افشار: پنهان‌کاری در تئاتر باید از ریشه نابود شود/"افراد" ملاک نظارت بر تئاتر شده‌اند

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، رؤیا افشار نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر پس از سال‌ها با نمایش «هیچکس» به عنوان کارگردان در بخش نگاه تازه سی‌ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور داشت. او همچنین در جشنواره امسال با نمایش «درخشش در ساعت مقرر» و «پوتین‌های عمو بابا»  به کارگردانی حمیدرضا نعیمی و شهرام کرمی در بخش مسابقه تئاتر ایران به ایفای نقش پرداخت. افشار برای بازی در نمایش «درخشش در ساعت مقرر» برگزیده بخش بازیگر زن شد.

تسنیم: شما برای بازی در نمایش «درخشش در ساعت مقرر» برگزیده بخش بازیگری زن شدید، در این مورد بگویید.

هر انتخابی حاصل یک سلیقه‌ است و سلیقه‌ها وجودشان بر این اساس است که کسی انتخاب می‌شود یا نه. دریافت جایزه در جشنواره اصلا به این معنا نیست که کسی حذف شده یا بد بوده است. من به همه اهالی تئاتر تبریک می‌گویم که در صحنه تئاتر حضور دارند و مطمئن باشید مسائل بزرگتری از دریافت جایزه روی صحنه تئاتر وجود دارد.

من بیشتر از اینکه انتظار دریافت جایزه برای بازی در نمایش «درخشش در ساعت مقرر» را داشتم، فکر می‌کردم برای بازی نقش مادر بزرگ «پوتین‌های عمو بابا» مستحق برگزیده شدن بودم و این انتظار را برای دیگر بازیگران و عوامل نمایش را داشتم، شاید آقای کرمی زیاد برایشان جایزه گرفتن در جشنواره مهم نباشد اما ما به عنوان عوامل نمایش اگر به خاطر  تمام سختی‌ها و زحماتمان که کشیده‌ایم تشکری می‌شد، بسیار برایمان ارزشمند بود. به هرحال همان طور که گفتم سلیقه‌ها نقش مهمی در انتخاب‌ها دارند.

تسنیم: خانم افشار شما در جشنواره تئاتر امسال نمایش «هیچکس» را به نویسندگی و کارگردانی خود داشتید، درباره این نمایش بگویید.

یک چیزی که برای من خیلی جذاب بود و به آن ‌می‌بالم استقبال نوجوانان و جوانانی بود که نه تنها با جنگ ارتباط خاصی نداشته‌اند، بلکه دیگر حوصله دیدن و شنیدن مسائل مربوط به جنگ را هم ندارند. یکی از همین جوانان به من گفت:«من حالا دارم یاد می‌‌گیرم نسبت به اتفاقاتی که افتاده است درست فکر کنم»

من در نمایش «هیچکس» بیشتر از اینکه بخواهم خود جانباز را نشان بدهم، فرزند او را مدنظر قرار دادم و می‌خواستم بگویم باید برخی از فرزندان جانبازان را نجات بدهیم. به اعتقاد من اگر کسی انکار تاریخ قهرمانانه و شجاعانه خود را کرد همه چیز را نابود کرده است. شاید مردم خسته شده باشند و دوست دارند بروند سراغ موضوعات دیگر و یا به سمت فیلم‌هایی که با تمسخر آدم‌هایی را نشان می‌دهند که اصلا معلوم نیست چطور آمده‌اند به جبهه و... که بسیار احمقانه است. شاید کار را دست نادانان داده‌ایم.

متأسفانه فرزندان مردان شجاع جنگ در جامعه دچار آسیب هستند. اگر ما فکر می‌کنیم بر روی سنگی ایستاده‌ایم که این سنگ نشانی از دلاوری است و جایی هستیم که به آن می‌گوییم میهن، کسی برای این میهن جنگیده است و نمی‌توانیم فرزندانشان را رها کنیم.

تسنیم: شما در نمایش «پوتین‌های عمو بابا» حضور  داشتید، این نمایش را چگونه دید و چه شرایطی را طی کردید تا به نقش مادر بزرگ برسید؟

«پوتین‌های عمو بابا» یکی از سخت‌ترین نمایش‌هایی بود در تمام سال‌های حضورم در تئاتر کار کردم. گروه ما برای رسیدن به فضای این نمایش سختی‌های بسیاری را پشت سر گذاشت. من شخصا برای رسیدن به نقش مادر بزرگ در خیابان به دنبال پیرزن‌ها راه می‌افتادم و سعی می‌کردم هرکاری را که آن‌ها می‌کنند را انجام ندهم. «پوتین‌های عمو بابا» بیش از اینکه نگاه خوبی به دفاع مقدس و آسیب‌های آن داشته باشد، دارای قصه و فضای بسیار مناسبی است.

تسنیم: جشنواره تئاتر فجر را چطور دید؟

مطمئنا تا زمانی که جشنواره تئاتر فجر دارای یک برنامه مشخص و معیین نباشد، دچار مشکلات بسیاری است، اما نکته خوب جشنواره امسال حضور جوانان بود که باید از آقای کشن‌فلاح دبیر جشنواره تشکر کنم. اشکالات جشنواره قابل رفع است، اما با با این وضعیت که نود درصد اجراهای سال باید جشنوراه تئاتر فجر را تجربه کنند، طبیعی است که این جشنواره اتفاق بزرگی در تئاتر ایران است.

