ناوگان هوایی در بدترین شرایط تحریم پس از انقلاب ۷ برابر شد

فرهاد پرورش در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم با اشاره به پیشرفت‌های غیرقابل انکار صنعت هوایی بر این باور است که زمینه ارتقای بیش از پیش صنعت مذکور به‌شرط حمایت از آن وجود دارد.

برخی از صنایعی که امروز به پشتوانه‌های قابل اتکایی برای اقتصاد کشور تبدیل شده‌اند تا «دیروز» بزرگ‌ترین وابستگی ایران به خارج و درواقع به‌عنوان پاشنه آشیل اقتصاد محسوب می‌شدند؛ صنعت نفت و صنعت حمل ونقل هوایی دو نمونه‌ای است که می‌توان به‌راحتی توانمندی‌های متخصصان داخلی را در آنها دید.

تا پیش از انقلاب و در دوران طاغوت در صنعت نخست حرفی برای گفتن نداشتیم و فقط یک واردکننده صِرف تجهیزات و فناوری از کشورهای غربی بودیم. این در حالی بود که تا سال 57 حدود 69 سال از کشف نفت در مسجد سلیمان می‌گذشت، اما توان تولید حتی یک پیچ را نداشتیم. امروز در صنعت نفت بیش از 70 درصد تجهیزات مورد استفاده برای اکتشاف، استخراج و استحصال «ساخت ایران» است.

در صنعت دومی با توجه به وضعیت کشورمان در سالهای پیش از انقلاب توفیقی نداشتیم، البته صنعت حمل‌ونقل هوایی ایران تفاوت بسیار اساسی با سایر صنایع از جمله صنعت نفت در سی و چهار سال اخیر داشته است؛ به‌واقع فردای پیروزی انقلاب اسلامی تحریم‌های همه‌جانبه علیه این صنعت آغاز شد تا به‌خیال استکبار جهانی چرخ این صنعت از حرکت بایستد. اما با وجود همه محدودیت‌ها در حال حاضر تعداد هواپیماهای ناوگان هوایی کشور تقریباً هفت برابر شده است، ضمن آن‌که سال هاست که دیگر خلبانان خارجی هدایت هواپیماهای ایرانی را در دست ندارند.

علاوه بر این چند سالی است که تعمیرات اساسی (اورهال) هواپیما در داخل کشور و توسط متخصصان داخلی انجام و از خروج سالانه میلیون‌ها دلار ارز جلوگیری می‌شود. مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران مهمترین دستاورد پیروزی انقلاب اسلامی برای صنعت حمل‌وهوایی را تعمیر هواپیماها می‌داند.

