افتتاح طرح استفاده ازکاغذهای بازیافتی طی ۱۶ ماه آینده در کارخانه مازندران


خبرگزاری تسنیم: مدیرعامل کارخانه مازندران از افتتاح خط تولید براساس کاغذهای بازیافتی طی ۱۶ ماه آینده خبر داد و گفت: حضور بخش خصوصی می‌تواند صنعت تولید کاغذ در کشور را نجات دهد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، جمعی از خبرنگاران و اصحاب رسانه در پی مشکلات به وجود آمده در حوزه کاغذ طی سال‌های اخیر با حضور در ساری از کارخانه صنایع چوب و کاغذ مازندران بازدید کرده و ضمن آشنایی با معضلات تولید کاغذ در ایران با فعالیت این کارخانه از نزدیک آشنا شدند.

کارخانه صنایع چوب و کاغذمازندران بزرگترین تولید کننده انواع کاغذ در ایران دارای ظرفیت تولید اسمی 175 هزار تن کاغذ در سال شامل 90 هزار تن کاغذ روزنامه، چاپ و تحریر و 85 هزار تن کاغذ فلوتین می‌باشد.

بانک ملی ایران، صندوق بازنشستگی کشور و شرکت سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی و شیمیایی از جمله سهامداران این کارخانه به شمار می‌روند. این کارخانه که در کیلومتر 12 جاده ساری به کیاسر قرار دارد به شمار می‌روند. 

ابوالفضل روغنی گلپایگانی مدیرعامل کارخانه صنایع چوب و کاغذ مازندران در جریان این بازدید طی سخنانی گفت: شرکت چوب و کاغذ مازندران بزرگترین واحد تولید کاغذ در خاورمیانه است. امادر افق چشم‌انداز به دنبال این هستیم که بر مبنای برنامه‌های صنعت به قطب تولید کاغذ در خاورمیانه تبدیل شویم. هم اکنون 18 تا 20 درصد سهم تولید در کشور متعلق به اینکارخانه است و به نوعی رهبریت بازار با ماست، امابه دنبال این هستیم که این ظرفیت را افزایش دهیم. بنابر این گروه‌هایی در کارخانه تشکیل شده که در امور کیفی مشغول به تحقیق و جمع‌بندی هستند. از جمله نوع نیاز بازار و نوع ماشین‌آلات مورد نیاز که بتوانیم در دولت یازدهم فعالیت جدی‌تری داشته باشیم. 

وی به راه‌اندازی این کارخانه در زمان ریاست جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و وزارت نعمت‌زاده وزیر صنعت اشاره کرد و گفت: وزیر صنعت در دولت یازدهم از همین رو حساسیت خاصی بر این کارخانه دارد و اخیرا در زمینه روند فعالیت کارخانه به دلیل اطلاعات غلطی که به ایشان داده شده بود احساس نگرانی کردند. ما گزارشی از روند کار در اختیارشان قرار دادیم و ایشان اکنون با حساسیت بیشتری بحث تولید کاغذ در داخل را دنبال می‌کنند. همچنین نمایندگان استان مازندران درمجلس شورای اسلامی نیز به دنبال این هستند تا کارخانه چوب و کاغذ مازندران بتواند از طریق دولت وام جهت افزایش ظرفیت تولید دریافت کند.

روغنی تصریح کرد: ما به دنبال این هستیم که تولید 175 هزار تنی فعلی را به 400 هزار تن افزایش دهیم. البته اکنون نیاز کشور سالیانه 2 میلیون تن کاغذ است در حالی که در کشور ما 700 هزار تن کاغذ به صورت سالانه تولید می‌شود. اماظرفیت یک میلیون تن را دارا هستیم. 

مدیرعامل کارخانه چوب و کاغذ مازندران با بیان این مطلب که کاغذ کالایی قابل تحمل از منظر فرهنگی و به نوعی شاخص توسعه‌یافتگی محسوب می‌شود گفت: باید تلاش کنیم شرایط تولید را تغییر دهیم. 

روغنی همچنین از افتتاح طرح بزرگ OCC طی 16 ماه آینده در این کارخانه خبر داد و گفت: اکنون اقدامات اولیه انجام شده، پیش‌پرداخت ارائه شده و می‌توان امیدوار بود که این طرح به موقع افتتاح شود. 

