انتشار تنها دانشنامه اقتصاد اسلامی تا اواخر امسال

حجت‌الله عبدالملکی یکی از سه ویراستار ارشد دانشنامه اقتصاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی  خبرگزاری تسنیمگفت: این دانشنامه در 800 مدخل با همکاری 250 پژوهشگر اسلامی در حال اتمام کار است.

مراحل تدوین دانشنامه اقتصاد اسلامی

تألیف این دانشنامه در چند مرحله در دستور کار تهیه قرار گرفته است که عبارتند از:

الف) جذب نیروی متخصص: به منظور اجرای این طرح، از متخصصین حوزه اقتصاد اسلامی بهره گیری خواهد شد. کادر اجرایی از میان دانشمندان جوان این حوزه انتخاب و در تالیف مقالات حتی الامکان از صاحب نظران مجرب استفاده خواهد شد. دوره‌های آموزشی مقدماتی نیز توسط متخصصین مجرب در حوزه تدوین دانش‌نامه، برای تیم اجرایی و در صورت نیاز مولفین و ارزیابان مقالات برگزار خواهد گردید. جذب شخصیت‌های برجسته و تاثیرگذار در حوزه اقتصاد اسلامی (در سطح کشور) به عنوان شورای علمی دانش‌نامه از دیگر اقدامات این گام خواهد بود.

ب)  تعیین عناوین (مدخل‌ها): در نسخه اولیه دانش‌نامه اقتصاد اسلامی (موضوع طرح‌نامه حاضر)، 800 مدخل از عناوین اصلی مرتبط انتخاب و بر مبنای آنها مقالات مورد نظر- هریک به طور متوسط شامل سیصد کلمه- تالیف خواهند شد. (شیوه مدخل گزینی و برخی سیاست‌های این حوزه به پیوست است)

ج) شناسایی منابع مرتبط با موضوعات (مدخل ها):  تیم اجرایی در اولین گام اقدام به شناسایی منابع مکتوب (و غیر مکتوب- در صورت وجود) از جمله کتب، مقالات، سخنرانی‌ها و ...، به تفکیک مدخل‌های معرفی شده خواهد نمود. در نتیجه پرونده‌ای شامل منابع ضروری و کمکی برای هر مدخل تهیه و در اختیار مولفان قرار داده می‌شود.

د)شناسائی مولفین و ارزیابان؛

ه) تالیف اولیه مقالات؛

و) ارزیابی مقالات اولیه و ارائه نکات اصلاحی؛ ارزیابی از دو جنبه محتوایی و قالبی-شکلی (تطابق با قالب دانش‌نامه و سایر مسائل شکلی) توسط متخصصان برجسته هر حوزه انجام خواهد شد.

ز) تالیف مقالات نهایی (اصلاح)؛

ک) ارزیابی و ویرایش نهایی (علمی- شکلی): محصول نهایی، در قالب یک جلد کتاب چهارصد صفحه‌ای با صفحات دو ستونی و هر صفحه به طور میانگین مشتمل بر دو مدخل و ششصد کلمه آماده چاپ ارائه خواهد شد.

زمان انتشار اولین دانشنامه اقتصاد اسلامی

عبدالملکی در خصوص زمان انتشار این دانشنامه تصریح کرد: این دانشنامه که مراحل پایانی خود را طی می‌کند تا اواخر امسال منتشر خواهد شد.

دانشنامه  اقتصادی چیست؟

دانش‌نامه نویسی، یکی از قدیمی‌ترین فعالیت‌های علمی در جوامع متمدن بوده است. از زمان تدوین دانش‌نامه ارسطو  مشتمل بر دانش‌های بشری زمان خود، تا اکنون، دانش‌نامه‌های مختلفی با موضوعات متعدد و در ابعاد و گستردگی‌های مختلف تدوین شده اند. از این رو دانشنامه نگاری در عرصه اقتصاد نیز در سطح جهان بی‌سابقه نیست. یکی از معتبرترین دانش‌نامه‌های اقتصادی موجود به زبان انگلیسی، دانش‌نامه Palgrave است. جلد اول نخستین نسخه این دانش‌نامه، در سال 1894 به چاپ رسید و آخرین ویرایش آن با تقسیم بندی JEL در هشت جلد در سال 2008 منتشر شده است. همین دانش‌نامه، از معتبرترین منابع علمی اقتصاد در سطح جهان به شمار می‌رود.

دانشنامه اقتصادی اسلامی به زبان انگلیسی

ولی در در ایران اسلامی با وجود برخی مدخل‌های مرتبط با حوزه اقتصاد اسلامی در دایره المعارف بزرگ اسلامی (از جمله احکام فقهی مرتبط با مالیه اسلامی و ...) و اعلام مجمع بین المللی فقه اسلامی در خصوص تصمیم این مجمع بر تالیف دایره المعارف فقهی- اقتصادی، تا کنون دانش‌نامه مستقلی با موضوعیت اقتصاد اسلامی در ایران تدوین و یا منتشر نگردیده است. ولی در سطح بین الملل و به زبان انگلیسی، دانش‌نامه‌ای با عنوان Encyclopedia Of Islamic Economics توسط گروهی از اقتصاددانان مسلمان درکشورهای مختلف جهان (مصر، پاکستان، عربستان، فرانسه و ...) در دست تهیه است که به لحاظ سبک تهیه، در قالب دانش‌نامه‌های سنتی تدوین و منتشر شده است. تا کنون دو جلد از این دانش‌نامه 4 جلدی چاپ و عرضه شده است.

تفاوت دانشنامه سنتی و مدرن

باید توجه کرد که به لحاظ شکل و محتوا، دانش‌نامه‌ها را به دو دسته سنتی و مدرن تقسیم می‌کنند. در دانش‌نامه‌های سنتی (به طور عمومی، تا قبل از قرن 16 میلادی) مجموعه‌های مشخصی از دانستنیها در قالب مجلداتی تالیف می‌شده است؛ اما عمر دانش‌نامه نویسی به سبک مدرن آن در جهان، از چهارصد سال تجاوز نمی‌کند. در این سبک، معارف مورد نظر به صورت مقالاتی جامع و فشرده و در قالب مدخل‌هایی به تفکیک و‌ ترتیب حروف الفبا تهیه و تنظیم میشود.

بنیاد دانشنامه اقتصاد اسلامی و دانشنامه اقتصاد اسلامی

با توجه با اهمیت دانشنامه نگاری آن هم در سطح مدرن چندی پیش دانشگاه امام صادق بنیاد دانشنامه نگاری اقتصاد اسلامی را تاسیس کرد. و حال این بنیاد یکی از گام های اولیه خود را به پایان رسانده است. این مرکز با تعریف اهداف کوتاه، میان و بلند مدت خود پا در عرصه فعالیت گذاشته و اولین پروژه خود را که تالیف دانشنامه 800 مدخلی‌است به انتها میرساند.

انتهای پیام/