گفت‌وگو با مدیر هما را در ادامه می‌خوانید؛
صنعت حمل‌ونقل هوایی ایران پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در رابطه با صنعت هوایی از یک زاویه می‌توانیم بگوییم «متأسفانه» و از یک زاویه می‌توانیم بگوییم «خوشبختانه» از اوایل انقلاب به‌دلیل وابستگی 100درصدی که به خارج (آمریکا) داشت، درواقع همه هواپیماهای آن‌زمان (اوایل انقلاب) جهان بیشتر ساخت آمریکا بود.
از سوی دیگر بسیار از متخصصان هواپیمایی ملی ایران (هما) آمریکایی و فیلیپینی بودند. بیش از 60 تا 70 درصد نیروی متخصص قسمت مهندسی و تعمیرات صنعت هوایی را خارجی‌ها تشکیل می‌دادند.
آرام‌آرام بعد از پیروزی انقلاب اسلامی کار به دست نیروهای داخلی افتاد. فکر می‌کنم در زمینه نیروی انسانی، متخصص و نیمه‌ماهر با توجه استعداد، پتانسیل و توانی که در کشور هست، نمی‌توان گفت خیلی خوب عمل شده، شاید می‌شد خیلی بهتر از این هم کار کرد ولی  با توجه به محدودیت‌هایی که وجود داشت در کشور و موانعی که تحریم برای ما ایجاد کرده، خوب عمل شده است. از حدود 27، 28 سال پیش یعنی چند سال پس از انقلاب نیروهای متخصص داخلی در صنعت هوایی همگی ایران بوده‌اند، البته هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، شاید چند خلبان خارجی در آن زمان داشته ولی از چند سال پس از انقلاب دیگر هیچ خلبان خارجی نداشته است، در مجموع هیچ نیروی خارجی در ایران ایر کار نمی‌کرده است.
برخی شرکت‌ها پس از تشکیل آرام‌آرام برای انتقال تکنولوژی یا آموزش‌ها از برخی نیروهای خارجی استفاده می‌کردند که این امر طبیعی است و همه کشورها از این مکانیسم استفاده می‌کنند.
اما در برخی ایرلاین‌های داخلی از خلبانان خارجی استفاده می‌شود؟
بسیاری از ایرلاین‌های داخلی هم نیروی خارجی ندارند و فقط تعداد معدودی آن‌هم به‌دلیل شرایط قراردادی که دارند از خلبان‌های خارجی استفاده می‌کنند. البته برنامه‌ها این است که به‌تدریج خلبانان ایرانی جایگزین خلبانان خارجی شوند.
در مقوله های دیگر مانند تعمیر و نگهداری هواپیما در چه وضعیتی قرار داریم؟
خوشبختانه در همه اینها این سیاست‌گذاری از اول شده و در زمینه تعمیر هوایی هم از 12 سال پیش دیگر هیچ هواپیمایی حتی پهن‌پیکر که 747 بزرگترین آنهاست برای تعمیرات اساسی (اورهال) به خارج ارسال نشده و همه هواپیما در داخل تعمیر می‌شود. در همه زمینه‌های بومی‌سازی صورت گرفته است.
میزان ارزبری این بخش در گذشته چه میزانی بود؟
تابع تعداد نوع هواپیماست، به‌طور کلی به‌طور متوسط تا 6 سال تعمیرات اساسی (اورهال) هر هواپیمایی انجام شود تعمیرات اساسی هم باید بسته به نوع هواپیما بیشتر باشد، تعداد دستور العمل‌های تعمیراتی هواپیما و زمینگیری آن بیشتر است. هما هر سال 8 تا 9 فروند هواپیما را به خارج از کشور ارسال می‌کرده 12 سال پیش، که امروز هواپیماها در داخل تعمیر می‌شود. هیچ هواپیمایی برای تعمیرات اساسی به خارج از کشور نمی‌رود حتی در زمینه تعمیر قطعات هم یک مجموعه‌های بزرگی در هما پس از انقلاب ایجاد شده است، به‌عنوان مثال تعمیرات قطعات الکترونیک هواپیما که کل قطعات الکتریکی و الکترونیکی هواپیما را اعم از کابین خلبان در این مرکز تعمیر کنند. این تعمیرات در گذشته ارزبری بسیار بالایی داشت.
هم‌اکنون تعمیر قطعات هواپیما در کشور بومی‌سازی شده است؟
خیر، تعمیر قطعات به‌صورت 100 درصد قیمت و اکثر کشورها در این زمینه سرمایه‌گذاری نمی‌کنند چون صرفه اقتصادی ندارد. اما در ایران به‌دلیل تحریم‌ها مجبور هستیم بعضی سرمایه گذاری ها را انجام دهیم و درواقع این جنبه مثبت پیروزی انقلاب اسلامی و نماد پویایی آن است.
چه‌میزان در بحث تعمیر قطعات به خودکفایی رسیده‌ایم؟
در مورد موتور هواپیما بیش از 60 درصد و قطعات الکترونیک 70 درصد در کشور بومی‌سازی شده است. هما خدمات تعمیراتی را به برخی شرکت‌های داخلی ارائه می‌دهد، البته خوب، صنایع دفاعی هم در این زمینه کارهای بسیار خوبی کرده‌اند البته بیشتر در بعد نظامی، ولی چون بخشهای مشترک هم دارند در این مبحث هم پیشرفت‌ها مناسب بوده است. در مجموع علی‌رغم همه محدودیت‌ها و مشکلات در بحث هوانوردی و خیلی صنایع دیگر که پشتیبانی تحریم‌ها بوده‌اند تلاش و همت خوبی صورت گرفته است. اما باز جای فعالیت دارد، زمینه خیلی بیشتر از این وجود دارد البته نیازمند کمک و حمایت دولتی هستیم. بیش از چیزی که تابه‌حال صورت گرفته است و اگر حمایت باشد بهتر از این هم می‌توان کار کرد. در بخش پژوهش هم اقدامات ارزشمندی صورت گرفته است.
