مراجعه روزانه بیش از ۵ هزار نفر به سازمان پزشکی قانونی/ با کمبود شدید پزشک روبه‌رو هستیم

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، در سال 1372 با توجه به توسعه کمی و تخصصی‌تر شدن خدمات به مردم با تصویب مجلس شورای اسلامی، سازمان پزشکی قانونی کشور تأسیس شد در حقیقت سازمان پزشکی قانونی یکی از  سازمان‌هایی است که زیر نظر رئیس قوه قضائیه بوده و رئیس آن توسط رئیس قوه قضائیه انتخاب می‌شود در واقع وظایف این سازمان بسیار سنگین بوده و ارتباط زیادی با مردم دارد.

وظیفه این سازمان ارائه نظر مشورتی به دادگاه و مراجع ذیصلاح در مواردی مانند تصادفات، ضرب و جرح، تخلفات شاغلین حرف پزشکی، مسائل زناشویی و طلاق، صدور مجوز سقط، صدور جواز دفن و تعیین علت مرگ در موارد مشکوک، کمک به نیروی انتظامی در تعیین مجرم، اثبات نسب، تعیین حجر است که معمولاً در موارد دشوار و حساس کمیسیون پزشکی تشکیل می‌شود.

برای اینکه مخاطبان با این سازمان بیشتر آشنا شوند، به گفت‌و‌گو با رئیس این سازمان در دو بخش پرداختیم که در بخش نخست در خصوص بانک ژنتیک،طرح دادپزشک، مزایای اجرای طرح دادپزشک، شرایط کالبد شکافی، بودجه و نیروی انسانی، تخلفات پزشکان، معطلی در جواب استعلامات، الکترونیکی شدن اقدامات، مراجعه روزانه به سازمان پزشکی قانونی و سقط درمانی با احمد شجاعی، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور به گفت‌و‌گویی تفصیلی پرداختیم که به شرح ذیل است.

*تسنیم: در خصوص بانک ژنتیک توضیح دهید؟

*شجاعی : امیدواریم که ما در قدم اول بتوانیم، بودجه لازم تأمین شود و ابتدا اطلاعات ژنتیکی مجرمان سابقه‌دار را در وهله اول وارد بانک کنیم، در صحنه‌های جرم آثاری که از مجرمان به دست می‌آید، ما بتوانیم از آن آثار، مشخصات DNA را به دست آوریم و این مشخصات را به بانک می‌دهیم و بانک مقایسه می‌کند و متعلق به هر کسی باشد به ما می‌دهد و لذا مهم ترین کاربرد تشخیص جرم مجرمان است که می‌تواند کسانی که در صحنه جرم نقش داشته شناسایی کند؛ درصد زیادی از جرایم خشن و مهم توسط مجرمان با سابقه انجام می‌شود لذا وجود بانک ژنتیک برای کشف مجرم بسیار کمک می‌کند.

* در راستای طرح دادپزشک توضیح داده و بگویید دادپزشک چیست؟

* شجاعی: دادپزشک ابعاد مختلفی دارد اما یک قسمت آن که نیاز به مجوزهای قانونی دارد که در حال تهیه لایحه مربوطه هستیم که از طریق قانونی در آینده حل شود اما بسیاری از ابعاد کاری که برای دادپزشک پیش‌بینی کردیم نیاز به مجوز قانونی ندارد بلکه به استناد موارد قانونی گذشته ما می‌توانیم دنبال کنیم که هماهنگی‌های لازم را انجام دادیم و آخرین حرکت که کردیم با وزارت بهداشت تفاهم نامه‌ای در خصوص صدور گواهی‌های فوت به امضا رساندیم که امیدواریم صدور گواهی‌های فوت در سطح کشور ساماندهی شود و یکی از کارهای اصلی دادپزشک قرار گیرد که بتواند در راستای به دست آوردن آمار مورد نیاز، تسهیل در کار مردم و انجام به سرعت گواهی فوت و دقیق و کم کردن بار مراجعه به سازمان پزشکی قانونی را داد پزشکان در آینده انجام خواهند داد البته قدم بعدی را در رابطه کارشناسی در حوادث و تصادفات و کمک بیمه‌ها به عهده داد‌پزشک قرار دادیم موارد آینده را که هر قسمت نیاز به مجوز قانونی داشته باشد انشاالله بعد از کسب مراحل قانونی راه اندازی خواهد شد.

