تئاتر زنانه - مردانه ندارد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، شب گذشته برنامه «مجله تئاتر» با حضور بهاره رهنما نویسنده و کارگردان نمایش «غبار»، غزل اسکندرنژاد کارگردان نمایش «مرده ریگ»، اشکان غفار عدلی کارشناس، فرشته حبیبی منتقد و منوچهر اکبرلو کارشناس و مجری برنامه مسائل و مشکلات تئاتر بانوان را مورد بررسی قرار داد.

غفار عدلی با این سوال که حضور زنان در آغاز تئاتر چقدر دچار چالش بوده است بحث را با بهاره رهنما و غزل اسکندرنژاد آغاز کرد که رهنما در پاسخ به این سوال گفت: مرزبندی‌ها در یک حیطه خیلی درست نیست و شخصاً اعتقادی به مرزبندی ندارم. شاید در عمل با مشکلاتی مواجه باشیم، اما در ادبیات و عرصه نمایش‌نامه نویسی چنین مرزبندی را بیشتر در نظر می‌گیرم؛  تفاوتی جدی بین زنانه نوشتن و زنانه نگاه کردن وجود دارد، اما این را هم باید بدانیم که بسیاری از نویسندگان مرد هستند که زنانه نوشتن آن‌ها قابل توجه و مورد پسند است.

در پی این پاسخ کارگردان نمایش «غبار» کارشناس برنامه از اسکندرنژاد پاسخ این سوال را خواست که مولفه‌های زنانه بودن یک نوشتار و یک نمایش در چیست که وی اظهار داشت:هر دو حوزه چه حوزه نوشتن و چه حوزه اجرا چون درباره انسان صحبت می‌شود برایم تفاوتی ندارد و فضای زنانه گرانه، زنانه نوشتن و این گونه مرزبندی‌ها وجود ندارد و در تئاتر قائل به تفکیک زن و مرد نیستم و به اعتقاد من این گونه نگاه کردن و مرزبندی کردن ما را دچار نگاهی تک بعدی نسبت به تئاتر زنان می‌کند.

فرشته حبیبی منتقد تئاتر پیرو پاسخ مهمانان برنامه گفت: من تفاوتی بین زنانه نوشتن و یا فضای زنانه گرایانه نمی‌بینم و به عنوان مثال فقر منجر به بروز مشکلاتی در زندگی می‌شود و زن به طریقی از دید زنانه خود به مهار کردن این مشکل می‌پردازد و منظور از زنانه نگاه کردن در نوشتار بیانیه صادر کردن نیست بلکه بررسی مشکلات از دید زنانه است. در دو نمایش «غبار» و «مرده ریگ» در همه موارد تولیدی و اجرایی نمایش شما یک نگاه کاملا زنانه مشاهده می‌کنید و در مجموع شما دید یک زن را در این دو اثر با رویکردهای مختلف می‌بینید و این از ویژگی‌های  بارز این دو اثر است. از زمانی که زنان وارد هنر شده‌اند سعی کرده‌اند درونیات خودشان را بیرون بریزند و آنچه را که یک زن به عنوان فردی صاحب نظر می‌تواند به دیگران منتقل کند را نشان دهند.

غفار عدلی با اشاره به اینکه در نمایش «مرده ریگ» تنها یک نقش مرد وجود دارد و در «غبار» فقط تنها اثرات مرد در دیالوگ‌های زنان نمایش دیده می‌شود، این سوال را مطرح کرد که  با توجه به تاریخ هنر که مرد محور است چطور توانستید حضور بازیگر مرد را کم رنگ‌تر و یا اصلا از آن‌ها استفاده نکنید که رهنما در پاسخ گفت: هر کدام از ما یک مرد در وجود خود داریم و مردها هم یک زن در وجودشان دارند. بحث این نیست که از حضور مرد استفاده نکرده باشیم، شاید ما روی صحنه مردی را نبینیم اما در پشت صحنه از حضور آن‌ها بهره می‌بریم.

کارگردان نمایش «مرده ریگ» با تاکید به جدا نبودن مرد و زن در نمایش خود در ادامه صحبت‌های رهنما افزود: معتقدم شاید به دلیل انتقال بیان احساسات، زنان بهتر بتوانند این کار را بکنند و مرزبندی‌های مطرح شده را عامل جدا کننده این دو عنصر خلقت می‌دانم.

کارشناس برنامه در پایان این موضوع را عنوان کرد که خانواده‌ها با حضور دخترانشان در عرصه تئاتر مشکل دارند، نگاه دو کارگردان خانم نسبت به این قضیه چیست که کارگردان نمایش «غبار» گفت: تئاتر تقدسی دارد که با جرأت بیان می‌کنم که سینما و تلویزیون این تقدس را ندارد به واقع می‌بینم که هنرمندان تئاتر بسیار پاک‌ هستند.  بانوان برای حضور در تئاتر هیچ مشکلی ندارند چرا که هنرمندان تئاتر پاک‌ هستند و به اعتقاد من تئاتر یک هنر انسان ساز است.

غزل اسکندرنژاد نیز با اشاره به اینکه نباید خانواده‌ها عرصه انتخاب را برای فرزندانشان تنگ کنند، گفت: اگر به فردی که علاقه او تئاتر است اجازه ندهند کار کند، مطمئنا نمی‌توان انتظار داشت که او اگر پزشک هم شود یک پزشک موفق شود چرا که هرچند او علم پزشکی دارد اما علاقه‌اش تئاتر است.

در ادامه برنامه «مجله تئاتر» امین عظیمی منتقد تئاتر به همراه منوچهر اکبرلو نمایش «ارخش» را با حضور مسعود دلخواه نویسنده و کارگردان این نمایش نقد و بررسی کردند.

انتهای پیام/