وی در توضیح این طرح گفت: طرح استفاده از کاغذهای بازیافتی یا OCC تلاش دارد با توجه به اینکه منابع چوبی از میان می‌روند صنعت کاغذ را به استفاده از کاغذهای بازیافتی متمرکز کند. در حال حاضر 400 میلیون تن کاغذ در کشور مصرف می‌شود که پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که این رقم در سال 2020 به 500 میلیون تن افزایش پیدا می‌کند. اکنون 50 درصد مواد اولیه تولید کاغذ از همین کاغذهای بازیافتی است اما با توجه به اینکه منابع چوبی در کشور ما رو به کاهش هستند صنعت بازیافت کاغذ را باید فعال کنیم و ارزش بازیافت به عنوان یک ارزش افزوده ضروری و قابل اهمیت است. بنابر این باید بازیافت را به یک کالای با ارزش تبدیل کنیم. 

وی به صنعت تولید کاغذ در آمریکا اشاره کرد و افزود: در آمریکا 520 شرکت بزرگ تولید کاغذ وجود دارد که بیش از 50 درصد مصرف کاغذ از همین بازیافتی‌هاست. ما نیز در کشور باید فرهنگ‌سازی کنیم و با انعکاس از طریق رسانه ملی ثروت بزرگ و جدیدی رابه وجود آوریم که مردم به آن بی‌توجه هستند. 

روغنی همچنین از افتتاح خط 120 هزار تنی خبر داد و گفت: 20 درصد ثبت قرارداد را اکنون پرداخت کرده و تولید آغاز شده است. این پروژه کلانی است که کمک می‌کند به بازیافت کاغذ و افزایش تولید در سطح کشور و منطقه. 

مدیرعامل کارخانه چوب و کاغذ مازندران در ادامه گفت: کاغذ روزنامه کاغذی است با عمر کوتاه اما در کشور ما به دلیل منابع مالی خوبی که وجود دارد در طی سال‌های اخیر تلاش شده تا از بهترین کاغذ‌ها برای روزنامهاستفاده شود در حالی که این روندی غلط است و در هیچ کجای دنیا از کاغذ با کیفیت بالا برای چاپ روزنامه استفاده نمی‌شود. بنابر اینمادر برنامه‌های سال‌های آینده پروژه دیگری را نیز در نظر گرفته‌ایم و اکنون یک جمع‌بندی کلی در این زمینه رسیده‌ایم مقدمات انعقاد قرارداد اجرا شده تا پروژه جوهرزدایی ازکاغذ را طی یکی، دو سال آینده کلید زنیم. این تکنولوژی جوهر را از کاغذهای سفید پاک می‌کند و کاغذ سفید را به خمیری قابل استقفاد در تولید کاغذ جدید تبدیل می‌کند.

وی با اشاره به وضعیت تولید در سال جاری گفت: امسال وضع‌مان از نظر تولید بد نیست و دو درصد افزایش تولید داشتیم اما در بخش تولید کاغذ روزنامه و تحریر می‌توان گفت که با کاهش تولید روبرو بودیم. اگر تقاضایی موجود بود ما می‌توانستیم تولید را افزایش دهیم متاسفانه امسال درخواستی از سوی آموزش و پرورش وجود نداشت دولت دهم هزینه‌ بسیاری را جهت واردات کاغذ روزنامه صرف کرد و توانست بخشی ازنیازها را حل کند اما ای کاش جهت حمایت ازتولید داخلی گام برمی‌داشت. من پیشنهاد می‌کنم صنعت روزنامه‌نگاری و مطبوعات خود رابه فرهنگ مصرف از کاغذ داخلی ثوق دهند. اکنون استانداردهای خوب بین‌المللی در تولید کاغذ داخلی رعایت می‌شود. بنابر این نمی‌توان گفت که کاغذ تولید داخل از کیفیت خوبی برخوردار نیست. 

روغنی به دو درصد افزایش تولید سالجاری نسبت به سال گذشته اشاره و تصریح کرد: این دو درصد افزایش در حوزه کاغذ‌های بسته‌بندی و یا صنعتی بود اما از سوی ناشران، آموزش و پرورش و... تقاضای چندانی برای کاغذ تحریر وجود نداشت. در حالی که کارخانه چوب و کاغذ مازندران به عنوان یک پروژه ملی این آمادگی را دارد که نیاز صنایع داخلی کشور و آموزش و پرورش را برطرف کند. 

