آزادراه تهران-شمال پروژه‌ای به درازای عمر ۱۰ دولت /خشتی که دولت سازندگی کج گذاشت

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم ، بهره‌برداری احتمالی از قطعه 4 آزادراه تهران-شمال تا پایان سال‌جاری جدیدترین وعده مسئولان وزارت راه و شهرسازی در خصوص این پروژه پیر است. 16 سال است که چندین وزیر و سرپرست وزارتخانه و مسئول وعده افتتاح پرحاشیه‌ترین پروژه راهسازی ایران را به‌عنوان یکی از اولویت‌های کاری خود می‌دهند. 

بازخوانی پرونده ساخت آزادراه تهران-شمال حاوی نکات جالب توجهی است؛ سال 75 که این پروژه به بنیاد مستضعفان واگذار شد قرار بود در بدترین حالت ممکن ظرف پنج سال به بهره‌برداری برسد، اما پروژه‌ای که در دهه هفتاد آغاز شد و در دهه سوم زندگی خود به سر می‌برد همچنان در سربالایی وعده‌های متعددی گیر کرده است.

در این بین از پنج سال پیش وعده مسئولان رنگ و بوی جدید به خود گرفت و دولتی‌ها همواره یکی از برنامه‌های کاری خود را اتمام آزادراه افسانه‌ای اعلام کرده‌اند. سال 87 حمید بهبهانی که لقب «پدر راه ایران» را یدک می‌کشد، بلافاصله پس از اخذ رای اعتماد مجلس در قامت آخرین وزیر راه و ترابری ایران دو وعده‌ای که هیچ سنخیتی با هم نداشتند را به‌عنوان اولویت‌های کاری خود اعلام کرد. تحرک بخشیدن به روند ساخت آزاد راه تهران-شمال و ساماندهی روابط عمومی وزارت راه و ترابری.

وی برای برنامه اول مکانیسم «بازدیدهای سرزده» را به‌کار برد. در یکی از همین بازدیدها از آزاد راه تهران-شمال بود که بهبهانی به دلیل کندی پیشرفت فیزیکی با الفاظی تند پیمانکار را مورد بازخواست قرار داد. این رویه چندبار دیگر تکرار شد، اما در نهایت بهبهانی زمانی از وزارت راه و ترابری رفت که نه طلسم ساخت آزادراه تهران-شمال شکسته شد و نه این‌که روابط عمومی این وزارتخانه سرو سامانی گرفت. همچنین علی نیکزاد، سرپرست وزارت راه و ترابری وعده افتتاح آزاد راه تهران-شمال را تا پایان دولت دهم داد.
وی اردیبهشت 90 پس از یک بازدید کاملا هماهنگ شده وعده داد قطعه چهار آزادراه تهران-شمال تا پایان سال و قطعه یک نیز سال 91 به بهر‌ه‌برداری می‌رسد، ضمن آن‌که کل پروژه تا پایان کار دولت افتتاح خواهد شد. اما به فاصله‌ای اندک احمد صادقی، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور وعده داد قطعات یک و چهار تا پایان دولت دهم به بهره‌برداری خواهد رسید.
سال 1356 که ساخت این آزادراه در قالب قراردادی پنج ساله به یک شرکت فرانسوی واگذار شد، کمتر کسی تصور می‌کرد که 35 سال بعد هنوز هم مسئولان وعده افتتاح یک قطعه آنرا می‌دهند. پروژه ای که وزرای متعددی از جمله ترکان، حجتی، شهید دادمان، خرم، رحمتی، بهبهانی و نیکزاد به خود دید ولی به سرانجام نرسید.

