آیت‌الله تهرانی: زاهد آن نیست که نان خشک بخورد و روی مقوا بخوابد!
خبرگزاری تسنیم : زاهد آن نیست که مثلاً نان خشک بخورد یا روی مقوا بخوابد یا زیر سرش به جای بالشت آجر بگذارد! مرحوم پدرم میفرمود: هیچ وقت از این اداها در نیاورید، اینها کار شیطانی است، کار الهی نیست.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، مرحوم آیت‌الله آقامجتبی تهرانی سال گذشته در چنین ایامی به شرح و تفسیر روایتی از کلمات نورانی حضرت امام حسن عسکری(ع) پرداختند که مشروح آن چنین است:
روی عن حسن بن علی العسکری علیه‌السلام قال: «اَوْرَعُ النَّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَةِ، اَعْبَدُ النَّاسِ مَنْ اَقَامَ عَلَى الْفَرَائِضِ، اَزْهَدُ النَّاسِ مَنْ تَرَكَ الْحَرَامَ، اَشَدُّ النَّاسِ اجْتِهَاداً مَنْ تَرَكَ الذُّنُوبَ». روایت از امام حسن عسگری صلوات الله علیه منقول است که حضرت فرمودند: باورع‌ترین مردم کسی است که وقتی به عملی رسید که نمی‌داند حرام است یا حلال، آن کار را انجام ندهد.
«اَوْرَعُ النَّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَةِ»؛ وقتی به یک عملی می‌رسی که شبهه‌ناک است، یعنی نمی‌دانی این کار باطل است یا صحیح، حرام است یا حلال، اینجا توقف کن! آن کار را انجام نده! باورع ترین مردم این شخص است. «اَعْبَدُ النَّاسِ مَنْ اَقَامَ عَلَى الْفَرَائِضِ»؛ عابدترین مردم کسی است که واجباتش را انجام بدهد، خوب توجه کنید! در آن نه مستحبات دارد و نه چیز دیگری، حضرت فرموده‌اند: کسی که فقط واجباتش را انجام دهد، از عابدترین مردم است. حالا بعضی خیال می‌کنند عابدترین مردم کسی است که شب تا به صبح بایستد و نماز بخواند یا روزه مستحبی بگیرد. این‌طور نیست؛ بلکه عابدترین مردم کسی است که مقید باشد واجباتش را انجام دهد.
«اَزْهَدُ النَّاسِ مَنْ تَرَكَ الْحَرَامَ»؛ زاهدترین مردم کسی است که مرتکب حرام نشود، یعنی حرام را ترک کند. چون در باب زهد غالباً جنبه‌های مالی پیش می‌آید، فقط همین امور به ذهن آدم می‌آید. یعنی معمولاً ما از زهد این را میفهمیم که انسان مقید باشد مال حرام را ترک کند. ما این فرد را زاهدترین مردم میدانیم. اما حضرت میفرماید: زاهدترین مردم از حرام خودداری میکند چه مال باشد و چه غیر مال؛ یعنی مرتکب حرام نمیشود.
حضرت نفرمود که زاهدترین مردم آن کسی است که مثلاً نان خشک بخورد! اصلاً و ابداً. یا مثلاً کسی است که زیرش فرش نیندازد و روی مقوا بخوابد! زیر سرش بالشت نگذارد و مثلاً آجر بگذارد! مرحوم پدرم میفرمود: هیچ وقت از این اداها در نیاورید! اینها کار شیطانی است. اینها کار الهی نیست. در این کارها خدا نیست. این حرف ایشان است. «اَزْهَدُ النَّاسِ مَنْ تَرَكَ الْحَرَامَ»؛ کسی که کار حرام انجام ندهد، زاهدترین مردم است.
«اَشَدُّ النَّاسِ اجْتِهَاداً مَنْ تَرَكَ الذُّنُوبَ»؛ روایات در باب طاعات و عبادات و امثال اینها، این تعبیرات را می‌کنند که انسان باید کوشش کند و اجتهاد در اطاعت و عبادت داشته باشد. لذا تعبیر «کوشش» و «اجتهاد»، در باب طاعات و عبادات مطرح میشود، در روایات ما هم همین‌طور است.
حضرت عسکری(علیه‌السلام) در اینجا میفرمایند: می‌دانید سختکوشترین مردم از نظر کوشش کردن نسبت به اطاعات الهی و عبادات الهی کیست؟ آن کسی است که مقید باشد، گناه نکند. اینکه مقید باشی که گناه نکنی خیلی سخت است، اگر اینگونه باشی، تو را جزء افرادی می‌نویسند که کوشش زیاد برای اطاعت و عبادت خدا کردهای.
«اَشَدُّ النَّاسِ اجْتِهَاداً مَنْ تَرَكَ الذُّنُوبَ»؛ یعنی گناه را ترک کن، تمام مستحبات پیشکش! با مستحبات کاری نداشته باش! مکروهات خیلی مهم نیست. اصلاً این حرف‌ها تا زمانی که تو آلوده به گناه هستی، مطرح نیست. به تعبیر دیگر، از اول تا آخر روایت این است: کسی که مقید باشد و به واجباتش عمل کرده و محرمات را ترک کند، باورع‌ترین، عابدترین، زاهدترین و باکوشش‌ترین مردم در راه اطاعت الهی است.
بحارالانوارج75 ص373 – تحف العقول ص489
یکشنبه نهم بهمن 1390 مطابق با پنجم ربیع الاول 1433
فایل صوتی این جلسه را می‌توانید از اینجا بشنوید:
انتهای پیام/