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که در ایران 10 میلیون هکتار جنگل وجود دارد، گفت: 150 هزار هکتار از جنگل‌های ایران در اختیار کارخانه کاغذ و چوب مازندران قرار دارد که ما تلاش کردیم علاوه بر مراقبت از این جنگل‌ها به افزایش آن نیز بپردازیم. چرا که برخلاف ذهنیتی که می‌گویند شرکت‌های تولید کننده کاغذ موجب کاهش جنگل‌ها و از بین رفتن آنها می‌‌شوند ما چنین نکردیم. در مجموع باید گفت کشور ما در ناحیه خشک دنیا قرار گرفته بنابراین آتش‌سوزی مهمترین دلیل از بین رفتن جنگل در سال‌های اخیر شده است. کارخانه چوب و کاغذ مازندران در طی سال‌های نظارت خود بر فضای جنگل تحت اختیار به احداث 1200 کیلومتر جاده در جنگل پرداخت که این اقدام موجب شد کمترین آسیب ممکن به جنگل‌های تحت پوشش آن در آتش‌سوزی 3 سال اخیر در جنگل‌های گلستان و مازندران وارد شود و البته اقدامات دیگری از جمله استفاده ازجنگل‌بان و سیستم اطفای حریق نیز در این زمینه نقش داشتند.

روغنی با بیان این مطلب که برای استفاده از درخت‌ها در جنگل‌ به نشانه‌گذاری می پردازیم گفت: درخت‌های سالخورده فرتوت که از درون پوک شده‌اند را نشانه‌گذاری می‌کنیم و به ازای هر درختی که قطع می‌شود 9 نهال کاشته می‌شود. چوب به عنوان یک ثروت ملی محسوب می‌شود و اقتصاد چوب در بسیاری از کشورهای دنیا موضوع مهمی است در این بخش می‌توان به تجربه کشور برزیل اشاره کرد که از جایگاه مقروض‌ترین کشور امروز نهمین اقتصاد بزرگ دنیا را داراست و تنها با استفاده از تجارت قوه و چوب. پس می‌توان گفت صنعت چوب می‌تواند به یک کشور کمک‌های بزرگی ارائه کند.

مدیرعامل کارخانه چوب و کاغذ مازندران با اشاره به اینکه توسعه زارعت چوب علاوه بر ایجاد اشتغال بسترهای اقتصادی بسیاری را نیز فراهم می‌کند، گفت: ما در دولت نهم و دهم تلاش جدی برای تغییر قوانین واردات چوب داشتیم هم اکنون منبع بزرگی از چوب به نام روسیه در همسایگی شمالی ما قرار دارد که 140 میلیون هکتار جنگل در آن قرار دارد. اما به دلیل مقررات بسیار سختگیرانه در کشور ما استفاده از این منابع اندک است. در اواخر عمر دولت دهم قوانینی مصوب شد که در نهایت اجرای آن به دولت یازدهم وارد شد و آن این بود که چون با پوست وارد کشور شود. البته تغییرات به وجود آمده اما فعلا متوقف شده است. با توجه داشته باشیم که می‌توان در صنعت تولید کاغذ از بازیافتی‌ها استفاده کرد اما صنایع دیگری که به چوب وابسته هستند را نمی‌توان جایگزین کرد.

یوسفیان قائم مقام کارخانه چوب و کاغذ مازندران نیز در ادامه این نشست طی سخنانی با اشاره به این نکته که طی سال‌های اخیر استفاده از باگاس (ساقه نیشکر) در تولید کاغذ مطرح شده است، گفت: دو میلیون تن باگاس در کشور ما سالانه آتش زده می‌شود در حالی که اگر کارخانه خمیرسازی از باگاس در جنوب کشور تاسیس شود و ماشین‌آلات متناسب برای استفاده از آن در اختیار کارخانه‌ها قرار گیرد می‌توان 300 هزار تن خمیر از باگاس تهیه کرد. بنابراین با توجه به اینکه انتقال آن از جنوب به شمال و به لحاظ اقتصادی غیرممکن است دولت باید نسبت به تاسیس کارخانه خمیرسازی در جنوب اقدام کند.

