تحمیل هزینه ۱۸۰ میلیارد تومانی تضامین به بخش خصوصی/وزارت نفت به توان داخلی اعتماد کند

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، استفاده از توان ساخت داخل به منظور توسعه صنعتی نفت کشور و دستیابی به خودکفایی در راستای پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در دو سال گذشته بارها و بارها از سوی مسئولان نفتی کشور مورد تأکید قرار گرفته اما اینکه این مهم تا چه حد در عمل اجرایی شده و موجب از میان رفتن چالش های ساخت داخل در صنعت نفت شده است را از روح الله آهنگران، دبیر انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران (استصنا) جویا شدیم. مشروح گفتگوی خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم با این فعال بخش خصوصی در صنعت نفت ایران در ادامه آمده است:

تسنیم: در روزهای گذشته جلسه ای در کمیسیون انرژی به منظور بررسی مشکلات ساخت داخل در صنعت نفت برگزار شد، در این جلسه چه کسانی حضور داشتند؟

آهنگران: جلسه ای که در هفته جاری در کمیسیون انرژی داشتیم با حضور آقای ذوالانوار نماینده شیراز، آقای کارخانه نماینده همدان و آقای دهدشتی نماینده آبادان در مجلس شورای اسلامی و آقایان دکتر پدیدار رئیس هیئت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران ، مهندس صمیمی دهکردی نایب رئیس هیئت مدیره این انجمن، دکتر طیبی عضو هیئت رئیسه و رئیس کنسرسیوم دکلهای حفاری و بنده برگزار شد.

تسنیم: در این جلسه چه مواردی مطرح شد؟

آهنگران: اولین بحثی که مطرح شد، اجرای دقیق قانون حداکثر استفاده از توان داخل بود. در این قانون کارفرمایان و دستگاههای اجرایی ملزم به استفاده 51 درصدی در بخش تجهیزات از سهم داخلی شده اند به طوری که راهبری آن نیز باید بر عهده شرکت ایرانی باشد اما متأسفانه این قانون در پروژه ها به بهانه کیفیت و قیمت و زمان تحویل دور زده شده و اجرایی نمی شود. از کیمسیون انرژی تقاضا کردیم که از وزارت صنایع که متولی اجرای این قانون است بخواهند تا بر اجرای این قانون به صورت دقیق با کمک انجمن‌های تخصصی نظارت کنند تا با نظارت آنها این قانون به اجرا دربیاد.

تسنیم: پس پیگیری این موضوع قرار است از طرف اعضای کمیسیون انرژی انجام گیرد؟

آهنگران: بله، اعضای کیمسیون انرژی توافق کردند نسبت به این موضوع پیگیری لازم را انجام دهند و نتیجه را در اختیار ما بگذارند. بخش دومی که ما در ارتباط با آن در کمیسیون انرژی صحبت کردیم، بحث توان 70 درصدی سازندگان داخلی برای تأمین تجهیزات حوزه نفت در کل کشور است. متأسفانه باز هم شاهد هستیم که از این توان به خوبی استفاده نمی شود و نمونه آن را به وضوح می توان در حوزه شیرآلات دید. در این بخش توانمندی 90 درصدی در تولید و تأمین تجهیزات داریم اما متأسفانه پیمانکاری که نیمه دولتی و خصولتی است، شیرآلاتی را وارد کرده که استاندارد ندارد و از شرکت های داخلی خواسته به تعمیر آن بپردازند.

تسنیم: نمونه های دیگری نیز در دور زدن توان داخلی در صنعت نفت وجود دارد؟

آهنگران: بله، متأسفانه از این دست نمونه ها بسیار داریم. بحث بعدی که مطرح شد در خصوص تجمیع توانمندی ها بود که ما از کمیسیون انرژی تقاضا کردیم که اقدام به تهیه قوانینی برای کنسرسیوم ها کنند تا کنسرسیوم ها بتوانند به راحتی با حوزه کارفرمایی قرارداد منعقد کنند. در دو هفته اخیر اولین قرارداد کنسرسیوم کشور در مجتمع گاز پارس جنوبی به ارزش 2 میلیارد ریال منعقد شد اما این پروژه تقریبا دو سال زمان برد تا عملیاتی شود. مشکلات قانونی، مقاومت‌ها و فضای نامناسبی که در حوزه نفت وجود دارد موجب می شد تا این امر تسهیل نشود.