دهه هفتاد، هشتاد و دو سال نیز از دهه نود نیز سپری شده است، اما آزادراه تهران-شمال کمی بیش از 15 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و به دلیل گذشته نامید کننده آن نمی‌توان به اتمام این پروژه تا افق 1404 هم امیدوار بود.
پیمانکاران و شرکت‌های داخلی و خارجی متعددی در این پروژه حضور داشته‌اند که شماری از آنها طعم بازخواست‌ها و طعنه‌های مسئولان دولتی را چشیده‌اند، اما در این بین وعده‌های دولتی‌ها در خصوص اعلام زمان قطعی بهره‌برداری از آزاد راه تهران-شمال کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه بخشی از وعده‌های بی‌شمار در این زمینه را می‌خوانید؛
اردیبهشت 76-میری، مجری وقت طرح: بخش عمده آزادراه تا سال 81 افتتاح می‌شود و کل پروژه در کمتر از هفت سال (سال 83) به اتمام می رسد.
شهریور 79- نویدی، نماینده وزاره راه و ترابری در آزاد راه تهران-شمال اعلام کرد که به دلیل کمبود نقدینگی این آزادراه ساخته نمی شود
دی 80- میری مجری وقت طرح: در صورت تامین اعتبار قطعه یک آزاد راه دو ساله به بهره برداری می رسد.
خرداد 82- خرم وزیر وقت راه و ترابری: قطعه چهارم آزادراه تهران-شمال حد فاصل مرزن آباد تا چالوس سال آینده (83) به بهره برداری می رسد.
مهر84- افشار، مدیرعامل وقت شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور: اتمام ساخت آزادراه تهران-شمال به قرارداد و نحوه تخصیص اعتبارات آن بستگی دارد.
خرداد 85-رحمتی، وزیر وقت راه و ترابری: قسمت پر تردد آزاد راه تهران-شمال یعنی کن به گچسر تا آخر سال 87 به پایان می رسد.
تیر 85- رحمتی: تمام تلاش ما این است که تا پایان دولت نهم (سال 88) کار احداث آزاد راه تهران-شمال به پایان برسد.
مرداد86- منتظری، مجری وقت ساخت آزادراه ها: ساخت آزادراه تهران-شمال هیچ مشکلی ندارد و توقف عملیات اجرایی این طرح واقعیت ندارد.
خرداد 87- با پیشنهاد رئیس جمهوری کمیته ای ویژه برای رفع مشکلات و تسریع احداث آزاد راه تهران-شمال تشکیل شد.
تیر 87-منتظری: مشکل فاینانس آزادراه تهران-شمال هنوز حل نشده است.
تیر 87- رحمتی، وزیر وقت راه و ترابری: طرح ساخت آزاد راه تهران-شمال جزو اولویت های وزارت راه و ترابری نیست.
مرداد 87- بهبهانی وزیر تازه وارد راه و ترابری: کارهای اساسی آزاد راه تهران-شمال در بخش تونل و پل در حال انجام است.
تیر 88- بهبهانی: در سال های آینده مردم می توانند ظرف 40تا 50 دقیقه از تهران به شمال بروند.
آذر 89- بهبهانی: قطعه 4 آزاد راه تهران-شمال تا اواسط سال آینده (90) و طعه یک هم در دولت دهم به پایان خواهد رسید.
اردیبهشت 90- علی نیکزاد، سرپرست وزارت راه و ترابری: مناطق 3 و 4 آزاد راه تهران-شمال تا پایان سال 91 افتتاح می‌شود و کل پروژه تا پایان دولت دهم به بهره‌برداری می‌رسد.
فروردین 91- احمد صادقی، مدیر عامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل: قطعه چهارم آزادراه تهران- شمال ( چالوس - مرزان اباد) تابستان امسال (91) به بهره برداری می‌رسد.
اردیبهشت 91- صادقی: قطعه 4 ازاد  راه نیمه نخست امسال و قطعه یک نیز تا پایان سال به بهره برداری می رسد.
خرداد 90- صادقی: قطعه 4 آزاد راه تهران-شمال تا پایان سال به بهره برداری می رسد.
خرداد 91- نیکزاد: قطعه 4 شهریور امسال به اتمام می رسد و مردم می توانند عید سعید فطر از این مسیر استفاده کنند.
خرداد 91- نیکزاد: ما از ابتدا قول افتتاح قطعات یک و چهار را در دولت دهم داده بودیم.
تیر 90- نیکزاد: بنیاد مستضعفان برای ساخت آزاد راه همکاری نمی‌کند.
مرداد90- هیات وزیران برای تسریع ساخت آزادراه نخستین وزیر راه و شهرسازی ایران را به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهوری برای اعمال اختیارات هیات وزیران در این پروژه تعیین کرد.
بهمن 90- صادقی: قطعه 4 آزاد راه به طول 20 کیلومتر تا پایان امسال به طور کامل به بهره برداری می رسد.
اسفند 90- صادقی: پرونده 34 ساله آزاد راه تهران-شمال توسط دولت دهم مختومه می شود.
تیر91-نیکزاد: قول می‌دهیم قطعه یک آزاد راه تهران-شمال را تا پایان دولت فعلی به پایان برسانیم.

