حوزه آبریز سد شیرین دره یکی از فرسایش پذیرترین خاک‌ها در خراسان شمالی


خبرگزاری تسنیم: با وجود اینکه مدت زمان زیادی از بهره برداری از سد شیرین دره نمی گذرد، کارشناسان و مسئولان از کاهش عمر مفید این سد به خاطر افزایش میزان رسوب گذاری در مخزن آن اظهار نگرانی می کنند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد، حوزه آبریز سد شیرین دره خراسان شمالی، یکی از فرسایش پذیرترین حوزه های این استان است. به گونه ای که متوسط فرسایش خاک در این حوزه بیش از متوسط فرسایش خاک است ، این امر سبب شده به هنگام جاری شدن سیلاب، به میزان قابل توجهی، رسوب به مخزن سد وارد و ته نشین شود به گونه ای که هم اکنون افزایش حجم مرده این سد روند رو به رشد به خود گرفته است.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌شمالی در این باره به تسنیم گفت: برای دستیابی به رقم دقیق میزان حجم مرده مخزن سد شیرین دره و میزان رسوبگذاری در آن مطالعات در سال گذشته توسط مشاور انجام شد و بر اساس نتیجه آن این میزان کمتر از میزان حجم مرده سد شیرین دره است.

میزان آورد رسوب سیلاب ها در سد شیرین‌دره بیشتر از حجم پیش‌بینی شده

حسین علی میرزایی با تاکید براینکه ما نیز نگران کاهش عمر مفید سد شیرین دره هستیم اظهار داشت: معمولا در مطالعات ساخت سدها، بخشی از مخزن سد به رسوبات و آورد سیلاب ها اختصاص می‌یابد اما میزان آورد رسوب سیلاب ها در سد شیرین‌دره بیشتر از حجم پیش‌بینی شده توسط مشاور به هنگام طراحی بوده است.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی توضیح داد: راه کار اصلی که تاکید ما نیز بر آن است، مدیریت وضعیت فعلی فرسایش خاک در این حوزه است لذا اجرای طرح های آبخیزداری در بالادست سد باید سرعت بگیرد.


کاهش آسیب های رسوب گذاری سیلاب ها در سد شیرین دره

علی میرزایی درباره اقدامات این شرکت برای کاهش آسیب های رسوب گذاری سیلاب ها در سد شیرین دره گفت: به هنگام جاری شدن سیلاب، دریچه های تحتانی سد ها باز می شوند تا رسوب ها به خارج از مخزن هدایت شوند اما این دریچه تنها بخش بسیار کوچکی از رسوب های معلق در سیلاب را به بیرون هدایت می کنند لذا برای هدایت مابقی رسوب ها در مخزن، خروج سیلاب باید با دبی بیشتری انجام شود.
وی تصریح کرد: به هنگام جاری شدن سیلاب، دریچه های تحتانی سدها با دبی10 متر مکعب، باز می شود این در حالی است که برای هدایت کامل رسوب ها به خارج از مخزن ظرفیت خروجی از دریچه ها باید به 25 مترمکعب افزایش یابد.
وی ادامه داد: بازکردن دریچه های تحتانی با ظرفیت 25 مترمکعب با مشکلات احتمالی وارد آمدن خسارت به زمین های کشاورزی، راه ها و نیز کانال های آب در روستاهای پایین دست سد می شود.
 

میزان حجم مرده سد شیرین دره، ناشی از ته نشین شدن رسوب سیلاب ها

علی میرزایی اضافه کرد: در این باره احداث و ساخت آبگیرهای شناور یکی از راه کارها برای کنترل افزایش آورد رسوب ها به سد است اما رایزنی هایی با نهاد های دخیل همچون راه و شهرسازی برای حل مشکل در حال انجام است تا خسارت های ناشی از تخلیه سد با دبی بالا به حد اقل برسد.
براساس مطالعات مشاور، میزان حجم مرده سد شیرین دره، ناشی از ته نشین شدن رسوب سیلاب ها در آن طی 50 سال، 30 میلیون مترمکعب از 91 میلیون مترمکعب حجم مخزن این سد برآورد شده بود البته این رقم با لحاظ کردن اجرای طرح های آبخیزداری در بالادست سد و کنترل فرسایش خاک تخمین زده شده است و این درحالی است که طرح های آبخیزداری در این حوزه بسیار کند پیش می رود طوری که اقدام خاصی در این زمینه اجرایی نشده است. سد شیرین دره با توان تنظیم سالانه 65 میلیون و 800 هزار متر مکعب آب، بزرگترین سد استان است و 240 میلیارد ریال برای ساخت آن هزینه شد.
تامین سالانه 20 میلیون متر مکعب آب آشامیدنی مورد نیاز برای شهر بجنورد و روستاهای مسیر خط انتقال، پنج میلیون متر مکعب آب مورد نیاز صنایع و همچنین تامین آب لازم برای  بهبود و توسعه کشاورزی6 هزار و 300 هکتار زمین های پایین دست از جمله اهداف ساخت این سد است.

انتهای پیام/م