تسنیم: تمامی این موارد از خلأهای قانونی ناشی می شود؟

آهنگران: بله، نیاز است کمیسیون انرژی به عنوان قانون گذار وارد این حوزه شود و یکسری از قوانین مشخصی را مدون کرده و ابلاغ کند. بحث بعدی در بخش دکل حفاری بود که جناب آقای دکتر طیبی کاملا این موضوع را تشریح کردند. ابتدا قرار بود 100 دکل حفاری بومی سازی شود، بعد این رقم به 14 دکل حفاری رسید و اکنون بومی سازی 4 دکل حفاری در برنامه قرار دارد. ساخت این 4 دکل هم هنوز ابلاغ نشده است.

تسنیم: دلیل استفاده نشدن از توان داخلی در ساخت دکل حفاری چیست؟

آهنگران: متأسفانه هنوز اعلام عدم کیفیت می کنند و از این توانمندی که در حوزه ساخت داخل وجود دارد استفاده نمی شود. در مقابل تلاش می کنند با کالاها و دکل های چینی نیازها را برآورده کنند. حوزه کارفرمایی بر روی میز مذاکره هم حاضر نیست بشیند و رو در رو این موضوع را بررسی کنند. بخش بعدی که صحبت کردیم بحث تعدیل است. تعدیل بزرگترین معضل فعلی حوزه ساخت داخل است و اگر این مسئله را به صورت بسیار فوری عملیاتی نکنند و نتوانند رفع مشکل کنند، به معضلی تبدیل خواهد شد که به موجب آن بسیاری از سازندگان ما به ورشکستگی خواهند رسید. قرار دادهایی در سال 89 بسته شده، قراردادها نیز در صنعت نفت قاعدتا قراردادهای بلند مدت هستند. در سال 89 قراردادها با دلار 1226 بسته شده اند، تورم و افزایش نرخ ارز موجب شده که طبق قرارداد امکان واگذاری کالاها به بخش کارفرمایی نیست. در نهایت سازندگان به خاطر عدم تحویل کالا در بلک لیست قرار می گیرند و یا این مسئله مورد واخواست شدن تضامین‌هایشان می شود و باز هم ورشکستگی را به دنبال دارد. این ریسکی است که از دولت گذشته به ارث رسیده است. در دولت گذشته با مناطق نفت خیز جنوب صحبت هایی شده بود. انجمن آیین نامه ای تدوین کرد و تقدیم نفت کرده اما متأسفانه هیچ تصمیمی در این زمینه گرفته نمی شود. به نظر من رفع مشکل فعلی سازندگان در بحث تعدیل شاید از فروش و تولید نفت هم ضروری تر باشد.

تسنیم: مگر در زمان انعقاد قرارداد در حوزه نفت، همچون دیگر قراردادهای عمرانی، بحث تعدیل در قرارداد مطرح نمی شود؟

آهنگران: قراردادهای حوزه نفت تماما یک طرفه است و تعدیلی در آن وجود ندارد. در این قراردادها اگر حوزه کارفرمایی مطالبات سازندگان را به موقع پرداخت نکند هیچ جریمه ای برای کارفرما وجود ندارد اما اگر یک روز تولید کننده تأخیر داشته باشد و در تاریخ مقرر کالا را تحویل ندهد، موجب ضرر و زیان و بلک لیست و هزار گرفتاری دیگر می شود. متاسفانه هنوز برای اصلاح این قراردادها اقدامی صورت نگرفته است. موضوع بعدی بحث تضامین است. در قانون بودجه بخش حمایت از تولید به صراحت اعلام شده که دستگاههای اجرایی مختارند و می توانند برای حمایت از تولید برای تولید کننده به جای تضامین بانکی از سایر تضامین به غیر از چک استفاده کنند. این اراده به دستگاه اجرایی داده شده تا این کار را انجام دهند اما متأسفانه هیچ یک از دستگاهها در حوزه کارفرمایی این قانون را نمی پذیرند و به دنبال سخت‌ترین راه که همان تضمین است می روند. طبق آماری که داریم در سال گذشته بیش از 180 میلیارد تومان هزینه خرید تضامین شده و یک طرفه در اختیار منابع مالی ما قرار گرفته که این منابع مالی به تولید برنگشته است. منابع مالی که به سوی سفته بازی و بورس بازی و خدمات رفته و در نهایت تولید هم از این منابع بهره ای نگرفته است. انجمن برای تضمین، راهکارهایی را ارائه کرده که این هزینه سنگین که قیمت تمام شده محصول را بالا می برد و در نهایت این دولت است که این هزینه پرداخت می کند، کاهش پیدا کند. این مهمترین محورهایی بود که در جلسه این هفته انجمن با کمیسیون انرژی مورد بحث قرار گرفت و اعضای این کمیسیون از پیگیری این موارد استقبال کردند.

