نظرسنجی پوپولیستی

متن یادداشت اختصاصی تسنیم با عنوان نظرسنجی پوپولیستی به‌قلم صالح اسکندری به‌شرح ذیل است:

سیاست خارجی کالای ارزانی نیست که در هر کوی و برزن بدان چوب حراج زده شود. سیاست خارجی برایندی از تلاش‌های کارشناسانه دیپلماتیک برای تأمین توأمان اهداف ملی و منافع ملی در یک کشور فارغ از شتاب‌زدگی و برخوردهای پوپولیستی است. با در نظر گرفتن این واقعیت جای این سؤال وجود دارد چرا کسانی که خود مدعی این هستند که باید "سیاست خارجی را از خیابان‌ها جمع کنیم" امروز به‌دنبال آنند تا در خصوص موضوع رابطه با آمریکا نظرسنجی برگزار کنند!

محمود سریع‌القلم، که برخی وی را تئوریسین دولت یازدهم می‌دانند و حضور این استاد دانشگاه در اتاق فکر مذاکرات هسته‌ای کشور گمانه قرابت فکری زیاد وی به رئیس جمهور را واقعی‌تر می‌کند چندی پیش در گفت‌وگویی اظهار کرده بود: "امروز شرایط سیاست خارجی ما حتی از سال‌های اول انقلاب و دورۀ جنگ تحمیلی هم سخت‌تر است. طی سال‌های گذشته، موضوعات سیاست خارجی اولویت نداشتند و تقدم و تأخر خود را از دست داده بودند. انرژی سیاست خارجی همه‌جا پخش بود و حالت فی‌البداهه داشت. متوجه پیامدهای سخنان و عملکرد‌ها نبودند... [باید] سیاست خارجی را از خیابان‌ها جمع کنیم. به پوپولیست‌ها بگوییم بروند کتاب بخوانند و کمتر سخن بگویند!!"(1)

این درخواست سریع‌القلم که بیشتر ناظر به شعارها و مطالبات هسته‌ای ملت ایران در جریان راهپیمایی‌ها و تجمعات سراسری بود با دستور اخیر رئیس جمهور مبنی بر انجام نظرسنجی درباره رابطه با آمریکا تناقضات بسیاری دارد. بالاخره سیاست خارجی باید در خیابان‌ها باشد یا نباشد؟ یا اینکه نه! اگر جایی سیاست خارجی به‌عنوان یک ابزار برای پیشبرد اهداف پشت‌پرده برخی گروه‌ها و جریانات سیاسی در خیابان‌ها تقویت می‌شد، حتماً باید آن را به منظر و مرآی مردم گذاشت، اگر جایی به‌خلاف میل ما بود مطمئناً دخالت دادن افکار عمومی یک حرکت پوپولیستی است! ساده‌تر اینکه در خصوص مسئله هسته‌ای مردم دخالت نکنند تا ما پشت درهای بسته هر تصمیمی که خواستیم اتخاذ کنیم اما در خصوص رابطه با آمریکا حتماً باید نظرسنجی برگزار کنیم، نظرسنجی‌ای که در هر دو حالت بازی باخت ــ باخت برای جمهوری اسلامی است.

اگر مردم در این نظرسنجی رأی مثبت دهند موضع طرف ایرانی در مذاکرات تضعیف می‌شود و آمریکایی‌ها رأی ملت را مانند چماقی بر سر مذاکره کنندگان می‌زنند. اگر رأی منفی بدهند دست دولت در مسیر مذاکرات بسته می‌شود و تاکتیک نرمش قهرمانانه که مقام معظم رهبری اصلی‌ترین حامی آن هستند با بن‌بست روبه‌رو می‌شود.

در واقع دستور رئیس جمهور مبنی بر انجام نظرسنجی در خصوص رابطه با آمریکا حاکی از نوعی شتاب‌زدگی در برابر انتقادات کاملاً طبیعی اقشاری از مردم و نخبگان درباره برخی اتفاقات سفر به نیویورک است. ایشان به ابزاری برای پیشبرد اهداف خود متوسل شده‌اند که سریعاً به ضد خود تبدیل می‌شود. اگر غرض تأمین منافع ملی است نظرسنجی نه‌تنها هیچ تأثیری ندارد بلکه یا زبان دشمنی را که پشت میز نشسته دراز می‌کند و یا مانع از انعطافات حکیمانه دولت در برابر طرف غربی می‌گردد. در هیچ‌کجای دنیا برگزاری نظرسنجی در خصوص برقراری رابطه بین کشورها مسبوق به سابقه نیست و اتخاذ چنین تصمیم پوپولیستی از جانب فردی که خود سالها در عالی‌ترین رتبه‌های امنیتی در کشور بوده است، ابهام‌برانگیز و خلاف منافع ملی است.

عزت، حکمت و مصلحت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی اقتضا می‌کند که سیاسیون ما از اقدامات عجولانه و شتاب‌زده به‌شدت احتراز کنند. رئیس جمهور اگر کمی صبر می‌کردند مردم در مراسم 13 آبان پاسخ خود را در خصوص رابطه با آمریکا به‌صراحت اعلام خواهند کرد. این پاسخ روشن ملت موضع دولت و دستگاه دیپلماسی را در مذاکرات ژنو مطمئناً تقویت می‌نمود و آنها با دست پر سر میز مذاکره می‌رفتند و اگر این بار از نیویورک با "جام تقلبی" برگشتند از ژنو با دستان پر و حداقل چند میلیارد از پولهای بلوکه‌شده بازمی‌گشتند.

از طرفی مذاکرات که در جریان است و نیازی به نظرسنجی نیست. وزیر خارجه بجا یا "نابجا" نیم ساعت با جان کری مذاکره می‌کند و تماس تلفنی با اوباما برقرار می‌شود، چه نیازی به نظرسنجی است؟! تنها پاسخ به این سؤال پیگیری برخی اهداف داخلی و دامن زدن به بعضی شکاف‌هاست که در ادامه دولت را در دست‌انداز خواهد انداخت و نتیجه‌ای گرفته نخواهد شد. مگر در دوره دوم خرداد عده‌ای به‌دنبال برگزاری رفراندوم درباره قانون اساسی نبودند! چه نتیجه‌ای عاید آنها شد که امروز بخواهد نصیب دولت یازدهم شود.
مآلاً پیشنهاد ما به دستگاه دیپلماسی دوراندیشی و داشتن یک تحلیل کلان از موضوعات مربوط به سیاست خارجی است. شتاب‌زدگی، سطحی‌نگری و رویکردهای پوپولیستی به‌شدت به منافع ملی لطمه می‌زند و امیدهای به وجود آمده برای حل مشکلات را در دولت تدبیر و امید به یأس تبدیل می‌کند.
 
پی‌نوشت:
1- سایت تابناک، کد خبر: 334485 تاریخ انتشار: 05 مرداد 1392

انتهای پیام/*