بلوغ سینمایی مجیدی؛ دو دهه عمر به‌پای فیلم محمد(ص)

خبرگزاری تسنیم:

با توجه به اقبال بین المللی‌ای که در سالهای 1999 و 2000 برای "بچه‌های آسمان" رخ داد، مجیدی دیگر به یک کارگردان شش دانگ تبدیل شده بود. او دیگر می‌بایست آثار هوشمندانه‌تری نسبت به سالهای قبل می‌ساخت و برای ارتقای منزلت بین المللی سینمای خود، گامهای بلندتری برمی‌داشت. "رنگ خدا" حاصل این تأمل هوشمندانه در سینمای مجیدی بود. فیلم احساس‌گرای دیگری که اگرچه صلابت "بچه‌های آسمان" را به‌همراه نداشت اما تا حدود بسیاری، به سینمای قبل از این فیلم مجیدی تعلق داشت. نمایش فیلم در هفدهمین دوره جشنواره فجر سبب شد تا این فیلم به‌عنوان بهترین فیلم از دید تماشاگران انتخاب شود و به‌جز این مورد در بخشهایی چون بازیگر نقش مکمل مرد برای "حسین محجوب" و صداگذاری و میکس به سیمرغ بلورین رسیده و در بخش بهترین فیلم و بهترین بازیگر نقش اصلی مرد، دیپلم افتخار بگیرد. در ادامه حضور بین المللی فیلم‌های مجیدی، این فیلم نیز علی‌رغم اینکه اکران جهانی ویژه‌ای داشت، با شرکت در جشنواره‌های مختلف توانست به جوایزی دست پیدا کند.

جایزه بزرگ، جایزه بهترین کارگردان، جایزه بهترین بازیگر مرد، جایزه فیلم منتخب تماشاگران از جشنواره فیلم والنسین، سینمای حادثه‌ای و ماجرایی فرانسه، جایزه بزرگ جشنواره برای بهترین فیلم و جایزه بهترین بازیگر به "محسن رمضانی" از دومین جشنواره سینه مانیلا فیلیپین، جایزه پلاک نقره از سی‌امین جشنواره فیلم جیفونی ایتالیا، جایزه بهترین فیلم از فستیوال فیلم مونترال، جوایز ویژه هیئت داوران و ویژه هیئت داوران جوان از سی و هفتمین جشنواره فیلم گیخون اسپانیا، جایزه قاره آمریکا برای بهترین فیلم از بیست و سومین جشنواره فیلم مونترال کانادا و جایزه بهترین فیلم داستانی از جشنواره فیلم محیط زیست فرانسه تنها بخشی از مهمترین جوایز کسب‌شده بین المللی فیلم "رنگ خدا" به حساب می‌آید.

فیلم بعدی مجیدی "باران" بود که باز در همان حس و حال احساسی و با دیدی رئالیته به تصویر کشیده شد. استقبال از این فیلم نیز بسیار خوب بود به‌نحوی که فیلم در جشنواره نوزدهم فجر در سال 79 توانست در حضور آثار قدرتمندی چون "سگ‌کشی" بهرام بیضایی، "هفت پرده" واروژ کریم مسیحی و "زیر نور ماه" رضا میرکریمی، سیمرغ بلورین بهترین فیلم را از آنِ خود نماید و در دیگر شاخه‌هایی چون کارگردانی، بازیگر نقش اول مرد (حسین عابدینی)، موسیقی متن (احمد پژمان)، صداگذاری و میکس (محمدرضا دلپاک) و صدابرداری (یدالله نجفی) به سیمرغ بلورین برسد و باز هم دروکننده سیمرغ‌های جشنواره لقب بگیرد. "باران" هم در جشنواره‌های خارجی، حضور درخشنده‌ای داشت به‌طوری که توانست جایزه بهترین فیلم را از فستیوال بین‌المللی فیلم مونترال در سال 2001 به دست آورد.

فعالیت‌های متوالی مجیدی طی دهه 80 سبب شد تا او برای مدتی هم که شده به خود استراحت دهد. بنابراین او ترجیح داد برای 3 سال به فعالیت‌های دیگر سینمایی بپردازد. او از سال 80 تا 83 را به کارهایی چون ساخت مستندهایی چون "پابرهنه در هرات" و "المپیک در اردوگاه" و مشاوره در نگارش فیلم‌نامه و کارگردانی فیلم "قطار کودکی" پرداخت و بدین ترتیب زمینه برای یک تغییر رویکرد در دنیای کارگردانی مجیدی رقم خورد.

"بید مجنون" نخستین فیلمی بود که در نتیجه تغییر رویکرد جدید مجیدی ساخته شد. او دیگر از آن سینمای مظلوم و احساس‌گرای مخصوص به خود بیرون آمده بود و توجه بیشتری به نقش ملودرام‌های خانوادگی در بستر اجتماع جدید ایران نشان داده بود. این رویکرد ماهرانه مجیدی نیز به‌شدت پاسخ داد و "بید مجنون" مورد توجه مردم و منتقدان قرار گرفت. "پرویز پرستویی" که نخستین تجربه بازی را برای مجیدی انجام داده بود، یک بازی درخشان از خود نشان داد و توانست سیمرغ بلورین جشنواره بیست و سوم را قاطعانه از آنِ خود نماید. سیمرغی‌های این فیلم هم مجیدی بود برای بهترین کارگردانی و یدالله نجفی برای بهترین صدابرداری. البته فیلم در همین دوره توانست سیمرغ بهترین فیلم را از دید مردم نیز به دست آورد.