تسنیم: پس این جلسات ادامه خواهد داشت؟

آهنگران: بله، این نوید را به تمام سازندگان داخلی می دهم که کمیته مشترکی بین انجمن و کمیسیون انرژی مجلس تشکیل شده و از این پس ماهی یکبار به طور منظم جلسه خواهد داشت و تمام این موضوعات با راهکارهای آن در اختیار این کمیسیون قرار می گیرد تا دوستان ما در کمیسیون انرژی بتوانند نسبت به تسهیل مسیر استفاده از توان ساخت داخل اقدام کنند.

تسنیم: بخش خصوصی این آمادگی را دارد که در صورت تسهیل شرایط، پشتیبانی مستمر از صنعت نفت داشته باشد؟

آهنگران: بله، تاکنون نیز به همین صورت بوده است. در حال حاضر تمام تجهیزات در صنعت نفت به غیر از مواد خاص و هایتک، در داخل کشور امکان ساخت دارد و در خصوص برخی تجهیزات هایتک نیز در صورتی که مورد حمایت قرار بگیرد، این امکان وجود دارد تا در کمترین زمان ممکن انتقال دانش صورت گرفته و نسبت به بومی سازی این تجهیزات نیز در داخل کشور اقدام شود.

تسنیم: از صحبت های شما می توان نتیجه گرفت استفاده از توان ساخت داخل به منظور توسعه صنعتی نفت کشور و دستیابی به خودکفایی در راستای پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در گروی بسترسازی های قانونی و حمایت صنعت نفت از سازندگان داخلی است؟

آهنگران: به نظر من این صنعت نفت است که به سازندگان داخلی نیاز دارد. اگر واقعا می خواهند در صنعت نفت کشور به خودکفایی برسند و توسعه صنعتی داشته باشند باید بیایند در کنار ساخت داخل قرار بگیرند و به سازندگان داخلی اعتماد کنند. در این چند سال اخیر، حداقل 3 سال اخیر، این سازنده داخلی بوده که به کمک صنعت نفت آمده و نگذاشته چرخ این صنعت بایستد. اکنون نیز سازنده داخلی می تواند در کنار صنعت نفت قرار بگیرد و با تدبیری که آقای زنگنه دارد ما می توانیم از ظرفیت ساخت داخل بیش از پیش استفاده کنیم.

تسنیم: در مجموع برای رسیدن به نتیجه باید منتظر جلسه ماه آینده کمیته مشترک بخش خصوصی و کمیسیون انرژی باشیم؟

آهنگران: در ماه آینده باز هم انجمن گزارشی را از آخرین وضعیت، چگونگی و راهکارها در اختیار کمیسیون قرار خواهد داد و در این کمیته ای که تشکیل شده مورد بررسی قرار می گیرد و نتایج آن نیز در اختیار عموم سازندگان قرار خواهد گرفت. همچنین قرار بر این تا در این مدت اگر مواردی را در صنعت نفت کشور شاهد بودیم که توان داخلی وجود داشته اما خرید خارجی صورت می گیرد به کمیسیون انرژی انتقال داده شود تا با کمک نمایندگان مجلس از آن جلوگیری شود.

تسنیم: در این زمینه از اختیارات و توانمندی های وزارت صنعت نیز کمک گرفته می شود؟

آهنگران: قطعا، در گذشته نیز به وزارت صنایع اطلاعات لازم را در خصوص توانمندی ساخت داخل داده ایم تا بتوانند قانون استفاده حداکثری از توان ساخت داخل را به راحتی اجرا کنند. وزارت صنعت نیز به راحتی می تواند با ممنوع الورود کردن برخی کالاها و افزایش تعرفه های وارداتی، توان ساخت داخل را بالا ببرد. قطعا وزارت صنعت باید کمر همت ببندد، آستینش را بالا بزند و بیاید وارد گود شود تا در ادامه بتوانیم ارتقای توان ساخت داخل را رقم بزنیم.

گفت‌وگو از محمدرضا کیاشمشکی

انتهای پیام/