ایجاد یا تعطیلی شعب موسسات اعتباری قانونمند شد


خبرگزاری تسنیم: طبق بخشنامه اخیر بانک مرکزی از ابتدای سال ۹۲ ضوابط ایجاد یا تعطیلی شعب موسسات اعتباری تغییر خواهد کرد و موسسات و بانک‌ها موظف به اجرای قانون جدید می شوند.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم ، بانک مرکزی با صدور بخشنامه‌ای خطاب به بانکداران دولتی، غیردولتی (به استثناء بانک قرض‌الحسنه مهر و رسالت)، شرکت دولتی پست بانک و موسسه اعتباری توسعه اعلام کرده است: به موجب بند (و) ماده (30) پولی و بانکی کشور، ایجاد یا تعطیل شعبه، باجه یا نمایندگی بانک‌ها در داخل یا خارج کشور، طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب شورای پول و  اعتبار می رسد.

بر همین اساس «آیین‌نامه ایجاد یا تعطیل واحدهای بانکی در داخل کشور» تهیه و در سیصد و ششمین جلسه مورخ 1353/12/6 شورای محترم پول و اعتبار به تصویب رسید. لذا تاکنون نحوه تاسیس، تغییر محل، عملیات قابل انجام در شعبه یا باجه و اموری از این قبیل با رعایت ضوابط مقرر در این آیین‌نامه صورت می‌پذیرفت.

با عنایت به تغییرات چشمگیر و روزافزون صنعت بانکداری از جمله ظهور و گسترش بانکداری الکترونیک، بازنگری در آیین‌نامه موصوع مطابق با شرایط کنونی امری لازم و ضروری بود از این رو، نسخه جدید آیین‌نامه مزبور، با هدف ساماندهی به فرآیند ایجاد با تعطیلی شعبه و یا باجه تهیه و در یک هزار و یک صد و چهل و چهارمین جلسه مورخ 1391/5/10 شورای محترم پول و اعتبار به تصویب رسید که به پیوست ایفاد می‌گردد. براساس این مصوبه، آیین‌نامه موصوف از ابتدای سال 1392 برای شبکه بانکی کشور لازم‌الاجراء می‌باشد.

در ادامه این بخشنامه آمده است که یکی از اصلی‌ترین وظایف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، حفاظت و صیانت از منافع سپرده‌گذاران است. از سویی فلسفه وجودی موسسات اعتباری، واسطه‌گری وجوه می‌باشد.

ایفای هر چه موثرتر و کاراتر این رسالت در گروه آن است که موسسه اعتباری منابع مالی لازم برای راه‌اندازی و ادامه فعالیت موسسه ا عتباری را صرفا از محل منابع مالکان تامین نموده و منابع سپرده‌گذاران را در این فرآیند دخیل ننماید.

از این‌رو؛ شورای محترم پول و اعتبار ردیف (1) از بند (1) یک هزار و یک صد و بیستمین جلسه مورخ 1389/10/20 (ابلاغ شده طی بخشنامه شماره 89/257248 مورخ 1389/11/21) خود با موضوع تعیین نسبت «مانده خالص دارایی‌های ثابت به علاوه وثایق تملیکی به حقوق صاحبان سهام پس از کسر انباشته و سوءقطعی نشده» به میزان هفتاد درصد (70%) را به شرح زیر اصلاح نمود:

* «نسبت مانده خالص دارایی‌های ثابت و حقوق صاحبان سهام پس از کسر سود انباشته و سود قطعی نشده» از 70 به 30 درصد کاهش یابد و بانک‌ها موظفند ظرف مدت یک سال نسبت به اجرای مصوب مذکور اقدام نمایند.

همچنین در ادامه آمده است که  «مانده خالص دارایی‌های ثابت» شامل اقلام اجاره‌های سرمایه‌ای از جمله اموال غیرمنقول خریداری شده از طریق تسهیلات اجاره به شرط تملیک نیز می‌باشند. به علاوه آن که براساس مصوبه اخیرالذکر دوره گذار مصوبه اخیرالذکر به مدت یک سال از تاریخ صدور این بخشنامه تعیین گردیده و بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی موظفند ظرف این مدت وضعیت خود را با حد مزبور تطبیق دهند. موکدا یادآور می‌گردد، سایر ردیف‌های مندرج در بخشنامه اخیرالذکر کماکان به قوت خود باقی است.

