اختصاص ۱۰۰ میلیارد تومان برای بیمه ۲۰۰ هزار زنان‌خانه‌دار/ متناسب‌سازی اشتغال برای زنان و رسیدگی به تربیت فرزندان
خبرگزاری تسنیم: رئیس مرکز امور زنان دولت نهم گفت: مقرر شد ۱۰۰ میلیارد تومان برای بیمه کردن ۲۰۰ هزار زن‌خانه‌دار اختصاص یابد؛ در سال ۱۳۸۶ حدود یک میلیون و ۸۵۰ زن سرپرست خانوار داشتیم که اکنون به دو میلیون رسیده است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، با توجه به تأکیدات مجدد مقام معظم رهبری در خصوص افزایش جمعیت و فرزند‌آوری و اینکه ایشان فرمودند از نظر سیاست کلی کشور، کشور باید به سمت افزایش جمعیت البته به نحو معقول و معتدل پیش برود؛ امروز کشورهایی که در دنیا دچار پیری شده‌اند و قدرت «زاد و ولد» خودشان را از دست داده‌اند، به دشواری می‌شود گفت که راه علاجی برای حل این مشکل دارند ما هم طبعاً با همین مشکل مواجه خواهیم شد و نباید بگذاریم به اینجا برسیم.
اکنون با مشکلات بسیاری در حوزه زنان مواجه هستیم که در این راستا میزگرد بررسی مسائل و مشکلات مربوط به افزایش جمعیت و همچنین مشکلات تخصصی زنان برگزار شد که در روزهای گذشته بخش اول و دوم این میزگرد منتشر شد که بخش سوم آن مربوط به بیمه زنان و اشتغال و نقش مادری و خانواده است.
در این میزگرد، زهرا سجادی، معاون امور خانواده معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و زهره طبیب‌زاده، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی و رئیس مرکز امور زنان دولت نهم حضور داشتند که در ذیل بخش سوم این میزگرد با می‌خوانید.
* تسنیم: مطرح می‌کنند که اشتغال زنان باعث می‌شود آنها از نقش مادری خود فاصله گیرند در این مورد نظر شما چیست؟
*طبیب‌زاده: این موضوع که مطرح می کنید، واقعیت است چراکه بحث اشتغال با وضعیتی که در حال حاضر وجود دارد، واقعاً زمان را از مادر برای کارهای تربیتی می‌گیرد. ما در اسلام نقش پدر و مادر در ارتباط با تربیت فرزند نقش پررنگی می‌دانیم و تمام تربیت فرزند به ابزار و وسایل ارتباط جمعی و نهادهای اجتماعی در بیرون موکول نیست بلکه باید مادران بیشتر به وظیفه مادری خود رسیدگی کنند.
وقتی مادری شاغل است به طور طبیعی بخش عمده‌ای از ساعات زندگی‌اش را خارج از خانه می‌گذراند، یعنی مجبور است از 7 صبح بیرون از منزل باشد و 5 صبح از خانه بیرون رود در واقع این مادر مدت زمانی طولانی خارج از خانه است و طبیعی است نه آن آرامش روحی و روانی لازم را دارد که برای فرزندش وقت گذارد و هم نمی‌تواند ارتباط عاطفی را برای فرزندش ایجاد کند و به لحاظ جسمی آن توانایی داشته باشد.
مادر شاغل نیازهای عاطفی و روانی فرزند را کمتر جوابگو است، چون با توجه به اینکه یک بخشی از مسئولیت‌های خانه به دوشش است، خسته شده و کمتر به فرزند رسیدگی می‌کند؛ در واقع با این شرایط نیازهای مادی فرزند در درجه اول اولویت است و بعد نیازهای روحی و روانی. طبعاً به دلیل کمبود وقت، کمتر به فرزند می‌رسد و نیازهای آن را برآورده می‌کند.
بنابراین این یک واقعیت است و اگر کسی منکر آن شود، روشنایی روز را منکر می‌شود؛ وقتی مادر مفیدترین اوقاتش را در خانه نیست و درگیر فشار کاری و خستگی کار اجتماعی در بیرون است و مابقی زمانش را هم صرف کارهای مادی زندگی می‌کند، طبعاً مسائل معنوی و روحی فرزند را نمی‌تواند پاسخگو باشد و موکول به آخر هفته می‌کند.
شیفت‌کاری زنان و مردان در اسلام نباید یکسان باشد
* تسنیم: از نگاه اسلام، جایگاه مادری را توضیح دهید و مسئولان در این زمینه باید چه اقدامی انجام دهند؟
* طبیب‌زاده: آنچه که در حال حاضر در اسلام وجود دارد و آنچه خواست دین و اسلام است، بحث و جایگاه مادری است. ما در اعتقادات دینی‌مان شیفت‌کاری برای زن و مرد را به صورت یکسان نداریم. براساس تکالیف اسلامی ، زن باید در محیط اجتماعی بیاید؛ براساس فقه شیعه که می گویند بیمار باید به پزشک منطبق با جنسیتی خود مراجعه کند، اشتغال به این شکل است.
حضور زن در بیرون تناقض و تعارض با نقش مادری‌اش ندارد؛ پس باید یک نتیجه‌ای بین این دو وجود داشته باشد تا به دو وظیفه برسد؛ مسئولان جامعه باید موضوع اشتغال را به نحوی برنامه‌ریری کنند تا هم تکلیف دینی انجام شود و هم وظیفه مادری که لازم است دختران ما در این زمینه‌ها تخصص یابند و تخصص‌های هنری و دینی و پزشکی داشته باشند.
