مهمترین چالش‌های پیشروی ژنو۲
خبرگزاری تسنیم: برگزای کنفرانس ژنو ۲ هم اکنون بیش از هر زمان دیگری در گیر و دار اختلافات و درگیری‌های معارضان، تلاش عربستان برای متحد کردن گروه‌های جهادی سلفی و تلاش قطر برای انحلال «ارتش آزاد» و تشکیل «سپاه محمد» گرفتار آمده است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه لبنانی السفیر در شماره اخیر خود چنین تحلیلی از کنفرانس ژنو 2 و تلاش برای حل سیاسی بحران سوریه ارائه می‌دهد: هیچ افق سیاسی برای جنگ سوریه متصور نیست و روند سیاسی که شایسته بود، مثلث روسیه، آمریکا و سازمان ملل زمان و اهداف آن را مشخص کند، به خاطر عدم توانایی ائتلاف معارضان سوری در رسیدن به تصمیم نهایی برای مشارکت در کنفرانس ژنو 2 و ناتوانی اپوزیسیون خارجی در معرفی هیئت شرکت کننده در این کنفرانس، به نتیجه نرسید.
سرپوش گذاشتن بر این شکست همچون دستاورد متن دعوت به کنفرانسی که نه تاریخ و نه شرکت کنندگان مشخص شده است، ضعیف بود. آمریکا در مشخص کردن تاریخ این کنفرانس، به خاطر ترس از بحران «ائتلاف معارضان» و از بین رفتن آتش بسی که دستاورد دیدار «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا با همتای سعودی‌اش «سعود الفیصل» در ریاض بود، هنوز مردد است.
همچنین سرپوش گذاشتن بر این شکست با بازگشت به نشست سه جانبه بین المللی در 25 نوامبر جاری بیش از پیش مشخص شد.
«اخضر ابراهیمی»، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه درباره مشکلات پیش روی برگزاری کنفرانس ژنو 2 و مسئولیت ائتلاف معارضان سوری گفت: معارضان سوری روزهای سختی را پشت سر می‌گذارند و در تلاش هستند، بر این مشکلات به هر طریق ممکن غلبه کنند.
ابراهیمی در ادامه افزود: اختلافات داخلی میان معارضان وجود دارد، آنها باید آماده شوند، ولی تاکنون هیچ نشانه‌ای دال بر آمادگی آنها مشاهده نشده است. وی تاکید کرد که کنفرانس باید بدون پیش شرط برگزار شود.
شکست در تعیین تاریخ برگزاری کنفرانس ژنو 2 را باید موفقیت معارضان سوری شرکت کننده در کنفرانس ژنو 1 به شمار آورد، چون به این طریق آنها از فشارهای سخت دستیابی به توافق جهت حضور در این کنفرانس رهایی یابند.
از دیگر طرف‌های سود کننده در عدم برگزاری کنفرانس ژنو 2 عربستان سعودی، قطر و ترکیه است که نه تنها از جمله مهمترین مخالفان برگزاری کنفرانس ژنو 2 و دستیابی به راه حل سیاسی برای بحران سوریه هستند، بلکه کنفرانس ژنو 1 نیز از حملات آنها در امان نماند.
نماینده ترکیه با اشاره به رویکرد کنونی ائتلاف معارضان سوری درباره برگزاری کنفرانس ژنو 2 گفت که برگزاری این کنفرانس هیچ سود و منفعتی را محقق نخواهد کرد و از شورای امنیت خواست قطعنامه‌ای بین المللی در مورد سوریه صادر کند.
هم اکنون حتی به نظر نمی‌رسد که سازماندهی و متحد کردن مجدد ائتلاف معارضان و گروه‌های معارض سیاسی خارج نشین سوری هدف عربستان سعودی باشد، بلکه تمام تلاش ریاض بر متحد کردن گروه‌های مسلح جهادی سلفی به رهبری شاهزاده «بندر بن سلطان»، رئیس دستگاه اطلاعاتی این کشور متمرکز شده است.
شهر «الریحانیه» در اسکندرون شاهد نشست‌هایی به ریاست «خالد العطیه»، وزیر امور خارجه قطر است و گفته شده هدف از این نشست‌ها انتخاب جایگزین‌های تاثیرگذارتر از «سلیم ادریس» و تشکیل ارتش جدیدی از گروه‌های مسلح به جای «ارتش آزاد سوریه» این بار به نام «سپاه محمد» است که از گروه‌های سلفی جهادی تشکیل شده و کانون و هسته آن را قرار است، گروه‌های تروریستی مانند «آزادگان شام» و گروه‌های وابسته به آن و «ارتش اسلام» به رهبری «زهران علوش» و دیگر گروه‌های سلفی جهادی تشکیل دهند.
نظام سوریه که مسئولیت شکست شروع روند سیاسی را متحمل گروه‌های معارض سوری از جمله ائتلاف معارضان کرده، همچنان با استفاده از اختلاف‌های معارضان و همچنین گروه‌های مسلح برای پیشروی ارتش سوریه در جبهه‌های متعدد استفاده می‌کند.
