۱۴ هزار شغل را چه‌کسی در گوش آقای روحانی خواند؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، ماجرا از آنجا شروع شد که حسن روحانی یک‌شنبه گذشته راهی مجلس شد تا به‌همراه تعدادی از مشاوران اقتصادی خود گزارشی از اوضاع اقتصادی کشور را ارائه کند.

اما گزارش‌دهی روحانی به‌گونه‌ای بود که با آمارهای اقتصادی احمدی نژاد متفاوت بود و این امر موجب بروز مجادله‌هایی بین مقامات فعلی دولت و مشاوران حسن روحانی، رئیس جمهور منتخب شد. در این میان چندین تن از نمایندگان مجلس اظهارات حسن روحانی را سیاه‌نمایی ارزیابی کردند و از همین جا بود که این جدال میان رسانه‌های حامی احمدی نژاد و روحانی هم اوج گرفت.

این اتفاق اولین دعوای دو طرف دو رئیس جمهور بود چرا که روحانی در دیدار با نمایندگان خانه ملت وضعیت فعلی اقتصادی کشور را منفی ارزیابی کرد و گفت: براساس گزارش‌های مرکز آمار بین سال‌های 85 تا 90 رقم اشتغال‌زایی سالی 14 هزار نفر بوده است. همین ارقام به‌اختصار کافی است که شرایط کشور را نشان دهد.

فارغ از سایر آمار‌های متناقض حسن روحانی با آمارهای احمدی نژاد باید گفت با اعلام این رقم، اولین واکنش از سوی میرتاج‌الدینی، معاون رئیس‌جمهور بود.
وی با انتقاد از اظهار نظر اخیر رئیس‌جمهور منتخب مبنی بر ایجاد سالانه تنها 14 هزار اشتغال در طول فعالیت دولت نهم و دهم از ارائه گزارش کامل اشتغال آفرینی دولت احمدی‌نژاد تا چند روز آینده توسط وزارت کار خبر داد و اعلام کرد: این اظهار نظرهای کارشناسی نشده به‌عنوان سند باقی می‌ماند.

به‌هرحال با وجود اینکه ساعتی قبل از سخنان روحانی در مجلس هیئت دولت دهم در آخرین دیدار خود با رهبر معظم انقلاب از بهبود شاخص‌های اقتصادی کشور سخن گفته بودند، شاید بتوان گفت همین مسئله واکنش برخی از نمایندگان را به‌همراه داشت.

علی‌اصغر زارعی، نماینده تهران همان روز در مجلس در نطق میان‌دستور خود به انتقاد از حسن روحانی پرداخت و در صحن علنی مجلس اظهار داشت:  آقای روحانی در نشست خود با نمایندگان در فرازی گفته که دولت آینده نه در فکر تقابل با مجلس خواهد بود و نه در فکر آن خواهد بود که مجلس را با آمار غیرواقعی فریب دهد و در ادامه در ترسیم وضع موجود عنوان کرد که بر اساس آمار مرکز آمار میزان اشتغال از سال 85 تا 90 در هر سال 14 هزار شغل بوده و این در‌ حالی است که سایت آفتاب که در خدمت رئیس‌جمهور منتخب است و اختلاف آمار بین مرکز آمار و دولت را در سال 90 بین یک میلیون و 300 هزار و یک میلیون و 600 هزار عنوان کرد. معلوم نیست این عدد دور از ذهن یعنی 14 هزار شغل از کدامین منبع و مرجع صادر شده و تیم کار‌شناسی با کدامین محاسبات این عدد را به رئیس‌جمهور منتخب ارائه‌کرده است.

همچنین مهدی کوچک‌زاده از دیگر نمایندگان خانه ملت در وبلاگ شخصی‌اش به‌شدت از حسن روحانی انتقاد کرد و نوشت:  در جلسه آقای روحانی با نمایندگان مجلس که غیرعلنی بود و زنده از سیما پخش شد، خیلی حرف‌ها و ادعاها مطرح شد که جای تأمل بسیار دارد. با کمال تأسف تنها در یکی از چندین مورد ادعای مطرح شده شاهد طرح آماری درباره اشتغال از سوی رئیس‌جمهور منتخب بودیم که مایل نیستم آن را تعبیر به عدم صداقت و فریبکاری کنم اما بدون شک تهیه‌کنندگان و ارائه‌کنندگان آن به رئیس‌جمهور منتخب خیلی به‌فکر حفظ اعتبار ایشان نبوده‌اند که جا دارد از ایشان خواسته شود مراقب این قبیل پوست خربزه‌ها باشند.