روغنی نیز در ادامه سخنان یوسفیان گفت: بررسی وضعیت مصرف کاغذ در کشورهای نشان میدهد بالاترین رنج مصرف 300 کیلو در فنلاند است متوسط رنج مصرف در دنیا نیز 50 تا60 کیلوگرم است که در کشور ما 18 کیلوگرم است. بنابراین می‌توان گفت مشکل کاغذ در کشور ما به آسانی قابل رفع است مهمترین مشکل بحث مواد اولیه و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است. تاکنون زمینه‌ای مناسب برای حضور بخش خصوصی به وجود نیامده است. از آنجا که کاغذسازی در کشورهای مختلف دنیا سود چندانی ندارد باید زمینه و انگیزه لازم برای فعالیت بخش خصوصی را در آن به وجود آورد. تکنولوژی نیز دراین صنعت حرف اول را می‌زند و با توجه به اینکه هم اکنون در شرایط تحریم به سر می‌بریم به لحاظ تکنولوژیکی وضعیت چندن خوبی نداریم.

وی ادامه داد: اکنون در بخش کاغذ تحریر 300 هزار تن  مصرف داریم که با سرمایه‌گذراری مناسب می‌توان این مقدار را در داخل کشور تامین کرد. البته مشکلات کنونی از جمله مشکلات فرهنگی مانع بزرگی بر سر این راه است متاسفانه ایرانیان بیشتر به استفاده از کالاهای خارجی روی می‌آورند و این ذهنیت غلط که کاغذهای خارجی از کیفیتی فراتر از کاغذهای داخلی دارند مانع از افزایش تولید شده است. در حالی که اگر حمایت‌های مناسبی صورت گیرد ما می‌توانیم به صادرات کاغذ به کشورهای آسیایی و اروپایی بپردازیم. همچنانکه هم اکنون در زمینه کاغذ بسته‌بندی این صادرات را دارد.

روغنی با اشاره به تاکیدات رهبر انقلاب بر لزوم افزایش تولیدداخلی و حمایت از آن نیز گفت: متاسفانه ما طی سال‌های اخیر به این مهم بی‌توجه بودیم صنعت کاغذ در کشور بیش از هر چیز نیازمند به تغییر فرهنگ است. این درست است که برای کتب مرجع باید از بهترین کاغذ‌ها استفاده کرد و اکنون ما درکشور ظرفیت تولید این کاغذ را نداریم اما برای کتابهای درسی مدارس، روزنامه‌ها و کتاب‌های که مصرف یک ساله و یا چند ساله دارند کاغذهای خوبی در داخل کشور تولید می‌شود که باید از آنها استفاده کرد. در این زمینه می‌توان به روزنامه آساری که بالاترین شمارگان چاپ در دنیا را دارد اشاره کرد که از کاغذ مات استفاده می‌شود و گاهی روزنامه به صورت رایگان در اختیار مردم قرار می‌گیرد اما در ایران روزنامه‌ها از بهترین و با کیفیت‌ترین کاغذ استفاده می‌کنند. پس قبل از هر چیز باید به تغییر فرهنگ و زائقه در بین مردم پرداخت.

مدیرعامل کارخانه چوب و کاغذ مازندران در بخش دیگری ازسخنان خود با بیان این مطلب که در دولت نهم و دهم هیچ کمکی به این کارخانه انجام نشد گفت: ما یک سنت ارز مبادله‌ای برای تامین مواد اولیه دریافت نکردیم در حالی که 20 میلیون دلار واردات داشتیم.  

یوسفیان در ادامه سخنان روغنی به تغییر در نگرش دولت و مسئولان در حوزه کاغذ اشاره کرد و گفت: تا نگرش دولت و مسئولان به کاغذ هیچ تغییر نکند ما همواره در حوزه تولید کاغذ مشکل خواهیم داشت. اکنون تعریف کاغذ و مقوا با هم مخلوط شده است. در وضعیت فعلی کارخانه کاغذ مازندران و پارس تنها تولید کنندگان داخلی کاغذ به شمار می‌روند که اکنون پارس نیز دچار مشکلات جدی شده است. با بررسی شرکتهای بزرگی که در حوزه کاغذ در طی سالها تاسیس شده و اکنون به تعطیلی کشیده و یا از وضعیت خوبی برخوردار نیستند به این نتیجه می‌رسیم که سرمایه‌گذاری در حوزه کاغذ یک سرمایه‌گذاری کلان است و نیازمند به مراقبت و بازسازی دارد. سرمایه‌های هنگفتی باید صرف شود تا با توجه به تکنولوژی روز این صنعت بازسازی شود. 

