تئاتر فجر باید "برآیند نمایش‌های اجرا شده سال" باشد/ بودجه نحیف تئاتر اجازه اختلاس نمی‌دهد
خبرگزاری تسنیم : دبیر اجرایی سی‌ویکمین جشنواره تئاتر فجر می‌گوید:جشنواره فجر باید برآیند آثار طول سال باشد و رسانه‌ها به جای تیترهای زرد و خبرهای بی‌محتوا به دنبال نقد رسانه‌ای، خبر مناسب و جریان‌سازی باشند.
به گزارش خبرنگار فرهنگیخبرگزاری تسنیم ، پیمان شریعتی متولد سال 1351 و فارغ التحصیل بازیگری و کارگردانی از دانشگاه آزاد است. آغاز فعالیت هنری وی در سال 1368 به عنوان بازیگر و آهنگسازی در نمایش‌های مختلف در مرکز تئاتر تجربی دانشکده هنرهای دراماتیک دانشگاه تهران و اداره برنامه‌های در حال نمایش وزارت ارشاد تهران بوده است. از سال 1372 و با فیلم سینمایی «آخرین شناسائی» به کارگردانی علی شاه‌حاتمی فعالیت سینمایی خود را آغاز کرد و کاندیدای دریافت جایزه بهترین بازیگر در جشنواره ی بین المللی فیلم دفاع مقدس شد. پس از آن نیز در فیلم‌های سینمائی و سریال‌های تلویزیونی و ده‌ها تئاتر صحنه‌ای به عنوان بازیگر و کارگردان حضور مستمر یافت. شریعتی علاوه بر فعالیت‌های فوق، مسئول روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را بر عهده دارد.
* تسنیم: ارزیابی شما به عنوان دبیر اجرایی از سی‌ویکمین جشنواره تئاتر فجر چگونه است؟
جشنواره سی‌ویکم قطعا مانند تمامی جشنواره‌های دیگر نقاط قوت و ضعف بسیاری داشته است. بزرگترین اتفاقی که در این جشنواره افتاد این بود که 90 درصد متن‌های ارسال شده متن‌های اورجینال بود و نکته بسیار مهم‌تر از آن تنوع در متن‌ها بود. رِنج سنی نویسندگان دانشجویی هم اتفاق جالبی بود. این آرزوی دیرینه‌ی تئاتری‌ها بود که بتوانند نویسنده پرورش دهند که جسارت نوشتن داشته باشند. حضور پیشکسوت‌ها در کارهایی که تولید جوان‌ها بود بسیار حائز اهمیت است.
تخصیص اعتبار به جشنواره توسط مدیرکل هنرهای نمایشی به موقع بود و در طول دوره‌های گذشته همیشه آخرین بودجه، بودجه‌ای بود که به جشنواره تئاتر می‌رسید. امسال با درایت دبیرخانه تصمیم گرفته شد هر پولی که می‌رسد اول برای تولید هزینه شود و نتیجه‌اش رشدی 37 درصدی نسبت به دوره‌های گذشته بود، همچنین قبل از شروع جشنواره پیش‌قسط اول تمامی گروه‌ها به حساب‌هایشان ریخته شد و این دو منظر می‌تواند چراغ راه دوره‌های بعدی جشنواره تئاتر فجر باشد.
تلاشمان را کردیم که با امکانات موجود آن چیزی را که شایسته تئاتر کشورمان است را نشان دهیم. اتفاق سومی که افتادمعطوف کردن نگاه مسئولین کشوری به جریان تئاتر بود. برای اولین‌بار بود که مقام اول اجرایی در مراسم اختتامیه حضور داشتند و برخی از نمایندگان در طول برگزاری جشنواره از نمایش‌ها دیدن کردند.
*تسنیم: برخی رسانه‌ها از قهر کردن و نبود پیشکسوتان تئاتر در جشنواره تئاتر فجر صحبت کردند، تا چه حد این مسئله را تایید می‌کنید؟
پررنگ‌ترین حضور در جشنواره امسال مربوط به پیشکسوتان بود، به جهت اینکه پیشکسوت صرفا کارگردان نیست بلکه بازی این عزیزان در این دوره پررنگ بوده است. اگر در سال‌های گذشته پیشکسوتان نمایش‌هایی را روی صحنه می‌بردند، امسال در قالب بازیگر با جوانان همکاری کردند که به عنوان مثال می‌توان به خانم گلاب آدینه، رویا نونهالی اشاره کنم. این طبیعی است که انگیزه جوانان برای حضور بیشتر باشد، زیرا یک پیشکسوت تئاتر دیگر دغدغه و انگیزه این را ندارد، راحت بگویم بیشتر دلی کار می‌کند.