لذا خواهشمند است دستور فرمایید؛ مراتب به قید تسریع به کلیه واحدهای ذیربط ابلاغ و بر حسن اجرای آن نظارت گردد.

آئین‌نامه ایجاد یا تعطیل شعبه یا باجه موسسات اعتباری در داخل کشور

به گزارش خبرگزاری تسنیم در ادامه تأکید شده است که در اجرای بند "و" و ماده (30) قانون پولی و بانکی کشور مصوب تیرماه 1351 و در راستای ساماندهی فرآیند ایجاد تعطیلی شعب یا باجه‌ها، «آئین‌نامه ایجاد یا تعطیل شعبه یا باجه موسسات اعتباری دار داخل کشور» تدوین می‌گردد.

ماده 1- تعاریف:

گستره شمول تعریف ذیل منحصرا محدود به این دستورالعمل است:

1-1-آئین‌نامه: آئین‌نامه ایجاد یا تعطیلی شعبه یا باجه موسسات اعتباری دار داخل کشور.

1-2-بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

1-3-موسسه اعتباری: بانک یا موسسه اعتباری غیربانکی که به موجب قانون یا با مجوز بانک مرکزی تاسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی می‌باشد.

1-4-شعبه: واحد عملیاتی از موسسه اعتباری که در چارچوب این آئین‌نامه ایجاد می‌شود و می‌تواند تمام یا بخشی از عملیات مجاز بانکی را بر اساس ضوابط داخلی که به تصویب هیات مدیره می‌رسد، انجام دهد.

1-5-باجه: بخشی از شعبه است که غیر محل شعبه و در استان محل استقرار شعبه به صورت ثابت یا سیار دایر می‌شود و می‌تواند بنا به تشخیص موسسه اعتباری و متناسب با حجم فعالیت و خدمات مورد نیاز مشتریان، قسمتی از عملیات شعبه را که نیازمند اعتبارسنجی مشتریان نبوده و به تبع آن تعهدی نیز برای شعبه ایجاد نمی‌نماید، انجام دهد.

1-6-جابجایی: تغییر مکان شعبه و یا باجه در حوزه جغرافیایی محل استقرار شعبه و در محدوده جغرافیایی تا نزدیکترین شعبه و یا باجه.

1-7-تبدیل: ارتقایا فعالیت باجه به شعبه و یا تقلیل فعالیت شعبه به باجه.

1-8-خاتمه فعالیت شعبه و یا باجه.

1-9-شناسه اختصاصی: مجموعه‌ای از اعداد و حروف که از سوی بانک مرکزی برای هر یک از شعب یا باجه‌های موسسه اعتباری به صورت منحصر به فرد تعاریف می‌گردد.

ماده 2-موسسه اعتباری موظف است برای هر شعبه حساب‌های جداگانه‌ای نگاهداری نماید به نحوی که تراز کل هر شعبه که طبق نمونه خلاصه دفتر کل موسسه اعتباری تهیه‌ می‌شود، نشان دهنده دارایی‌ها و بدهی‌های آن شعبه بوده و در عین حال ریز اقلام حساب‌های هر شعبه در هر موقع قابل ارائه باشد.

ماده 3-موسسه اعتباری موظف است، ریز عملیات انجام شده در باجه را حداکثر ظرف مدت 24 ساعت از زمان انجام عملیات در حساب‌های شعبه منعکس نماید.

ماده 4- ایجاد شعبه و یا باجه و تبدیل باجه به شعبه صرفا با رعایت حد مجاز «نسبت خالص دارایی‌های ثابت به حقوق صاحبان سهام پس از کسر سود انباشته و سود قطعی نشده» که معادل سی درصد (30%) می‌باشد، امکان‌پذیر است.

ماده 5- ایجاد شعبه و یا باجه توسط موسسه اعتباری صرفاً به اخذ شناسه اختصاصی از بانک مرکزی امکان‌پذیر می‌باشد.

ماده 6- چنانچه موسسه اعتباری حد مجاز نسبت مذکور در ماده (4) را رعایت ننماید، اعطای شناسه اختصاصی به شعب و باجه‌های آن، مطلقا ممنوع می‌باشد.