وی به ممیزی صنعت سلولزی در کشور اشاره کرد و گفت: هند دراین زمینه کار بزرگی انجام داد ما نیز باید در این حوزه وارد شده و اقدامات زیربنایی انجام دهیم اکنون کاغذسازان دنیا بر روی بازیافت متمرکز شده و کاغذهای بازیافتی در جریان تولید کاغذ به کار گرفته می‌شوند چرا که سلولز قابلیت استفاده چندین باره را دارد. ولی متاسفانه متولی خاصی در این زمینه وجود ندارد که خط و مشی اساسی به کاغذسازان ارائه کنند. 

پس از سخنان کوتاه یوسفیان روغنی از پروژه بازسازی کارخانه چوب و کاغذ مازندران خبرداد و گفت: به این منظور با یک شرکت آلمانی قراردادی منعقد شده که به دلیل تحریم فعلا عملی نیست. اما 10 میلیون یورو سرفصل قراردادی است که برای بازسازی ماشین‌آلات کارخانه منعقد شده است. همچنین حدود 8 تا 10 میلیون دلار هزینه پروژه OCC و VIP (جوهرزدایی) ما است و نزدیک به 20 میلیارد نیز هزینه دلاری برای تاسیسات کارخانه نیازمندیم اگر قرار باشد بزرگترین کارخانه کاغذ‌سازی  فراپا بماند باید توجه جدی به سرمایه‌گذاری در این زمینه انجام شود. 

بخش دیگری ازنشست به پرسش و پاسخ خبرنگاران اختصاص داشت که روغنی در پاسخ به این پرسش که در سال گذشته به دلیل بحران کاغذ نیاز مطبوعات داخلی را شما با قراردادی که با معاونت مطبوعاتی بستید تامین کردید آیا معاونت فرهنگی نیز برای پاسخ دهی به تقاضای کاغذ ناشران با شما مراوداتی داشته است گفت: بسیاری از روزنامه‌های کشور در سال گذشته از کاغذ ما استفاده کردند البته چون ما تاکنون دستگاه‌ها را بر طبق تکنولوژی روز روزآمد نکردیم رنج سایزها مقداری تغییر دارد اگر رنج مصرف 48.8 گرم باشد ما معمولا کاغذهای 50 گرمی تولید کرده‌ایم یعنی اختلاف وزن کاغذ بسیار اندک بوده است. سال گذشته چوب و کاغذ به مطبوعات کشور کمک بسیار بزرگی کرد. معاونت مطبوعاتی برای کاغذی که می‌خواست تامین کند قیمتی تعیین کرد و ما زیر قیمت بازار کاغذ را ارائه کردیم در حالی که 150 تا 200 میلیون تومان حداقل خسارت ما در این زمینه بود. معاونت فرهنگی نیز تاکنون نه درخواستی از ما داشته و نه ما به سراغ ایشان رفتیم. البته با اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران جلسات بسیاری داشتیم تا به نوعی کاغذشان را تامین کنیم.

نایب رئیس صنایع اتاق بازرگانی با اشاره به اینکه واردات بدون برنامه‌ریزی و مکانیزم درست ضررهای جبران‌ناپذی به تولید داخلی وارد می‌کند به تاکید مقام معظم رهبری بر تولید داخلی و اصلاح الگوی مصرف اشاره کرد و گفت: متاسفانه در تاکیدات معظم‌له عمل نمی‌شود واردات نظم مشخصی ندارد در حالی که در همه کشورهای دنیا برای واردات مکانیزم کنترلی وجود دارد. ولی سالجاری مطبوعات به راحتی یارانه کاغذ خود را دریافت می‌کنند چرا که هزینه بسیاری برای واردات کاغذ انجام شد. آموزش و پرورش نیز به جای حمایت از تولید داخلی برای کاغذ مصرفی کتابهای درسی به واردات روی آورد. 