در جشنواره امسال رفتارها بسیار محترمانه بود و فکر نمی‌کنم این طور باشد که بگویند به یک نفر احترام بگذارید، به یک نفر دیگر توجهی نکنید. شما هر برخوردی با مردم کنید، همان برخورد به شما پس داده می‌شود. من اگر در رابطه با جشنواره مسئله‌ای داشتم سوال کردم و محترمانه پاسخ گرفتم، دعوا و فحاشی نکردم. حتی بحثی در مورد سالن اجرای نمایش«هیچکس» داشتم، اما وقتی صحبت کردم دیدم که چه لطفی به من کرده‌اند و این را در نظر داشته‌اند تا یک فقط شخص رؤیا افشار به خاطر قدمتی که دارد در سالن نامناسبی اجرا نرود.

تسنیم: شما امسال در دو نمایش با مضمون دفاع مقدس حضور داشتید، فضای تئاتر دفاع مقدس را چگونه می‌بینید و اینکه همچنان راه خود را در تولید آثار این حوزه ادامه می‌دهید؟

هواپیمای توپولوف مثل یک آدم نادان است که تجربه کافی، اطلاعات و سیستم دفاعی کاملی ندارد و به خاطر نقص‌هایی که دارد اولین اتفاقی که برایش می‌افتد انفجار است. بسیاری از هنرمندان هم در رابطه با جنگ اینگونه برخورد کرده‌اند. نسل ما هنوز مسئله دفاع مقدس را تمام نکرده است و البته کسی هم برای ما تمامش نکرده است.

در دوره‌ای یک دفعه برخی با موضوعات جدیدی آمدند و سرپوشی گذاشتند بر روی اتفاقاتی که هنوز برای افراد جنگ در جریان است. آن بخشی هم که به صورت عمومی آمد تا یک مسئله تمام شده را حل بکند، مانند شهید سیدمرتضی آوینی که  متاسفانه خود ایشان هم با آن وضع جانگداز به شهادت رسیدند و باید بنشینیم صحبت کنیم که چرا اینگونه شد. برای نسل ما این مسئله حل نشده و این خطر همیشه برای جامعه وجود دارد که به هر دلیلی اگر روزی بخواهد با دفاعی مجدد، نه از نوع دفاع با صلاح، بلکه جنگ فرهنگی روبه‌رو شود، توان خاصی ندارد.

چیزی که به عنوان دفاع مقدس مخصوصاً در سینما و تلویزیون به مردم نشان داده شده است، به استثنای یک عده‌ای که واقعا معصومانه به این اتفاق نگاه می‌کردند که آن‌ها هم پاسخی در این رابطه ندارند، آثار تولید شده آنقدر بد بوده است که بیشتر یک توهین به جمعیت کثیری از افرادی که جانشان را برای این مرز و بوم داده‌اند محسوب می‌شود؛ که اگر آن‌ها نیستند کجا رفتند؟ چگونه از بین ما رفتند؟ ما این همه جانباز داریم، اما همه وکیل، نماینده مجلس و... نشدند، اصلا مگر چه تعداد از جانبازان ما می‌توانند در پست‌های مهم باشند. مابقی جانبازان ما کجا هستند؟

به اعتقاد من مسئله اصلی، آسیب‌های بعد از جنگ است، که فقط مسئله مالی نیست که مسئله فرهنگی است. این دلیل بر این نیست که جامعه شعور ندارد بفهمد که جانباز کیست، بلکه مشکل از آن بازتابی است که آن متفکر فرهنگی باید نسبت به جامعه انجام بدهد.

تسنیم: فضای فعلی تئاتر کشور را چگونه می‌بینید؟

به نظر من تئاتر کشور در یک وضعیت بدی قرار دارد؛ یک نوع پنهان کاری که باید از ریشه  نابود شود. در صحنه تئاتر هر بی‌سوادی باسواد می‌شود؛ هر غیرمتفکری صاحب تفکر می‌شود و این تفکرات اصلا عجیب و غریب نیستند و خیلی هم فرهنگی! هستند. اصلا چرا باید تئاتر استان‌ها برای اینکه اجرا بروند و شناخته شوند باید بیایند تهران، در حالی که تئاتر تهران جواب‌گوی خودش هم نیست.

ما نسبت به تولید آثارمان، سالن به قدر کافی برای اجرا نداریم. جالب است که مقیاس نظارت در تئاتر مشخص نیست و بیشتر از اینکه به اثر نمایشی توجه شود به شخصی که این اثر را تولید و یا نقشی در آن دارد توجه می‌شود. من از خودم می‌گویم، مطمئن باشید اگر فرد دیگری به جای رویا افشار نقش مادربزرگ نمایش «پوتین‌های عموبابا» را بازی می‌کرد، به او ایراد می‌گرفتند و اصلا اجازه اجرا به کار را نمی‌دادند. منظورم این نیست که افشار بازیگر خوبی است، بلکه تفاوت قائل شدن برای نظارت بر یک نمایش  براساس افراد را می‌گویم.

انتهای پیام/