تئاتر به خاطر شرافتش، پاکیش، خودمانی بودنش و مهم‌ترین نقش تفکر حاکم در متون نمایشی است که قدرت داشته و بازیگر حرفه‌ای را متقاعد کرده که روی صحنه برود. تئاتر هنر اندیشه است، سینما هم هنر است؛ اما به دلیل اینکه با سرمایه و صنعت قاطی شده است، طبیعتا مسائل دیگری در کنارش به وجود آمده است. تئاتر حاشیه ندارد و به شرافت تئاتر معتقد هستم. باید برای این عرصه هنری اهمیت بیشتری قائل باشیم.
*تسنیم: به اعتقاد برخی منتقدین نمایش‌های امسال غالبا یک ضعف خاص در اجرای نمایش داشتند و انگار نیاز به زمان بیشتری برای تمرین داشتند، نظر شما چیست؟
بزرگترین فستیوال‌های دنیا که موفق‌اند فستیوال‌هایی هستند که از تولید کار به جشنواره می‌رسند، یعنی تولید نمی‌شود برای جشنواره؛ بلکه آن جشنواره برآیندی از آثاری است که در طول سال تولید و اجرای عمومی شده‌اند و سپس در جشنواره شرکت می‌کند. برای ما هم این فرآیند برای سال‌های آینده باید طی شود. در جشنواره امسال کارهایی که از بخش مرور و بخش مناطق بودند موفق‌تر نشان دادند و بیشتر جایزه‌ها را کارهایی گرفتند که قبلا اجرا داشتند، علت این مسئله هم پخته شدن نمایش در طول اجراهای عموم بوده است.
البته مطمئنا آثاری که برای جشنواره تولید شده‌اند زمانی که به اجرای عمومی بروند بهتر دیده می‌شود. کار باید توسط مخاطب عام و خاص محک بخورد و بعد وارد جشنواره شود. جشنواره تئاتر باید به بهترین شکل ممکن ویترین آثار هنرمندان تئاتر باشد و باید بهترین‌ها در جشنواره به نمایش دربیایند. ما به دلیل نداشتن آئین‌نامه مناسب تا به حال آن طور که باید جشنواره متناسب و خوبی نداشته‌ایم.
سال 84 آئین‌نامه‌ای نوشته شده است و الان نیاز به بازنگری دارد و پیش از عید شرایط آن را اعلام می‌کنیم تا در فراخوان امسال لحاظ شود. شرایط جشنواره باید به سمتی برود که بتوانیم کارهای تولید شده در طول سال در جشنواره حضور پیدا کنند.
*تسنیم: همین افراد معتقدند که بخش بین‌الملل هم تعریفی نداشت، نظر شما چیست؟
با این نظر کاملا مخالف هستم. به هر حال آدم‌هایی که کارها را انتخاب کردند تئاتر شناس بودند. نکته‌ای که وجود دارد این است که سطح توقع تئاتری‌ها بالا است. فرهنگ ما اجازه نمی‌دهد که یک چیزهایی را پررنگ نشان دهیم. شما نمی‌توانید بگویید که کار کره جنوبی کار خوبی نبود به دلیل اینکه این کار در فستیوال‌های معتبر جایزه گرفته است. کار استرالیا نمایشی تک نفره با اوج بازیگری یک فرد بود. نمایش «طوفان» از ایتالیا یک اجرای مدرن و بسیار قوی بود. البته ممکن است یک یا دو نمایش هم خوب نبوده باشند. باید گفت که کار مشترک با کمپانی‌های بین‌المللی نیاز به بهتر شدن بودجه تئاتر است.
نمایش یک کار زنده است. سینما که نیست تولید و بعد پخش شود. اگر می‌رویم تئاتر ببنیم که خب، اما اگر قرار است برویم چیز دیگری ببینیم به سالن نمایش نرویم. همان قدر که فضاپیما مهم است، کارهای فرهنگی هم باید مهم باشد. هیچ جشنواره‌ای به این اندازه شفاف نبوده است. به علت کمی بودجه نتوانستیم خیلی از گروه‌ها را بیاوریم تا جایی که امسال حتی نقشه دکور گروه‌های خارجی را گرفتیم و خودمان آن را ساختیم تا هزینه حمل و نقل را ندهیم.
*تسنیم: آن طور که در طول سال و در ایام جشنواره احساس می‌شد نگاه حاشیه‌ای بود که رسانه‌ها به تئاتر داشتند، تا چقدر صحت این حاشیه‌ها و مواردی که گفته شده را تایید می‌کنید؟ فضای جریان سازی رسانه‌ای را چطور می‌بینید؟
هر خبری که بتواند چشم مخاطب را به سمت تئاتر بکشاند، ارزشمند است. امسال خیلی از خبرها بولتنی بودند، هیچ ایرادی به حاشیه نگاری نیست ولی متأسفانه جامعه منتقدمان کم رنگ شده‌اند و الان رسانه‌ها دیگر رسانه نقد نیستند و بیشتر اخباری را با تیترهای زرد و بی‌محتوا کار می‌کنند. کم‌تر خبرنگاری را دید‌‌ه‌ام که با تئاتر آشنایی داشته باشد و وارد این حوزه تخصصی شده باشد.