وی با اشاره به اینکه در وزارت صنعت کنترل قیمت‌ها انجام می‌شود اما هیچگونه حمایتی همچون پرداخت ارز ارائه نمی‌شود گفت: ما کنترل قیمت را قبول داریم اما زمانی که حمایت انجام نمی‌شود نباید دخالتی هم در قیمت‌گذاری کرد. ما مخالف هرگونه قیمت‌گذاری هستیم مگر اینکه ارز مبادله‌ای ارائه شود. 

روغنی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه مسئولان وزارت آموزش و پرورش ادعا می‌کنند جهت تامین کاغذ مصرفی برای کتابهای درسی مدارس باکارخانه مازندران وارد تعامل شده‌اند گفت: سال گذشته ما کاغذ مورد نیاز آموزش و پرورش را زیر قیمت تولید کرده و هزینه آن را 6 ماه بعد گرفتیم اما امسال وزارتخانه با ارز 1226 کاغذ وار دکرده و عملا به رونق اقتصادی کشورهای آسیایی کمک کردند در نهایت پس ازپیگیری‌های رسانه‌ای مذاکراتی با ما داشتند اما برای سال 92 تاکنون هیچ خریدی اتفاق نیفتاده است.

وی با اشاره به این نکته که برخی از کیفیت کاغذ داخلی گلایه دارند گفت: کیفیت را می‌توان بررسی کرد شاخص‌های تولید کیفی نیستند بلکه کمی هستند در بحث تولید کاغذ تحریر کارخانه مازندران به دلیل اینکه واردات بیشتر انجام می‌شود کمتر به تولید می‌پردازد اما در زمینه کاغذ مصرفی برای روزنامه و کتابهای درسی چنین نیست. 

وی همچنین در پاسخ به پرسش تسنیم مبنی بر اینکه نبود متولی برای حوزه تولید کاغذ در کشور و تقابل وزارت صنعت، معدن و تجارت با وزارت ارشاد در این زمینه گفت: بحث‌های طولانی وزارت صنعت بر سر  اینکه که متولی تولید کاغذ در کشور کیست هیچ کمکی نخواهد کرد ما بارها جلساتی با هر دو طرف داشتیم. وزارت صنعت از حیث اینکه تولید کاغذ نیز یک صنعت محسوب می‌شود طبیعی است که متولی باشد. اما سیاست‌گذاری در بخش مصرف را در حوزه وزارت ارشاد نیز نمی‌توان منکر شد. اگر هماهنگی میان این دو نباشد زمانی که دچار بحران شویم هیچ یک احساس مسئولیت نمی‌کنند.

روغنی همچنین با اشاره به تشکیل کارگروه کاغذ در وزارت ارشاد گفت: این کارگروه فقط بحث واردات را حل کرد و کمکی به تولید داخلی کشور نداشت. 

مدیرعامل کارخانه چوب و کاغذ مازندران در انتهای این جلسه با اشاره به چشم‌انداز تولید کاغذ در کشور گفت: آمارها نشان می‌دهد تولید کاغذ در کشور بیش از هر چیز نیازمند توجه ویژه است. در بحث استراتژی صنعت در وزارت صنعت تاکنون غیرکارشناسی برخورد شده و باید تغییراتی ایجاد شود. کارخانه‌ها باید گسترش پیدا کنند که این قسمت برعهده وزارت صنعت،معدن و تجارت است ارزهای بسیاری برای واردات مطرح می‌شود که باید به آن توجه کرد. 

وی به لزوم ریل‌گذاری و بسترسازی مناسب جهت بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: هم اکنون تعدادی از شرکتهای کاغذ ما از بین رفته‌اند ازجمله کارخانه کاغذ مراغه، کرمانشاه و پارس که به دلیل بی‌توجهی یا عدم امکان تامین سرمایه به تعطیلی کشیده شده‌اند کارخانه کاغذ پارس هم اکنون نیاز به بازسازی دارد که در صورت آن بتواند به تولید کاغذ تحریر کمک بسیاری کند پس قبل ازهر چیز برای حضور بخش خصوصی باید رغبت ایجاد شود. 

انتهای پیام/