وی بیان کرد: آمار اشتغالی که مرکز آمار مورد استناد ایشان برای سال 90 و فقط در استان تهران اعلام نموده و برای همگان قابل دستیابی است حاکی از ایجاد یک‌صد و پانزده هزار و هشتصد و شصت و دو شغل آن هم فقط در استان تهران است. جا دارد که آقای روحانی که با استناد به آمار اشتغال مرکز آمار عدد 14 هزار شغل را برای نمایندگان مردم بیان نموده‌اند علت این مغایرت را از مشاورین‌شان سؤال فرمایند.

*قصه 14 هزار شغل سر دراز دارد
اما مسئله اینجاست که باید دید ریشه ایجاد چنین شبهه‌ای از کجا سرچشمه گرفته است. مسعود نیلی، اقتصاددان نزدیک به اصلاح طلبان که مشاور اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصحلت نظام هم هست در 25 فروردین یعنی حدود دوماه قبل از برگزاری انتخابات در یک برنامه زنده تلویزیونی گفت: در فاصله‌ سال‌های 1385 تا 1390 ایجاد اشتغال تقریباً صفر بوده و تنها 14 هزار شغل در کشور ایجاد شده است.

اما احتمال می‌رود آمار‌های ارائه شده از سوی نیلی شاید مربوط به یکی از شهرستان‌های کشور بوده است. چرا که مطابق با گزارش‌های مرکز آمار در سال  84 نزدیک به 11.5 درصد جمعیت فعال کشور بیکار بوده‌اند. تا پایان سال 91، نرخ بیکاری با افزایش0.7 درصدی نسبت به هشت سال پیش به 12.2 درصد افزایش یافته است در واقع این آمار نشان می‌دهد که تغییر محسوس و زیادی در میزان بیکاری انجام نشده است که خود نشان‌دهنده این است که طی این سال‌ها دست‌کم به نیازهای جدید بازار کار پاسخ داده شده است.

 پس از این اظهار نظر‌ها وزارت کار به اظهارات نیلی پاسخ‌ داد. وزارت کاربا ارائه آمارهایی در بخشهای مختلف بیان کرد.
«بررسی و مقایسه شاخص‌های نیروی کار در سالهای 1384 و 1390 حاکی از افزایش 6.6 میلیون نفری جمعیت 10ساله و بیشتر در کشور است. حال آنکه جمعیت فعال کشور فقط افزایش حدود 300 هزار نفر را نشان می‌دهد که نشانه کاهش نرخ مشارکت اقتصادی در کشور است (از حدود 41 درصد در سال 1384 به 36.9 درصد در سال 1390 و 37.7 درصد در سال 1391) است.

حال اگر آمارهای نیروی کار کشور منتشره از سوی مرکز آمار ایران را طی این دوره که سالانه حدود 1٫512٫000 نفر اعلام گردیده است و به‌علاوه بر اساس همین گزارش از این تعداد سالانه 783٫000 نفر به‌طور متوسط در این دوره 90-1384 وارد بازار کار شده‌اند.
از طرفی در ابتدای دوره تعداد بیکاران کشور بالغ بر 2.6 میلیون نفر اعلام شده است که در انتهای دوره به 2.9 میلیون نفر افزایش یافته. به‌عبارت دیگر طی این دوره حدود 300٫000 به تعداد بیکاران کشور اضافه شده است.