مهر 91- صادقی: آنچه مسلم است قطعه 4 آزادراه تهران شمال در پاییز امسال به بهره برداری خواهد رسید.
آبان 91-صادقی: قطعه 4 آزادراه تهران - شمال تا پایان پاییز امسال افتتاح می‌شود.
آبان 91- صادقی: کنسرسیوم ایرانی وارد شده به قطعات دو و سه آزادراه تهران – شمال، برای آغاز به کار از ما شش ماه فرصت گرفته است. عملیات اجرایی این دو قطعه از ابتدای سال آینده آغاز می‌شود.
آذر 91- صادقی مدیرعامل شرکت ساخت: چند کنسرسیوم برای ساخت قطعات 2 و 3 اعلام آمادگی کردند که با یکی از آنها به توافق رسیدیم.
دی 91- نیکزاد: در صورت نبود بارندگی و شرایط جوی نامناسب که مانع کار در قطعه 4 شود، قصد داریم کار ساخت این قطعه را تا دهه فجر امسال به پایان برسانیم.
دی 91- صادقی: به دلیل هزینه بالا چشم‌انداز مشخصی درخصوص قطعات 2 و 3 آزادراه تهران- شمال وجود ندارد.
بهمن 91- صادقی: تا پایان بهمن ماه سال جاری قطعه 4 آزاد راه تهران - شمال به بهره‌برداری می‌رسد.
28 بهمن 91-نیکزاد: جذب کنسرسیوم ایرانی برای ساخت قطعات 2 و 3 آزادراه تهران-شمال میسر نشد.
30 بهمن 91-صادقی: کنسرسیوم ایرانی در حال به روز رسانی مطالعات قطعات 2 و 3 است و به زودی عملیات اجرایی این قطعات اغاز خواهد شد.

به گفته اکبر ترکان وزیر راه و ترابری دولت سازندگی سال 75 فقط به دلیل یک سفارش ساخت آزاد راه مذکور به بنیاد مستضعفان واگذار شد. وی 15 سال بعد یعنی پاییز سال گذشته از این کار خود ابراز پشیمانی کرد و گفت: از درگاه الهی طلب استغفار می‌طلبم که این پروژه را به بنیاد واگذار کردم. آنچه در این بین حائز اهمیت است واگذاری پروژه‌های عمرانی و زیربنایی کشور به شرکت‌ها و پیمانکاران توانمند است که امتحان خود را در اجرای پروژه های مختلف پس داده‌اند.

متاسفانه خشت اول ساخت آزادراه تهران-شمال را دولت دوم سازندگی کج گذاشت و امروز با گذشت حدود 16 سال مهم‌ترین دغدغه و گلایه مسئولان قبلی و کنونی وزارت راه و شهرسازی عدم توانمندی پیمانکاران آزاد راه تهران-شمال است. مسئولانی که با وجود آگاهی از این موضوع، وعده‌های فراوانی در خصوص افتتاح و بهره‌برداری از آزادراه افسانه‌ای داده‌اند، اما هیچگاه برنامه‌ای برای وعده ارائه نکرده‌اند. آخرین وعده آنها بهره‌برداری از قطعه 4 این آزادراه تا پایان سال است. وعده‌ای که مدیران بنیاد مستضعفان شک و شبهه زیادی به آن وارد و با قاطعیت اعلام می‌کنند که به دلیل موانع موجود دولت دهم روبان افتتاح قطعه مذکور را قیچی نخواهد کرد.

انتهای پیام/