رویکرد جدیدی که مجیدی در این فیلم خود دست‌مایه قرار داده بود در اثر بعدی‌اش یعنی "آواز گنجشک‌ها" تا حدودی تغییر کرد و ملغمه‌ای شد از همان سبک کلاسیکی که مجیدی در فیلم‌های دهه هفتاد از آن بهره می‌برد و نگاه اجتماعی‌اش که موجب می‌شد، فیلم رنگ و بوی امروزی‌تری به خود بگیرد. "آواز گنجشک‌ها" یکی از دوست داشتنی‌ترین فیلم‌های مجیدی به‌شمار می‌رود که بسیاری، آن را بهترین فیلم این کارگردان پس از "بچه‌های آسمان" قلمداد می‌کنند. در بیست و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر که در سال 86 برگزار شد "مجید مجیدی" برای کارگردانی، "سعید ملکان" برای چهره‌پردازی، "حسن حسن‌دوست" برای تدوین و "حسین علی‌زاده" برای موسیقی متن توانستند سیمرغ‌های بلورین را از آنِ خود کنند. همچنین "رضا ناجی" هم توانست به‌ازای بازی قابل توجه خود در این فیلم، خرس نقره‌ای جشنواره برلین در سال 2008، جایزه بهترین بازیگر مرد جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک و جایزه بهترین بازیگر مرد شانزدهمین جشنواره فیلم دمشق را از آنِ خود نماید. "آواز گنجشک‌ها" همچنین توانست در ادامه حضور بین المللی خود، جوایزی را از جشنواره‌‌های کارلووی واری، سائوپولو، جاکارتا و پورتلند کسب نماید.

اما همچنان که روند ساخت فیلم در کارنامه هنری مجیدی، رویکردهای متفاوتی را تجربه کرد و همواره روندی رو به بالا را تجربه نمود، این بار نیز قرار بود اتفاقی بزرگتر از قبل در زندگی هنری وی رخ دهد. مجیدی پس از "آواز گنجشک‌ها"، تمام همّ‌وغم خود را صرف تحقیق و نگارش فیلم‌نامه‌ای درباره زندگی پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و آله و سلّم کرد که قرار است در سه اپیزود جداگانه ساخته شود. فیلمی که قرار است در اپیزود ابتدایی‌اش، زندگی پیامبر از تولد تا 12سالگی ایشان به تصویر کشیده شود. رهبر انقلاب برای نخستین بار، از پشت صحنه این فیلم بازدید به‌عمل آوردند؛ دیگر همه می‌دانند که مجیدی یکی از کارگردانانی است که رهبر انقلاب توجه بسیاری به آثارش دارند. مجیدی هم‌اکنون برای گرفتن سکانس‌هایی از این فیلم در آفریقا به‌سر می‌برد. فیلمی که مطمئناً واکنش‌های متفاوتی را در تمام جهان برانگیخته و پس از فیلم "مصطفی عقاد"، روایتی موشکافانه‌تر از زندگی پیامبر بزرگ اسلام خواهد داشت. فیلمی که می‌تواند پاسخ دندان‌شکنی به بی‌حرمتی‌هایی باشد که در چند سال اخیر علیه ساحت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم صورت پذیرفته است.

"مجید مجیدی" به‌حق در سینمای ما یک استثناست. او مصداق بارز کسانی است که با دانش، وارد حیطه نمایش شد و به بازیگری رسید و وقتی توانست در نقشهای اول ده فیلم دهه 60 بازی کند، با دانش و پس از ساخت مستندها و فیلم‌هایی کوتاه به دنیای کارگردانی رسید و فیلم به فیلم رشد کرد تا امروز دیگر نه‌تنها مردم ایران بلکه اکنون جوامع سینمایی غربی و شرقی نیز او و سبک سینمایی‌اش را به‌خوبی می‌شناسند. بسیاری از شهروندان سایر نقاط دنیا، سینمای ایران را با آثار مجیدی شناختند و این مایه مباهات ماست که این کارگردان بزرگ هنوز هم با انگیزه فیلم می‌سازد و افقهای جدیدی را برای مخاطبان میلیونی تمام دنیا نشان می‌دهد.

مجیدی در گفت‌وگو با یک شبکه ترکیه‌ای در مورد فیلم حرف‌های جدیدی زده است. مجیدی هدف خود را پر کردن خلئی که در وضعیت اخیر اسلام‌هراسی در جهان وجود دارد اعلام کرده است و گفته است که قصد ندارد در این فیلم تصویر پیامبر را نشان دهد.

علاوه بر آنکه مجیدی اشاره کوتاهی هم به ویتوریو استورارو مدیر فیلم‌برداری ایتالیایی مشهور و اشکاری فیلم می‌کند. کسی که به‌گفته مجیدی هم‌اکنون در حال نوشتن کتابی درباره پیامبر است.

آن‌طور که برخی از رسانه‌ها می‌گویند ظاهراً قرار است خود مجیدی قسمت‌های دوم و سوم فیلم را هم فیلم‌برداری کند، با محاسبه 7 سال وقتی که مجیدی برای قسمت اول محمد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم گذاشت، احتمالاً مجیدی دهه بعدی عمرش را هم پای این فیلم خواهد گذاشت.

و این مجیدی است؛ آبروی سینمای ایران... .

انتهای پیام/*