دادپزشک طرحی است که سازمان پزشکی قانونی ارائه داده است که یکسری وظایف تحمیلی بر سازمان به این دادپزشک سپرده شود و یکسری وظایفی که اکنون در سطح کشور بلا تکلیف است، ساماندهی شود و همچنین در  بسیاری از مواردی که اکنون سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها نیاز دارند که ما ساماندهی کنیم به عهده داد پزشک گذاشته می‌شود از جمله صدور گواهی های فوت، کارشناسی خصوصاً در تصادفات و حوادث و از قبیل این موارد جزء وظایف دادپزشک است.

* تسنیم: درباره مزایای اجرای طرح دادپزشک بگویید؟

*شجاعی: در حال حاضر بیمارستان ها به علت نگرانی از شکایت های آتی، پرونده ها را به پزشکی قانونی ارجاع می دهند، دادپزشک با بررسی تخصصی، در مواردی که ضرورت داشته باشد با هماهنگی قاضی پرونده جسد را جهت تعیین علت دقیق فوت به پزشکی قانونی ارجاع می‌دهد، در غیر این صورت با توجه به سوابق متوفی، ضمن صدور گواهی در بیمارستان و ارجاع جسد به آرامستان ها، ورودی پرونده‌ها به مراجع قضایی و نتیجتاً پزشکی قانونی را کاهش می‌دهد.

 این طرح میزان ورودی اجساد به پزشکی قانونی را به نحو موثری کاهش می‌دهد.

* تسنیم: چه زمانی اجساد به سازمان پزشکی قانونی منتقل می‌شود؟

*شجاعی: تنها در مرگ‌های غیرطبیعی است که اجساد به سازمان پزشکی قانونی ارجاع می شود؛ در مرگ های غیر طبیعی، اگر جنایتی برای قاضی محرز نشود و شاکی هم وجود نداشته باشد و بنا به صلاحدید قاضی انجام کالبدگشایی ضرورتی نداشته باشد، دستور به صدور جواز دفن می‌کند و پزشکی قانونی در صورت امکان، تنها علت احتمالی فوت را اعلام می‌کند. اما چنانچه قاضی نسبت به انجام کالبدگشایی دستور داده باشد، بدون نیاز به رضایت خانواده متوفی، کالبدگشایی انجام می‌شود تا علت فوت به صورت دقیق و علمی به قاضی پرونده اعلام شود.

* آیا اگر فردی بر اثر "ایست قلبی" فوت شود و بخواهند او را کالبد شکافی کنند و خانواده‌اش راضی نباشد امکان صرف نظر از این امر وجود دارد؟

* شجاعی: چنانچه قاضی نسبت به انجام کالبدگشایی دستور داده باشد، بدون نیاز به رضایت خانواده متوفی، کالبدگشایی انجام می شود. فوت به دو دسته، فوت‌های طبیعی و غیرطبیعی دسته بندی می شوند؛ در فوت‌های طبیعی هیچ نیازی به ارجاع اجساد جهت تعیین علت فوت به پزشکی قانونی وجود ندارد و بیمارستان ها گواهی فوت متوفی را صادر می‌کنند.

 وظیفه پزشکی قانونی در کالبدگشایی‌ها، صرفا تعیین علت فوت نیست بلکه ممکن است در فوت، عواملی تأثیر داشته باشند که اعلام این عوامل در آگاهی بیشتر قاضی به ابعاد پرونده کمک کند.

*تسنیم: در راستای بودجه و نیروی انسانی خود توضیح دهید که آیا کمبود دارید یا خیر؟

* شجاعی:  اگر مملکت دچار کمبود بودجه نبود همه چیز خوب پیش می‌رفت ما هم مانند اکثر سازمان‌ها، دچار کمبود بودجه هستیم و بودجه لازم به ما داده نمی‌شود و با کمبود شدید بودجه‌های عمرانی مواجه بوده و همچنین در بحث تامین بودجه خاص پزشکان و کارکنان دچار مشکل هستیم ولی در حدی که جزء وظایفشان بوده توانستند بودجه فراهم کنند و می توان گفت خوب بوده است.

