یک سوژه تکراری؛ شهرهایی که با معلولان نامهربان هستند

به گزارش خبرنگار گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، شهر ما با همه شهروندانش به یک اندازه مهربان نیست، برای آنهایی که فقط کمی با دیگران متفاوتند، آنهایی که برای راه رفتن از ویلچر کمک می‌گیرند، آنهایی که عصای سفید به دست می‌گیرند! این تصویر خاکستری از شهری است که چندان با معلولان مهربان نیست، تاکسی هایش ترجیح می دهند معلول نشسته بر ویلچر را سوار نکنند، چون فکر می کنند کلی وقتشان را می گیرد، بلند بودن پله اتوبوس هایش، بالا رفتن از آن را برای معلولان سخت و طاقت فرسا می کند، خیابان هایش با وجود خط کشی عابر پیاده باز هم برای آنها امن نیست، رانندگانش برای این که پشت چراغ قرمز نمانند با رانندگی تهاجمی آنها را به وحشت می اندازند، پیاده روهایش با آن موزاییک های لق شده و چاله های کوچک و بزرگ به اندازه راه رفتن روی میدان مین برایشان خطرناک است.

معلولان شهر ما دعایشان این است که کمتر سر و کارشان به سازمان یا اداره دولتی بیفتد، چون از همان جلوی در باید منتظر بمانند تا کسی برای بالا رفتن ویلچر از پله ها کمکشان کند، داخل اداره هم اگر آسانسور خراب باشد که دیگر قوز بالای قوز است.

به همه اینها اضافه کنید برخی نا ملایمت ها، نامهربانی ها و کوته نظری ها که همچون سوهانی بر روح و روان افراد معلول ساییده می شود و با هر بار حضورشان در خیابان ها و مکان های عمومی شهر​ آزارشان می دهد.

این تنها برگی از کتاب زندگی معلولان شهر ماست، شهری که نه فقط خیابان ها و کوچه ها که همه مکان های عمومی و تجهیزات و امکانات موجود در آن با معلولان نامهربانی می کند.

مناسب سازی؛ قانونی روی کاغذ

همه چیز کاملا روشن است؛ قانون هم حرف آخر را زده است؛ ماده 2 که تکلیف همه را نسبت به حقوق معلولان مشخص کرده است، ماده 2 قانون حمایت از حقوق معلولان می گوید: تمام وزارتخانه ها، سازمان ها، موسسات و شرکت های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره مندی از آنها برای معلولان همچون افراد عادی فراهم شود.

پس دیگر جای هیچ بهانه ای نیست، همه باید برای مناسب سازی فضاهای شهری برای استفاده معلولان بسیج شوند، اما تصویری که امروز از فضاها، امکانات و تجهیزات شهری پیش چشم ما قرار دارد، رنگی از وعده هایی که جامه عمل به خود پوشیده، ندارد. موارد زیر مصداقی بر این ادعاست که هنوز جای خالی معلولان در فضاهای شهری، امکانات و تجهیزات عمومی به کار رفته در آن احساس نمی شود و هنوز از شعار تا عمل فاصله زیادی وجود دارد.

حمل و نقل عمومی

به جرات می توان ادعا کرد نه تنها در شهرستان ها که حتی در پایتخت هم حتی یک وسیله نقلیه عمومی (تاکسی، اتوبوس و مترو)، قابلیت جابه جایی افراد دارای انواع معلولیت ها را ندارد، بخصوص آنهایی که نشسته بر ویلچر باید خیابان های شهر را بالا و پایین کنند و این در حالی است که در تمام کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه دنیا، تمامی اتوبوس های شهری مجهز به تجهیزات نه چندان پیشرفته ای هستند که قابلیت جابه جایی افراد سوار بر ویلچر را دارند.

ایستگاه های اتوبوس (بی.آر.تی) با آن میله های آهنی نزدیک به هم طوری طراحی شده که فقط یک نفر آن هم اگر لاغر باشد می تواند از آن عبور کند. پس در این میان تکلیف مسافری که از عصا، واکر یا ویلچر استفاده می کند، چیست؟

متاسفانه حتی ایستگاه های متروی ما نیز برای استفاده معلولان دارای مشکلات عدیده ای است؛ نداشتن آسانسور، پله های طولانی و واگن های مملو از جمعیت که سوار شدن به قطارها را برای شهروندان عادی هم با مشقت همراه کرده چه برسد به معلولان.

پیاده روها

وجود اختلاف سطح، پله، کف سازی نامناسب، ارتباط نداشتن پیاده رو با سواره رو، شیب عرضی و طولی نامناسب و حفاری های مکرر، موزاییک های لق شده یا درآمده که ممکن است با گیر کردن پای شهروندان در آن حادثه ای بیافریند، نصب موانع فیزیکی برای جلوگیری از ورود موتور سیکلت یا پارک خودروها، ساختمان سازی هایی که فضای پیاده روها را اشغال کرده اند و رها شدن تلی از سیمان و آجر در مسیر پیاده روها ، این روزها جزء لاینفک اکثر پیاده روهای شهرمان شده است.

همچنین وجود میله های بلند در میان خیابان، تردد با ویلچر از عرض خیابان را برای معلولان غیر ممکن کرده است.

پل های عابر پیاده

نه تنها پل های عابر که با پای پیاده باید از آن بالا رفت که حتی پل های عابر مکانیزه مجهز به پله برقی که کار را تا حدی برای شهروندان آسان کرده اند نیز متاسفانه برای معلولان قابل استفاده نیست​.