با عنایت به مراتب فوق و با در نظر گرفتن این فرض که از 1٫512٫000 نفر جوانان محصل که سالانه در حال ورود به بازار کار بوده اند حدود 783٫000 نفرشان قطعاً وارد بازار کار شده‌اند می‌بایست نزدیک به 5.5 میلیون فرصت شغلی در کشور ایجاد شده باشد که این امر با توجه به اضافه شدن حدود 300 هزار نفر به آمار جمعیت بیکار کشور پیش‌بینی ایجاد حدود 5.2 میلیون فرصت شغلی جدید واقعی‌‌تر است.

ضمن اینکه با عنایت به آمار و ارقام فوق الذکر که حدود 6 میلیون نفر به جمعیت فعال کشور اضافه شده است و این ارقام با فرض غیرفعال بودن محصلین جناب آقای دکتر نیلی بفرمایند به جمعیت در حال تحصیل چند نفر در کشور اضافه شده است و بررسی نمایند حدود 6 میلیون نفر جمعیت در سن فعالیت در محاسبات ایشان در کجا قرار گرفته است محصل هستند یا غیرفعال.

ایشان اعلام فرمایند آمار بازنشستگان کشور طی 8 سال گذشته که بخش عمده‌ای جایگزین شده‌اند در آمار اشتغال مورد محاسبه ایشان کجا قرار دارند.
با توجه به توسعه فعالیت‌های زیربنایی به‌ویژه در بخش مسکن مهر آیا هیچ اشتغالی در این بخش ایجاد نشده است؟»

اما ایجاد اشتغال به‌ویژه در میان نسل جوان و جویای کار در دولت نهم و دهم جزو اصلی‌ترین شعارهای محمود احمدی نژاد بود حالا با پایان یافتن 8 سال ریاست جمهوری وی، اختلاف در خصوص آمارهای ارائه شده دولت ، با رئیس جمهوری منتخب باعث شده که هواداران دو طرف، بروز چنین رفتاری را منجر به پیچیده شدن روابط در آینده کند.
و اکنون با با ارائه دو آمار متفاوت از سوی دولت روبه پایان، و دولت رو به آغاز،این سؤال در ذهن مردم ایجاد می‌شود که کدام‌یک از گزارش‌ها صحیح هست.

*گزارش‌ درباره نرخ بیکاری باید علمی مصاحبه شود

اما در این میان نظر علی‌اکبر لبافی، معاون توسعه توسعه اشتغال و کارآفرینی وزارت تعاون، کار و رفاه  در گفت‌وگو با تسنیم  با اشاره به ایجاد بیش از 2 میلیون شغل هدف‌گذاری شده در سال 91 می‌گو‌ید : دولت تجربه خوبی در زمینه ایجاد اشتغال داشته و طی سال‌های اخیر هدف گذاری و برنامه ریزی مناسبی در این راستا صورت گرفته است.
وی می‌افزاید: مطابق قانون برنامه پنجم توسعه دولت باید سالانه 1.1 میلیون شغل جدید ایجاد شود. که بر اساس این قانون این میزان برای سال جاری در نظر گرفته شده است تا بتوان به نرخ بیکاری 7 درصد در پایان برنامه برسد.

به‌گفته معاون توسعه اشتغال و کارآفرینی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، تا پایان سال 91 از میزان کل هدف‌گذاری 2.3 میلیون شغل کشور به‌همراه بخش مسکن بیش از 2 میلیون شغل ایجاد شده است.

وی بیان می‌کند: تعهد اشتغال در سال جاری 1.1 میلیون شغل است و مابقی مربوط به جابه‌جایی نیروی کار در نظر گرفته شده است و بعد از اعتبارسنجی می‌توان گفت که چه میزان از این تعهد، شغل جدید ایجاد شده است.

لبافی اشتغال را یک مقوله فرابخشی می‌داند و بیان می‌کند: حاصل تعامل بازارهای اقتصادی و مالی اشتغال است و همه قوا و بخشهای مختلف اقتصادی را در برمی‌گیرد. همه دولت‌ها کمک به بستر سازی ایجاد فرصت‌های شغلی را از وظایف اصلی خود می‌دانند. زیرا اشتغال مهمترین و اساسی‌ترین محور برای توسعه اقتصادی، امنیتی و مسائل اجتماعی و فرهنگی کشور محسوب می‌گردد.