چه اقداماتی؟
با توجه به بند 3 قانون اساسی که در خصوص پژوهش و آموزش است یک مرکز آموزش خیلی خوب در هما ایجاد شده است. فکر می‌کنم در این حوزه خوب کار کرده‌ایم، به‌نوعی ما بنیان‌گذار بوده‌ایم، یک مرکز آموزش خیلی خوب داریم که آموزش در خلبانی، مهندسی تعمیرات، آموزش‌های خدمات، فرودگاهی، تجهیزات، مهمان‌داری حتی آموزش‌های عمومی که در آن انجام می‌شود هم به نیروهای خودمان و هم به نیروهای سایر دستگاه‌هایی که نیاز دارند و از ما درخواست می‌کنند داریم این آموزش‌ها را می‌دهیم.
همه استادان ایرانی هستند و بسیاری از تدریس‌ها هم با توجه به اینکه زبان صنعت هوایی انگلیسی است، به‌زبان اصلی صورت می‌گیرد. هم شاگردان و هم اساتید این مرکز معتبر بوده و مورد تأیید یاتا هستند. چند تأییدیه از یاتا گرفته‌ایم که در خاورمیانه می‌توانیم در خارج کشور هم آموزش‌های مربوط را با معرفی یاتا تدریس کنیم. گواهینامه‌‌ای که در این خصوص صادر می‌شود معتبر است. مرکز آموزش هما از طرف یاتا جزو 10 مرکز برتر خاورمیانه انتخاب شده است. ضمن آنکه گواهی در آموزش مهمان‌داری و در کالاهای خطرناک که جزو یکی از فاکتورهای مهم در صنعت حمل‌ونقل هوایی است داریم و هم اکنون با یاتا در ارتباط هستیم تا در سایر زمینه‌ها هم بتوانیم گواهینامه‌ها را بگیریم. غیر از مواردی که مورد تأیید سازمان هواپیمایی کشوری است و در ایران آموزش داده میشود، یاتا حتی در برخی موارد عملکرد ما را مورد حمایت قرار می‌دهد. خوب، اینها هم دستاوردهای پیروزی انقلاب در بخش صنعت حمل‌ونقل هوایی است.
وضعیت کنونی ناوگان هوایی چگونه است؟
در ابتدای انقلاب 30 تا 40 فروند هواپیما در ناوگان کشور بود، اما امروز با همه محدودیت‌ها 200 فروند و ناوگان هوایی کشور در اختیار داریم که حدود 60 تا 70 درصد این تعداد عملیاتی است و در حال نشست و برخاست هستند. در هما در مقاطع زمانی هواپیماهایی خریدیم و این هواپیماها در ایران عملیاتی و آموزش‌های آن توسط نیروهای ایران انجام شد. پتانسیل در زمینه پیشرفت در صنعت هوایی کشور وجود دارد. البته همیشه درخواست کرده‌ایم به صنعت هوایی کمک شود، چرا که این پتانسیل وجود دارد که صنعت حمل‌ونقل هوایی بهتر از این خدمت کنند. معتقدم در ایران استعدادهای خوبی داریم، از خلبانان بسیار ماهر گرفته تا تکنیسین‌ها و مهندسان خیلی خوب که توانسته‌اند صنعت حمل‌ونقل هوایی را با همه مشکلات سر پا نگه‌دارند. اینها نشان توانمندی داخلی است.
برنامه‌ای برای استفاده از هواپیماهای ساخت داخل نظیر ایران 140 دارید؟
این هواپیما را هسا در ایرلاین خود استفاده می‌کند تولید ایران 140 کم بوده و حدود 8 فروند ساخته شده است. قرار است چند فروند هم امسال ساخته شود، خطوط هوایی که این نوع هواپیما را داشته باشند اگر هسا آن را نخواهد طبیعتاً باید از آن استفاده کنند. اگر تولید این هواپیما زیاد شود و برخی از اشکالات آن برطرف شود فکر می‌کنم قابل استفاده و در برخی مسیرهای خاص کارایی داشه باشد.
هما برنامه‌ای برای به‌کارگیری این هواپیما دارد؟
در حال حاضر نداریم، چون هواپیما ملخی است و این نوع هواپیما در هما وجود ندارد مگر اینکه تولید زیاد شود و بالاخره در صنعت هوایی و مسائل بازرگانی مسائل اقتصادی برای شرکت حائز اهمیت زیادی است. اگر بخواهیم داشته باشیم باید حداقل 10 فروند را به‌صورت همزمان داشته باشیم که بتوانیم در خصوص آن برنامه‌ریزی کنیم، ممکن است برای سالهای آتی. سازندگان تصمیم دارند یک مدل جدید اصلاح‌شده ایران 140 را بسازند تا بتوان از این مدل استفاده کرد.
هما قصد خرید هواپیما را دارد؟
همیشه در برنامه هما خرید هواپیما وجود دارد.
چه‌تعداد هواپیما قرار است خریداری شود؟
اجازه بدهید هروقت قطعی شد آن را اعلام خواهیم کرد.

انتهای پیام/*