کارفرما علیه کارفرما/آزادراه تهران-شمال از بن‌بست خارج می‌شود؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، تا همین چند ماه پیش مسئولان بنیاد مستضعفان «سکوت، الهام بخش وحدت» را سرلوحه خود قرار داده و به سخنان وزیر راه و معاونش در خصوص آزادراه تهران-شمال واکنشی نشان نمی‌دادند، اما چند وقتی است که این رویه تغییر کرده و این بار مسئولان وزارت راه هستند که به دلایلی دیگر عکس‌العملی در رابطه با اظهارات مدیران بنیاد از خود نشان نمی‌دهند.

از همان زمانی که علی نیکزاد بر صندلی سرپرستی وزارت سابق راه و ترابری تکیه زد، موضع گیری‌ها در رابطه با آزاد راه تهران شمال وارد فاز جدیدی شد. هم نیکزاد و هم صادقی، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور از اوایل سال 90 با تاکید بر این‌که دلیل کندی آزادراه مذکور بنیاد است، اعلام کردند تا پایان دولت دهم این پروژه به بهره‌برداری می‌رسد.

این در حالی بود که بنیاد مستضعفان به‌عنوان شریک وزارت راه هیچ عکس‌العملی به اظهارات گاه و بیگاه برخی مدیران این وزارتخانه نشان نمی داد. رویه انتقاد از بنیاد همچنان در دستور کار وزارت راه قرار داشت تا آن‌که اوایل سال گذشته طی یک نشست خبری اعلام شد به دلیل تاخیر در ساخت آزادراه، وزارت راه قصد دارد بنیاد را از این پروژه کنار بگذارد. 

احمد صادقی مدیر عامل شرکت ساخت با اشاره به تعیین تکلیف قطعات 2 و 3 این آزادراه، گفته بود: دو کنسرسیوم داخلی برای ساخت قطعات مذکور اعلام آمادگی کرده‌اند و پس از آنالیز پروژه عملیات مطالعات و ساخت پروژه آغاز می شود. وی در نوبتی دیگر یعنی اواسط بهمن از نهایی شدن مذاکره با این کنسرسیوم خبر داد، اما به فاصله‌ای کوتاه اعلام شد سرمایه‌گذارانی که برای این کار اعلام آمادگی کرده بودند از حضور در یکی از پیرترین پروژه راهسازی کشور انصراف داده است.

*آنها فقط ادعا می‌کنند

علی نیکزاد مدیر مافوق صادقی نیز که از همان ابتدای سرپرستی بر وزارت سابق راه و ترابری وعده افتتاح آزادراه را تا پایان دولت دهم داد چندین بار به صراحت اعلام کرد مشکل این پروژه بنیاد مستضعفان است. وی در گزارشی که به کمیسیون عمران مجلس هشتم ارسال شد، طلسم شکسته شدن ساخت قطعات 2 و 3  آزادراه را فقط خروج بنیاد از پروژه دانست و گفت: «بنیاد مستضعفان در انجام تعهدات خود برای ساخت این آزادراه تعلل می‌کند پیشنهاد می‌کنیم که اگر نمی‌تواند این آزادراه را به سرانجام برساند، اجازه دهد که ما این کار را انجام دهیم.»

حدود یک سال و سه ماه پس از آغاز موضعگیری‌ها علیه کارفرمای دیگر آزادراه تهران-شمال، شرکت آزاد راه تهران-شمال  به نیابت از بنیاد مستضعفان تدارک تور رسانه‌ای‌ برای بازدید از روند ساخت‌وساز این پروژه را دید. در خلال این بازدید بود که عباسعلی آب‌بر، مدیر عامل شرکت آزاد راه تهران- شمال، گفت: وزارت راه نمی‌تواند بنیاد را از پروژه کنار بگذارد.

وی البته دو پیشنهاد برای کنار رفتن از آزادراه تهران-شمال را به وزارت راه و شهرسازی ارائه کرد؛ « آنها اگر مصمم به خروج ما از پروژه است دو راه بیشتر ندارد یا با ما تفاهم کند با آن‌که درخواست خود را از طریق مراجع قضایی پیگیری کنند.» 

وی با بیان این‌که با ادعا و صحبت یکی از طرفین مشارکت، سهم 50 درصدی مشارکت بنیاد از بین نمی‌رود، تصریح کرد: بر اساس قرارداد بنیاد (با امضای بنده) و وزارت راه هر کدام از طرفین با سهم برابر 50 درصدی در پروژه آزاد راه تهران شمال شریک هستند. بنابراین هیچکدام از دو طرف نمی‌تواند طرف مقابل را تهدید به کنار گذاشتن از پروژه کند.