معاون توسعه اشتغال و کارآفرینی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی می‌افزاید: در دولت‌های نهم و دهم، طرحها و رویکردهای متفاوتی برای توسعه سرمایه گذاری و اشتغال ارائه شد که برخی اجرا گردیده و تعدادی نیز ماهیت اجرائی دائم و مستمر دارند که از جمله می‌توان به طرحهای بنگاه‌های اقتصادی زودبازده و کارآفرین به‌عنوان یک طرح محوری و منطبق با سیاست‌های جهانی، ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، طرح کارورزی فارغ التحصیلان دانشگاهی، اشتغال مجدد مقرری بگیران بیمه بیکاری اشاره کرد.

وی مشکل در بروز شبهه‌ها را برداشت‌های گوناگون از عملکرد دولت‌ها می‌داند و می‌گوید: نرخ مرگ و میر، آمار تولدها، جمعیت فعال کشور و آمار بیکاران در کشور توسط مراکز رسمی به ثبت می‌رسد و به‌آسانی می‌توان به آنها مراجعه کرد.

لبافی بیان می‌‌کند: اینکه دکتر روحانی به‌تازگی اعلام کرده است بین گزارش‌های مقامات دولتی و آمارهای مراجع رسمی اختلاف بسیار بالایی وجود دارد.باید گفت که آمارگیری‌ها باید با رعایت نکات فنی، قابل استناد باشد.

وی با اشاره به اینکه در قالب بنگاه‌های اقتصادی حدود 628٫032 بنگاه اقتصادی در دولت نهم و دهم از تسهیلات ارزان‌قیمت برای احداث ، توسعه و اتمام بنگاه‌های اقتصادی و نیز تثبیت اشتغال استفاده نموده‌اند، افزود: در این راستا بیش از یک میلیون شغل ایجاد و حدود 470 هزار فرصت شغلی تثبیت شد.

لبافی تأکید می‌کند: علاوه بر آن در این مدت با کسب حدود 3٫846٫984 فرصت شغلی تعداد 1٫720٫013 نفر صرفاً از طریق کاریابی‌های غیردولتی جذب شده‌اند که تعداد 1٫182٫626 نفر با معافیت حق بیمه سهم کارفرما یا تخفیف در معافیت حق بیمه سهم کارفرما جذب بازار کار شده‌اند که آمار و اطلاعات این افراد نزد سازمان تأمین اجتماعی وجود دارد.

معاون توسعه اشتغال و کارآفرینی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی می‌افزاید:حدود 71977 نفر از فارغ التحصیلان دانشگاهی صرفاً در طرح کارورزی فارغ التحصیلان جذب شده‌اند .همچنین حدود 77000 تعاونی با پیش‌بینی اشتغال بیش از یک میلیون نفر طی 8ساله در کشور تشکیل شده است و طی دوساله اخیر حدود 1٫115٫554 مجوز مشاغل خانگی صادر شده است و به‌تعداد 500 هزار نفر از متقاضیان مشاغل خانگی تسهیلات برای خرید ابزار کار پرداخت شده است.

وی تأکید می‌کند: نمی‌توان گفت اینکه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی مدعی ایجاد 7 میلیون شغل طی سال‌های اخیر شده است اشتباه است بلکه عواملی مانند نرخ مرگ و میر، آمار تولدها، جمعیت فعال کشور وجود دارد که در آمار اشتغال بی‌تأثیر نیست.

ریشه‌کنی بیکاری و ایجاد فرصت‌های شغلی برای جوانان کشور یکی از کارهای بر زمین مانده دولت  دهم به حساب می‌آید  و نگاهی به بازار کار و عملکرد دولت طی هشت سال اخیر، بیانگر نوسان نرخ بیکاری طی این مدت است و این در حالی است که هیچ دولتی نتوانست نرخ بیکاری را تک‌رقمی کند، باید دید دولت تدبیر و امید که یکی از شعارهایش کاهش نرخ بیکاری است به چه‌نرخی خواهد رسید؟

 گزارش از پروانه حسین‌زاده

 انتهای پیام/*