پارک ها و بوستان ها

پارک ها و بوستان های شهرمان که شاید کم خطرترین و کم خرج ترین تفریح سالمندان و افراد معلول به حساب بیایند نیز هنوز از حداقل استانداردها برای این که افراد معلول بتوانند چند ساعتی را در این فضا با آرامش و بدون دغدغه سپری کنند، برخوردار نیست​.

اکثر پارک ها سرویس بهداشتی مناسب برای استفاده معلولان ندارند، اختلاف سطح های فراوان دارند که برای هیچ کدام آنها رمپ مناسبی طراحی نشده است.

ساختمان های دولتی و خدماتی

اغلب ساختمان های دولتی و عمومی در سطح شهر برای استفاده معلولان مناسب نیست ؛ وجود پله در ورودی ساختمان ها​و نداشتن آسانسور و سرویس بهداشتی ویژه معلولان​ از عمده مشکلاتی است که افراد معلول هنگام مراجعه به ادارات دولتی و ساختمان های دیگر مراکز خدماتی و حتی درمانی با آن مواجه هستند. هرچند مقابل برخی فروشگاه ها رمپ هایی احداث شده، اما این رمپ ها بیشتر به این دلیل بوده که شهروندان پس از خرید چرخ دستی خود را از این مسیر تا خودرو ببرند و این رمپ ها دارای چنان شیب زیادی است که اگر فرد معلولی با ویلچر روی آن حرکت کند، حتما واژگون می شود.

عابر بانک ها باجه های تلفن

تا حالا به طراحی عابربانک های نصب شده در پیاده روها دقت کرده اید؟ این عابربانک ها به گونه ای طراحی شده ​ که ارتفاعشان از سطح زمین بسیار بالاتر قرار گرفته و گاه شهروندان مجبورند برای این که بتوانند از دستگاه استفاده کنند، از پله ها بالا بروند تا همسطح دستگاه قرار بگیرند، اما آیا این کار برای یک فرد معلول که از ویلچر استفاده می کند هم امکان پذیر است؟

باجه های تلفن هم همین طور است ، یک فرد معلول برای استفاده از تلفن عمومی باید از دیگر شهروندان کمک بگیرد، چون در طراحی این تجهیزات چگونگی استفاده افراد معلول نادیده گرفته شده است.

آن روز نحس

چهار سال پیش بود، وقتی آن حادثه تلخ اتفاق افتاد، ما هم اگر فراموش کرده باشیم، آنها هرگز آن روز سیاه را فراموش نمی کنند، روزی که «هما بدر»، معلم نابینا در حادثه تلخ سقوط در زیر قطار مترو جانش را از دست داد.

چه کسی مقصر بود؟ شهردار و مسئولان مترو که محل مناسبی برای ایستادن افراد معلول و سالمند در ایستگاه طراحی نکرده بودند؟ یا دیگر مسافران که با رسیدن قطار بی رحمانه و بدون در نظر گرفتن شرایط این معلم نابینا، آن قدر همدیگر را هل دادند تا او ناخواسته روی ریل قطار سقوط کرد؟

پس از این حادثه، حالا نوبت این بود که به روال همیشه سر و صداها برای مدتی بالا بگیرد، متهم کردن ها به کوتاهی ها و سهل انگاری ها شروع شود و کلی شعار برای ضرورت مناسب سازی هرچه سریع تر وسایل حمل و نقل عمومی و بخصوص مترو برای استفاده معلولان داده شود، اما همه این حرف های زیبا فقط برای مدتی ادامه داشت و دوباره پس از مدتی با فراموش شدن آن اتفاق تلخ، تمام آن وعده ها هم به فراموشی سپرده شد.حالا هنوز هم معلولان جسمی و حرکتی و نابینایان با کلی ترس و نگرانی وارد ایستگاه های مترو می شوند، چون خوب می دانند ​ شاید روزی این حادثه تلخ برای آنها هم تکرار شود.

وعده های رنگارنگی که داده شد

وعده ها زیباست و امیدوارکننده، آن هم وقتی از زبان مسئولان گفته می شود، داستان اتوبوس هایی را که از چند سال پیش قرار بود برای استفاده معلولان مناسب سازی شود، یادتان می آید؟

آسانسورهایی که قرار بود در تمام ایستگاه های مترو نصب شود تا معلولان نشسته بر ویلچر دیگر با حسرت جمعیتی را که براحتی از پله های برقی بالا می روند با حسرت نگاه نکنند!

واگن های مترو که قرار بود به صندلی های مخصوص سالمندان و معلولان مجهز شود را چطور؟ ساختمان های ادارات دولتی که قرار بود برای تردد معلولان مناسب سازی شود؟ پیاده روها و پارک ها و خیلی جاهای دیگر که قرار بود طوری مناسب سازی شود که معلولان هم مانند سایر شهروندان بتوانند با خیالی آسوده از آنها استفاده کنند، اما متاسفانه هیچ کدام از این قول ها عملی نشده و حالا باز هم این معلولان هستند که ترجیح می دهند تا حد ممکن از حضور در خیابان ها و فضاهای عمومی خودداری کنند تا خود را از خطرات و آسیب های احتمالی در امان نگه دارند. آنها همچنان در انتظارند، انتظار روزی که شهرشان آغوش گرم خود را روی آنها هم باز کند.

منبع: جام جم
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.