مدیر عامل شرکت آزاد راه تهران-شمال همچنین در  خصوص اظهارات مسئولان وزارت راه گفت: بر اساس توافق صورت گرفته با وزارت راه، مقرر شد که این وزارتخانه دیگر از الفاظی در خصوص خروج بنیاد از پروژه آزاد راه تهران شمال استفاده نکند.

*ادامه مذاکره با کنسرسیوم انصرافی!

تا مدت‌ها خبری در خصوص معرفی مقصر طولانی شدن زمان ساخت آزاد راه افسانه‌ای نبود تا آن‌که مدیر عامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل وعده‌ای جدید برای افتتاح قطعه 4 آزادراه تهران-شمال را داد. چند ماه مانده به سال 91 صادقی اعلام کرد این قطعه تا پایان بهمن 91 به بهره‌برداری می‌رسد. زمان از پیش تعیین شده فرا رسید، اما نه خبری از قیچی بود و نه روبان!

به دنبال این خلف وعده، معاون وزیر راه با اشاره به مشکلات ناشی از رانش زمین به قاطعانه اعلام کرد قطعه 4 آزادراه تا پایان اسفند زیر بار ترافیک می‌رود. صادقی در نشست خبری فروش اوراق مشارکت پروژه‌های راهسازی با اشاره به تداوم مذاکره با کنسیرسیومی متشکل از دو شرکت ایرانی گفت: بنیاد مستضعفان پس از افتتاح قطعه 4، تعیین تکلیف می‌شود.

قطعه 4 با کم‌وکاستی‌هایی که داشت در موعد مقرر زیربار ترافیک رفت و حدود 20 روز بعد به‌طور رسمی افتتاح شد. پس ازاین اتفاق بود که خبرهایی در خصوص دستور احمدی‌نژاد برای واگذاری ساخت قطعات 2 و 3 به قرارگاه خاتم‌الانبیاء رسانه‌ای شد. این خبر به مثابه شوکی بود که بر پیکره بنیاد مستضعفان وارد شد به طوریکه یکی از مدیران این بنیاد در نسشتی خبری مقصر اصلی تاخیر در ساخت آزاد راه وزارت راه معرفی کرد و گفت: آنها در خصوص رفع معارضین هیچ اقدامی انجام ندادند و این مسئله باعث طولانی شدن زمان ساخت پروژه مذکور شد. در این نشست همچنین اعلام شد که بنیاد مستضعفان 258 میلیارد تومان بابت آزادراه تهران-شمال از وزارت راه طلب دارد.

*دیگر کاری با «بنیاد» نداریم

به دنبال این اظهارنظر مدیر عامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور در گفت‌وگو با تسنیم گفت: با این قبیل سخنان فقط شیرینی افتتاح قطعه 4 را از مردم گرفته‌ایم، در پروژه آزاد راه تهران-شمال هم بنیاد مقصر بوده هم وزارت راه.

احمد صادقی افزود: مقصر اصلی تاخیر در ساخت آزادراه تهران-شمال بنیاد مستضعفان است و در مرحله بعد وزارت راه. اما باید به این مسئله توجه داشته باشیم که طی 10 سال قطعه 4 آزاد راه 64 درصد پیشرفت فیزیکی داشت، به عبارت دیگر سالانه حدود 6 درصد.

وی ادامه داد: این در حالی است که در دو سال اخیر این قطعه 36 درصد یعنی سالانه 18 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است، اینجا باید پرسیده شود اگر ما (وزارت راه و شهرسازی) مقصر تاخیر هستیم چرا این پروژه در چند سال اخیر فعال نبوده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: «اگر به دنبال پیدا کردن مقصر هستیم باید بگویم که هر دو طرف مقصر بوده‌اند. اما به هر حال پروژه افتتاح شد.الان باید روی قطعات 2 و 3 متمرکز شویم که هیچ کاری در آنها انجام نشده است.»

صادقی با بیان این‌که باید گذشته را فراموش کرد، اظهار کرد: «باید تلاش کنیم تا آزاد راه تهران-شمال را به سرانجام مشخصی برسانیم. مدیران بنیاد مستضعفان آزاداند هر چه بگویند ولی این مردم هستند که قضاوت می‌کنند.»