ماده 7- موسسه اعتباری موظف است اطلاعات مربوط به ایجاد و تبدیل شعب و یا باجه‌های خود را که به تصویب هیات مدیره موسسه اعتباری رسیده است، حداقل یک ماه از اقدام، در قالب فرم‌هایی که از طریق بانک مرکزی در اختیار قرار داده می‌شود، با امضای مدیرعامل عامل موسسه اعتباری جهت اخذ شناسه اختصاصی،  به بانک مرکزی ارایه نماید.

تبصره- ارزش دارایی‌های مندرج در درخواست موسسه اعتباری جهت ایجاد شعبه و یا باجه و تبدیل باجه به شعبه نیز باید در محاسبه حد موضوع ماده «4» این آیین‌نامه لحاظ گردد.

ماده 8- محل فعالیت شعبه و یا باجه موسسه اعتباری ظرف مدت یک ماه پس از تاریخ اخذ شناسه اختصاصی شروع به فعالیت ننماید، شناسه مذکور باطل می‌گردد.

ماده 10- موسسه اعتباری موظف است اطلاعات مربوط به جابجایی و تعطیلی شعب و یا باجه‌های خود را که به تصویب هیات مدیره موسسه اعتباری رسیده است، حداقل سه ماه قبل از اقدام، در قالب فرم‌هایی که از طریق بانک مرکزی در اختیار آن قرار داده می‌شود، با امضای مدیرعامل موسسه اعتباری جهت تغییر یا حذف شناسه اختصاصی به بانک مرکزی ارایه نماید.

ماده 11- در صورت تعطیلی شعبه، باید کلیه حساب‌ها و اسناد و مدارک مربوط به آنها در شعبه مزبور به نزدیکترین شعبه دایر با رعایت مواردی چون ارزی و ریالی بودن و سطح شعبه انتقال یابد.

ماده 12- موسسه اعتباری مکلف است برای جابجایی و تعطیلی شعب و یا باجه‌های خود از طریق روش‌های مختلف اطلاع‌رسانی حداقل شامل؛ درج اطلاعیه در محل شعبه یا باجه، روزنامه کثیرالانتشار، روزنامه محلی و پایگاه اطلاع‌رسانی، مراتب را حداقل دو ماه قبل از اقدام به اطلاع عموم برساند.

تبصره- اطلاعیه فوق باید مشتمل بر اطلاعات مورد نیاز سپرده‌گذاران و سایر مشتریان شعبه و یا باجه، حداقل شامل نشانی دقیق و تلفن شعب و یا باجه‌های مبدا و مقصد، برای مراجعات بعدی سپرده‌گذاران و سایر مشتریان باشد.

ماده 13- بانک مرکزی در صورت احراز تخلف از موسسه اعتباری از مفاد این آیین‌نامه توسط معاونت نظارتی و با تایید رئیس‌کل بانک مرکزی می‌تواند نسبت به تعطیلی شعب و یا باجه‌های موسسه اعتباری از طریق غیرفعال نمودن شناسه اختصاصی  اقدام نماید.

تبصره- در صورت تعطیلی شعب و یا باجه‌ها توسط بانک مرکزی، موسسه اعتباری باید با رعایت مفاد مواد (11) و (12) این آیین‌نامه، مراتب را ظرف مدت یک‌ماه به بانک مرکزی گزارش نماید.

ماده 14- بانک مرکزی موظف است ظرف مدت سه ماه پس از تصویب این آیین‌نامه، دستورالعمل اجرایی این آیین‌نامه را به تصویب برساند.

ماده 15- تخلف از مفاد این آیین‌نامه، علاوه بر اعمال اقدامات موضوع ماده (13)، عنداللزوم منجر به اعمال مجازات‌های انتظامی موضوع ماده (44) قانون پولی و بانکی کشور مصوب تیرماه 1351 نیز می‌گردد.

«آئین‌نامه ایجاد یا تعطیل شعبه یا باجه موسسات اعتباری در داخل کشور» در 15 ماده و 3 تبصره در یک هزار و یک‌صد و چهل و چهارمین جلسه مورخ 1391/5/10 شورای پول و اعتبار به تصویب رسید و از ابتدای سال 1392 جایگزین آئین‌نامه ایجاد یا تعطیل واحدهای بانکی داخل کشور مصوب سیصد و ششمین جلسه مورخ 1353/12/6 شورای پول و اعتبار گردید.

انتهای پیام/