در بحث نیروی انسانی باید بگویم ما در بحث نیروی انسانی و پزشک متخصص دچار مشکل هستیم اگر چه طرح فوق العاده خاص امید‌هایی داد که بتوانیم جذب نیرو بالایی را شاهد باشیم که اگر طرح فوق‌العاده خاص عملیاتی شود و کامل اجرا شود، گرایش به استخدام سازمان نیز بالاتر خواهد بود. همچنین با مجوز استخدامی که دولت به ما می دهد امیدواریم این مشکل را برطرف کنیم.

در حال حاضر سازمان دچار کمبود شدید نیروی انسانی به خصوص پزشک است که شهر‌ها را در این راستا به سختی تامین می کنیم و برخی جا‌ها را تعطیل کنیم.

* تسنیم: بیشترین تخلف پزشکان سازمان چیست؟

* شجاعی: هر ساله آمار شکایت از پزشکان بالا می رود که این امر علت عمده اش این بوده که یک مقداری آگاه شدن بیماران و توجیه آنها در این خصوص که شاید با شکایت بتوانند خسارتی دریافت کنند ولی رشته‌های مختلفی که بیشترین رشته در معرض شکایت هستند شامل جراحان پلاستیک، متخصصان زنان و زایمان بوده که بیشترین شکایت از آنها شده و هر روز این میزان بالا می رود.

این بالا رفتن شکایت به علت قصور پزشکان نیست بلکه به دلیل این است که اگاهی بیماران  بالا رفته که ما با سرعت رسیدگی می‌کنیم که البته باید بگویم بعد از استعلامات لازم، این اتفاق رخ خواهد داد. یک مقداری در بحث استعلامات معطلی داریم.

طبق آمار سال گذشته، بیش از نیمی از شکایت‌ها به محکومیت پزشک و نیمی به تبرئه آنها.

* تسنیم: ما شاهد معطلی در جواب استعلامات از سوی پزشکی قانونی هستیم مانند موضوع ستار بهشتی دلیل این امر چیست؟

* شجاعی: درخواست‌ها و مراجعات زیادی به ما می‌شود که عمده مراجعات به مراکز معاینات و سرپایی و به طور میانگین از زمانی که فرد می‌اید و نامه را می گیرد دو ساعت است. ما توانستیم زمان را به دو ساعت تغییر دهیم الان هم داریم این امر را کاهش می دهیم اما برخی از گواهی‌ها که لازم به انجام آزمایش‌های دقیق و تشریح است معطلی دارد چرا که پروسه تشریح و بررسی علت فوت، زمان می‌برد و طول می‌کشد بنابراین میانگین حدود 3 ماه طول می‌کشد و ما ناچاریم چرا که پروسه بررسی این نظام طول می‌کشد .

پرونده ستار بهشتی یک مثال است ممکن است خیلی از پرونده‌ها به دلیل آزمایش‌های دقیقی که لازم دارد طول بکشد.

* تسنیم: در راستای بحث الکترونیکی شدن اقدامات سازمان توضیح دهید؟

* شجاعی: حدود دو سال است که بحث طرح اتوماسیون تخصصی را دنبال کرده و امسال نتیجه داده و تمام مکاتبات  و ارسال آن مکانیزه شده و به صورت آزمایشی از خراسان رضوی شروع کردیم و در حال حاضر در این استان به صورت مکانیزه صورت می‌گیرد و به تمام استان ها ابلاغ کردیم که تا پایان سال همه استان‌ها سیستمشان مکانیزه شود.

* تسنیم: چه میزان روزانه مراجعه به سازمان پزشکی قانونی دارید؟

*شجاعی: متوسط مراجعه روزانه به سازمان 5 هزار و 100 مراجعه است.

* تسنیم: در مورد سقط درمانی و خبر آمار 4 ماهه سقط درمانی توضیح دهید؟

* شجاعی: در سال گذشته شش هزار و 656 نفر برای دریافت مجوز سقط درمانی به مراکز پزشکی قانونی سراسر کشور مراجعه کردند که از این تعداد چهار هزار و 818  نفر شرایط دریافت مجوز سقط درمانی را داشتند، که این تعداد 72.4 درصد کل مراجعین خواستار مجوز سقط درمانی را در بر می گیرد.

مطابق آمارهای موجود تعداد متقاضیان مجوز سقط درمانی در سال گذشته شش هزار و 656 نفر بود، این رقم در مقایسه با سال قبل از آن هفت درصد افزایش داشته است.