وی با اشاره به این‌که قطعات 2 و 3 آزاد راه به قرارگاه خاتم‌الانبیاء واگذار می شود، گفت: «مصوبه این واگذاری از هیات دولت اخذ شده است و باید قرارداد را امضا کنیم. البته هنوز این مصوبه به دست ما نرسیده است.»

وی در واکنش به این مسئله که بنیاد همیشه اعلام کرده در آزادراه تهران-شمال با وزارت راه شریک است و این وزارتخانه نمی‌تواند یک طرفه تصمیم‌گیری کند، افزود: «این فقط یک ادعاست، آنها می‌توانند ادعا کنند، دیگر کسی با آنها کاری ندارد.»

*شکایت می‌کنیم

پس از این سخنان بود که نماینده تام‌الاختیار بنیاد در آزاد راه تهران-شمال با تصحیح رقم بدهکاری وزارت راه، گفت: رقم اعلام شده قبلی در خصوص بدهی این وزارتخانه بابت قطعه 4 بود و کل طلب ما از وزارت راه 687 میلیارد تومان است.

رحمت‌الله صادقیان افزود: در صورتی که قرارداد ساخت قطعات 2 و 3 آزاد‌راه تهران- شمال به قرارگاه خاتم‌الانبیاء واگذار شود از مراجع قضایی اقدامات لازم را پیگیری خواهیم کرد.
وی یادآور شد:  از 2 سال پیش وزارت راه به ما نامه‌ای را ارسال کرد و گفت که در قطعات 2 و 3 غیر از تونل هیچ کار اجرائی انجام ندهید بنابراین اینکه گفته می‌شود بنیاد مستضعفان به عنوان کارفرما هیچ کاری در قطعات 2 و 3 انجام نداده است، درست نیست.

نماینده تام‌الاختیار بنیاد در آزادراه تهران- شمال تاکید کرد: چنانچه قرارداد ساخت قطعات 2 و 3  به شرکت دیگری واگذار شود از وزارت راه به مراجع قضایی شکایت می‌کنیم، چرا که یک شریک نمی‌تواند بدون رضایت طرف دیگر چنین اقداماتی را انجام دهد.

*سرنوشت پروژه ملی

نباید فراموش کرد که دو طرف درگیر در آزاد راه تهران-شمال به‌صورت 50 درصدی در این پروژه شریک هستند، شراکتی که از سال 83 با امضای یک متمم آغاز شده و بر اساس قرارداد تا سال 98 ادامه خواهد داشت. به عبارت دیگر هر کدام از طرفین کارفرمای آزادراه تهران-شمال محسوب می‌شوند و در سود و زیان پیرترین طرح راهسازی ایران سهیم هستند. با این تفاسیر هیچ کدام از طرفین نمی‌تواند بدون کسب رضایت طرف دیگر در خصوص آزادراه تصمیم‌گیری کند.

به نظر می‌رسد بهتر بود مسئولان وزارت راه و شهرسازی به جای اظهارنظرهای گاه و بیگاه در خصوص کنار گذاشتن بنیاد از پروژه مذکور به فکر پیدا کردن راهی برای ساخت آزادراه تهران-شمال باشند. به گفته مسئولان بنیاد، وزارت و شهرسازی در دو سال اخیر اعتبارات مناسبی را به این پروژه اختصاص داد، اقدامی که عامل اصلی ساخت و بهره‌برداری از قطعه 4 آزاد راه تهران-شمال بوده است. 

در حال حاضر مسئولان وزارت راه در مقابل اظهارنظر مدیران بنیاد مستضعفان سکوت اختیار کرده‌اند، شنیده‌ها حاکی از آن است که آنها در انتظار ابلاغ مصوبه هیات دولت برای واگذاری قطعات 2 و 3 به قرارگاه خاتم‌الانبیاء هستند. در این جا پرسش‌هایی مطرح می شود؛ آیا با وجود یک قرارداد 15 ساله، مصوبه‌ای که وزارت راه به دنبال دریافت آن است اصولا ضمانت اجرایی خواهد داشت یا خیر؟  و این‌که ادعاهای 24 ماه اخیر دولتی‌ها در خصوص تعیین تکلیف بنیاد در آزاد راه تهران-شمال چقدر جدی بوده است؟ آیا هدف خاصی از مطرح کردن این موضوع دنبال شده است؟ اصلا مصوبه‌ای وجود دارد؟ باید کمی صبر کرد.

گزارش از بهمن نظری

انتهای پیام/