واضح بود که زمان نشست بین المللی برای نهایی کردن تاریخ کنفرانس ژنو 2 بر نشست ائتلاف معارضان سوری در استانبول جهت اتخاذ تصمیم نهایی در مورد حضور یا عدم حضور در کنفرانس ژنو 2 مقدم باشد و این موجب شد، آمریکایی‌ها و روس‌ها مقابل گزینه‌های دشواری قرار گیرند، چراکه تعیین موعد نهایی قبل از نشست ائتلاف معارضان که رهبری آنها را عربستان سعودی، بزرگ‌ترین مخالف برگزاری کنفرانس ژنو 2 برعهده دارد، بسیار دشوار و مشکل است و منجر به شکل گیری مثلث بین المللی خواهان برگزاری کنفرانس یعنی آمریکا، روسیه و نظام سوریه، مقابل ائتلاف معارضان سوری و عربستان سعودی خواهد شد. در حالی‌که آمریکا از سوی دیگر تلاش می‌کند، تنش سیاسی به وجود آمده میان ریاض و واشنگن را هم بر طرف کند.
همچنین تعیین تاریخ کنفرانس ژنو 2 بدون توانایی تحمیل حضور ائتلاف معارضان در این کنفرانس ناتوانی آمریکا در پایبندی به تعهدات خود در توافق واشنگتن – مسکو و پیشبرد راه حل سیاسی در سوریه را هم به اثبات می‌رساند و این موضوعی است که خشم روس‌ها را برانگیخته و در واکنش به آن موجب شده تا یک مسئول بلند پایه روسی در ژنو اینگونه اظهار نظر کند که «ما از اتفاقاتی که آمریکا می‌‌افتد و اینکه آنها به تعهدات خود پایبند هستند، یا خیر، اطلاع داریم».
مذاکرات انجام شده میان رهبران روسیه و آمریکا و طرف‌های میانجی بین المللی آنها را به این نتیجه رساند که ائتلاف معارضان هنوز برای شروع مذاکرات با نظام سوریه آمادگی ندارد.
به گفته یک منبع دیپلماتیک، «وندی شرمن»، معاون وزیر امور خارجه آمریکا از ضرورت اعطای فرصت بیشتر به ائتلاف معارضان دفاع کرده و در این‌باره گفته است: « اختلاف میان معارضان سوری امری طبیعی است، چون آنها از تجربه سیاسی کافی برای شروع مذاکرات برخوردار نیستند، باید منتظر نتایج نشست آنها بود، اما آنچه در آن تردید وجود ندارد، اینکه آنها آمادگی کافی برای حضور در چنین کنفرانسی را ندارند».
برخی منابع دیپلماتیک هم می‌گویند که به ائتلاف معارضان گفته شده که برای توافق بر سر تعیین تاریخ کنفرانس که تضمین کننده برنامه های آنها نیز باشد، به وزیر خارجه آمریکا و همتای روسی‌اش «سرگئی لاوروف» و «بان کی مون»، دبیر کل سازمان ملل مراجعه و با آنها رایزنی کنند.
به گفته یک منبع دیپلماتیک روسی، شرمن در جریان نشست گفته که برگزاری کنفرانس ژنو در 23 و 24 نوامبر جاری شتابزده و دستاوردی مجانی برای نظام سوریه به شمار میرود، چراکه نظام سوریه با اپوزیسیونی که دارای اختلافات داخلی بوده و انسجام و آمادگی لازم را ندارد، گفت‌وگو خواهد کرد، و این امتیاز بزرگی برای دمشق تلقی می‌شود، به همین دلیل باید فرصت بیشتری گروه‌های معارض سوری از جمله ائتلاف معارضان داد تا آمادگی لازم را کسب و هیئت مذاکره کننده خود را آماده کنند.
شرمن درباره ناتوانی و اختلاف موجود میان ائتلاف معارضان جهت شرکت در کنفرانس ژنو 2 می‌گوید: نباید عجله کنیم، باید از نشست معارضان در استانبول حمایت کنیم تا آنها به صورت متحد و یکپارچه در کنفرانس ژنو 2 شرکت کنند».
این اظهارات موجب شد تا یک منبع دیپلماتیک روسی در پاسخ به شرمن بگوید: اپوزیسون خارجی که طی یک سال در اتحاد و یکپارچه شدن شکست خورده است، قادر نخواهد بود طی چند روز مشکلات خود را حل کند و پای به کنفرانس ژنو 2 بگذارد.
«گنادی گاتیلوف»، نماینده معاون وزیر خارجه و نماینده روسیه گفت: معارضان سوری موضع یکپارچه‌ای ندارند، مواضع آنها ناامید کننده است، ولی هرچه هست، کنفرانس ژنو 2 قبل از پایان سال جاری میلادی برگزار خواهد شد.
به نظر نمی‌رسد که درباره تاریخ جدید برگزاری کنفرانس ژنو 2 – بدون توجه به نتایج نشست استانبول - قبل از پایان سال جاری میلادی توافق نظری میان طرف‌های بین المللی حاصل شود، چراکه شرمن طی اظهاری نظری گفت که «هرگونه امکان برگزاری کنفرانس ژنو 2 در دسامبر آینده ضعیف خواهد بود و به احتمال زیاد اعیاد سال نو میلادی فرصت کافی و لازم برای برگزاری این کنفرانس را باقی نمی‌گذارد، همانطور که برگزاری آن پیش از پایان سال میلادی شرقی در روسیه یعنی اواخر هفته اول ژانویه سال 2014 میلادی امری غیر ممکن است.
انتهای پیام/