جریان‌سازی رسانه‌ای وجود دارد اما بیشتر به صورت مقطعی هستند و غالبا به فکر بالا بردن رسانه خود هستند، نه فضای تئاتر کشور که باید تک تک مشکلات آن در زمان‌های مشخص توسط رسانه‌ها جریان‌سازی شود. برخی خبرنگاران دو ساعت نمایش را می گذارند کنار و فقط 30 ثانیه لختی دست بازیگر را می بینند. فکر می‌کنم این جو سیاست زدگی برخی رسانه‌ها بد، مخرب و آسیب‌زننده است. رسانه ها باید نقد علمی و جریان سازی کارآمد داشته باشند.
*تسنیم: یکی از مسائلی که در رابطه با ساماندهی مسائل تئاتر مطرح شد، ایجاد شورای سیاست‌گذاری است. اتفاقی که در بخش هنرهای تجسمی تا حدودی جواب داده، شما با ایجاد شورای سیاست‌گذاری برای تئاتر و جشنواره فجر موافق هستید؟
مدیران اعتقاد زیادی به شورای سیاست‌گذرای دارند، اما آئین‌نامه اجرایی جشنواره برای من مهم‌تر است. متأسفانه کشور ما در حوزه مدیریت خیلی متلاطم است در حالی که در کشورهای دیگر دبیر یا مدیر جشنواره به اندازه‌ای، تنها رویکرد آئین‌نامه‌هایشان را ممکن است تغییر دهند. تغییر دادن مدیر فستیوال کار خوشایندی نیست. شورای سیاست گذاری در کشور ما منوط به مدیرانی است که در تعارفات مدیریتی حکمشان زده می‌شود و این معضل است. سیاست‌گذار کسی است که درگیر باشد و ارتباط مستقیم داشته باشد. نمایندگان مجلس باید خود را موظف بداند که به حرف هنرمند گوش دهند.
*تسنیم: فکر نمی‌کنید دلیل نبود ارتباط متناسب بین هنرمند و مدیران ناشی از این باشد که هنرمندان تئاتر بیش از حد در لاک خودشان فرو رفته‌اند؟
به اعتقاد من همه قصر هستند، نه هنرمند می‌تواند بگوید مسئول مقصر است و نه مسئول می‌تواند بگوید که هنرمند کم کاری کرده، بخش اعظم سر خط آوردن مسئولان باید از سوی هنرمند باشد. یکی از کارهای مهم خانه تئاتر ایجاد پل ارتباطی میان هنرمندان با مسئولان و نمایندگان مجلس است. از زمانی که بنده مدیر روابط عمومی مرکز شده‌ام هر ماه مجله‌های مربوط به تئاتر را در باکس نمایندگان می‌گذارم که شاید نیم‌نگاهی خاص با پیش زمینه در زمان اختصاص بودجه و دیگر مسائل مربوط به تئاتر داشته باشند.
*تسنیم: روابط عمومی مرکز تا چه حد از نمایش‌ها حمایت تبلیغاتی می‌کند؟ اصلا بودجه‌ای مجزا در این رابطه دارید؟
روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی حمایت تبلیغاتی‌اش را به صورت یکسان برای تمام کارها انجام می‌دهد و تنها ابزارش سایت ایران تئاتر است. البته برخی ارتباط‌های دوستانه را هم با رسانه‌ها داریم. متأسفانه بودجه مشخصی برای تبلیغات نمایش‌ها در طول سال نداریم و ارگان‌هایی هم که می‌توانند در این مسئله به یاری دهند، اغلب اوقات شانه خالی می‌کنند. مطمئن باشید تبلیغات در طول سال و برای جشنواره نیاز به همکاری سازمان‌هایی مانند شهرداری است تا این اتفاق به خوبی هرچه تمام‌تر در راستای تجلی و جا افتادن تئاتر کشور باشد.
*تسنیم: می‌گویند اختلاس مالی در مرکز هنرهای نمایشی رخ داده است و منجر به تغییر مدیریت در مرکز هنرهای نمایشی شده، مقداری درباره این خبر توضیح می‌دهید؟
در رابطه با اختلاس مالی هیچ‌گونه اطلاعی ندارم و من هم مثل شما بیشتر شنیدم. ولی اعتقاد دارم آنقدر بودجه تئاتر کشور نحیف است که اصلا چیزی به نام اختلاس برایش معنایی ندارد. بودجه تئاتر چیزی نیست که از کسی پنهان بماند و اگر چنین اتفاقی افتاده باشد واقعا جای تأسف دارد.
انتهای پیام/