همچنین در سال گذشته استان آذربایجان غربی بیشترین کاهش را در مراجعین دریافت مجوز سقط درمانی داشت، تعداد این متقاضیان از 165 نفر در سال 1390 به 66 نفر در سال 1391 کاهش یافت. یادآور می شود تمامی متقاضیان دریافت مجوز سقط درمانی این استان در سال گذشته شرایط دریافت مجوز را داشتند.

در سال گذشته در استان تهران با یکهزار و 684 مراجعه برای دریافت مجوز سقط جنین درمانی در مقایسه با دیگر استان ها بیشترین تعداد مراجعه را داشته است که از این تعداد 761  نفر شرایط دریافت مجوز را داشتند.

همچنین پس از تهران استان های خراسان رضوی با 592 مراجعه و خوزستان با 543 مراجعه بیشترین آمار مراجعین سقط درمانی را در سال گذشته داشته اند. این در حالی است که در سال گذشته کمترین تعداد مراجعین سقط درمانی با 35 نفر در استان سمنان ثبت شده است که از این تعداد متقاضی، 27 نفر مجوز سقط جنین درمانی را دریافت کردند.

یکی از نکات ضروری برای بررسی تقاضای سقط درمانی در مراکز پزشکی قانونی سن جنین است به این نحو که اگر سن جنین از 19 هفته بیشتر باشد و یا بر اساس سونوگرافی، بیش از چهار ماه از زمان لقاح گذشته باشد به هیچ وجه برای فرد متقاضی مجوز سقط صادر نخواهد شد.

همچنین در صورت خطر جانی برای مادر در صورت ادامه بارداری و یا عقب افتاده و ناقص‌الخلقه بودن جنین به نحوی که نگهداری از آن برای مادر ایجاد حرج کند از جمله مواردی است که در صورت وجود هر یک از آن‌ها با درخواست مادر و با تشخیص سه نفر پزشک متخصص و تأیید پزشکی قانونی، مجوز سقط درمانی صادر می شود البته به شرط آنکه سن حاملگی کمتر از چهار ماه پس از لقاح باشد.

* تسنیم: آیا درخواست های سقط درمانی بدون نیاز به دستور قضایی بررسی می شود؟

* شجاعی: زمان در رسیدگی به پرونده های سقط درمانی بسیار  اهمیت دارد تا آنجا که تنها مورد از وظایف پزشکی قانونی که بررسی آن نیازی به دستور مقام قضایی ندارد، رسیدگی به موارد درخواست سقط جنین است. بنابراین با توجه به اهمیت زمان در پرونده های سقط درمانی، پزشکی قانونی به مدارک متقاضیان در اسرع وقت رسیدگی و در صورت وجود شرایط قانونی با درخواست سقط جنین موافقت می‌کند.

متقاضیان سقط درمانی که شرایط لازم را دارند و پزشکی قانونی نیز برای آنان مجوز صادر کرده باید پیش از پایان چهار ماهگی(19 هفتگی و ولوج روح در جنین) و در کوتاه ترین زمان پس از دریافت مجوز برای انجام سقط به بیمارستان مراجعه کنند زیرا بیمارستان ها نیز پس از چهار ماهگی اقدام به سقط نمی کنند حتی اگر قبل از این تاریخ پزشکی قانونی مجوز را صادر کرده باشد.

در چهار ماهه نخست سال جاری یکهزار و 770 مجوز سقطدرمانی در مراکز پزشکی قانونی سراسر کشور صادر شد، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که تعداد مجوزهای صادر شده یکهزار و 480 مورد بود، 19.5 درصد افزایش یافته است.

در چهار ماهه امسال استان های تهران با 271 مورد، فارس با 159 مورد و خراسان رضوی با 149 مورد بیشترین تعداد مجوزهای سقط درمانی و استان های ایلام با نه مورد، خراسان شمالی و جنوبی با 17 مورد و سمنان با 18 مورد کمترین تعداد مجوزهای سقطدرمانی را داشته‌اند.

در این مدت استان فارس بیشترین رشد را در صدور مجوزهای سقط درمانی داشته است به نحوی که تعداد مجوزهای صادر شده در این استان از 39 مورد در چهار ماهه سال 91 به 159 مورد در چهار ماهه امسال رسیده است همچنین در چهار ماهه اول امسال دو هزار و 592 نفر برای دریافت مجوز سقط درمانی به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کردند که از این تعداد یکهزار و 770 نفر موفق به دریافت مجوز شدند.

گفت و گو با انسیه آبشاری

ادامه دارد...

انتهای پیام/