیگری عقلانیت تصدیق قلبی. عقلانیت باور به خدا از همان معیارهای عام عقلانیت باور پیروی می‌کند و عقلانیت تصدیق قلبی از معیارهای دیدگاه زندگی به اضافه یک معیار اصلی دینی که در مجموع چهار معیار کفایت وجودی، کفایت انسانی، کفایت اخلاقی و کفایت دینی را دارد.

صادقی عنوان کرد: برای عقلانیت خداباوری نیازمند شواهد هستیم و خداشناسی توحیدی در عرصه های مختلف، قدرت تبیین‌گری دارد. نظم حاکم بر جهان، روح انسان و وقوع حوادث خارق العاده برخی از عرصه‌هایی هستند که خداشناسی توحیدی به طور انحصاری امکان تبیین آنها را دارد.

سرپرست دانشکده علوم حدیث تصریح کرد: همچنین خداشناسی توحیدی از مزیت همگانی بودن و قابل فهم بودن برای همه مردم و سازگاری با شرایط روحی و ذهنی اقشار مختلف برخوردار است.

صادقی در پایان سخنان خود گفت: عقلانیت تصدیق قلبی در گرو کفایت‌های مذکور چهارگانه است و کفر نیز به عنوان یک دیدگاه زندگی است که جایگزین ایمان می‌شود، اما  باید بتواند آن چهار معیار را برآورده کند، وگرنه غیرعقلانی است.

انتهای پیام/