مسئولان جامعه دینی باید نحوه کار کردن زنان و قوانین دینی موجود در مورد زنان را به شکلی برنامه ریزی‌کنند که نیاز شرعی زنان برآورده شود و هم میزان زمانی که یک زن متخصص باید در خانواده در کنار فرزندانش گذارد، حاصل شود.
در نظرگرفتن کار نیمه وقت برای ماردان شاغل
در حقیقت کار نیمه وقت برای زنان در نظر گرفته شود؛ زنان ما باید برای حفظ کیان خانواده از فرصت داشتن کار نیمه‌وقت برخوردار شوند و این عرف و قانون شود؛ نباید از جامعة غربی الگو گیریم، در حال حاضر قانون کار ما غربی است که عیناً در جوامع دینی خود پیاده کردیم.
وقتی مادر نیمه‌وقت مشغول کار در بیرون باشد، می‌تواند زمان کوتاه‌تری از خانه بیرون باشد و به فرزند رسیدگی کند؛ همچنین مادر باید زودتر از فرزند محصل خود وارد خانه شود، خستگی کار روزانه‌اش را از تن به در کند و بعد بتواند در کنار وسایل آسایش جسمی و روحی را برای فرزند فراهم کند. وسایلی که برای آسایش خانواده نیاز است، آن است که فرزند وقتی از مدرسه به منزل می‌آید با آغوش باز مادرش مواجه شود و با یک مادر خسته و بی حوصله مواجه نشود.
در واقع این نُرم‌های غلطی است که در جامعه وجود دارد و باید شکسته شود؛ باید جمهوری اسلامی نظام‌سازی را انجام داده و یک الگوی خانواده معتالی اسلامی را بنا گذارد.
درست است مادر اضافه کاری بسیار نکند، امکان کمتری به لحاظ مالی برای خانواده تامین می‌کند ولی در مقابلش امکان ایجاد ارتباط عاطفی و روانی را برای فرزند ایجاد می‌کند که ده‌ها برابر از آن پولی که به لحاظ اقتصادی در می‌آورد، با ارزش‌تر است.
باید در خانه امنیت روحی و روانی برای فرزندان بیشتر ایجاد شود و آن حضور فیزیکی و روحی و روانی مادر بیش از هر شخصی احساس کنند چرا که حضور روانی مادر در خانواده تأمین‌کننده سلامت فزرند در آینده خواهد بود و بسیار مهم است.
به این ترتیب نیز مادر می‌تواند نقش اجتماعی داشته باشد به این معنا که مادر می‌تواند نقش اجتماعی خود را در بیرون از کانون خانواده و خانه داشته باشد و جامعه از ثمرات کارهای اجتماعی و فرهنگی زن برخوردار شود و هم بخشی از زمانش را برای خانواده گذارد.
زنان ما هم در بخش خصوصی و هم بخش دولتی شاغل هستند که هر دو هم متاسفانه قوانین دست و پاگیر آسیب‌زننده به خانواده که کار تمام‌وقت خانم‌هاست، را دارند ولی به نظر من باید مسئولان جامعه این را تعادل را ایجاد کنند تا هر دو وجه مثبت حضور اجتماعی و حضور زن در خانواده را ما بتوانیم داشته باشیم.
به جریان افتادن دورکاری مادران شاغل
* تسنیم: نقش اشتغال و دور شدن مادران از تربیت فرزند و خانواده را توضیح دهید؟
* سجادی: بنده دو پیشنهاد دارم؛ یکی بحث دورکاری که دولت قبل طرح کرد باید مجدداً به جریان بیافتد که موضوعی موثر و مناسب است در واقع اگر زیرساخت‌هایش انجام شود و دورکاری را طرح کرد، بسیاری از زنان توانمند می‌توانند از توان خود استفاده کرده و جامعه نیز بهره‌مند شوند.
به غیر از شغل‌های علمی و پزشکی بسیاری از مشاغل را می‌توان بدون اینکه حضور داشته باشند و رفت و آمد کنند و با ترافیک و مسائل پیرامون آن مواجه شوند، از حضورشان استفاده کرد؛ می‌توان از خدماتشان به جامعه بهره رساند. همچنین موضوع استغال خانگی باید مدنظر قرار گیرد.
در دولت گذشته بنای اشتغال خانگی گذاشته شد و این هم یکی از راهکارهای خوبی است که خانم‌هایی که به روش‌های نویسندگی یا هنری یا مجازی می‌توانند در خانه کار را انجام بدهند و جامعه هم از حضورشان بهره‌مند شود. این به نظر راه‌های خوبی است که می‌توان در اختیار زنان گذاشت.
اگر تغییراتی در سبک زندگی داده شود آن قدر که مردم به دنبال پول درآوردن و مسائل اقتصادی هستند بخشی را هم به مسائل فرهنگی خانواده‌شان باشند به طور مثال پدری که دو سه شیفت کار می‌کند برای اینکه درآمدزایی کند به خانواده و مسائل عاطفی آنها بیاندیشد، مشکلات حل خواهد شد.
زن و مرد در خانواده باید به این موضوع فکر کنند که اگر در خانواده کنار فرزندش قرار گیرد، چقدر می‌تواند موثر باشد و این اقدام را انجام دهند؛ در حقیقت کار بیرون از منزل را با کنترل بیشتر ساماندهی کنند و بیشتر بتوانند در کنار فرزندانشان باشند و فرهنگ‌سازی صحیح صورت گیرد با تحکیم خانواده مواجه خواهیم بود.
مادر باعث رشد و تعالی خانواده است
* تسنیم: در خصوص جایگاه مادری توضیح دهید؟
*سجادی: زنان به علت برخورداری از ویژگی‌های بسیار قدرت بسیار زیادی دارند و نباید خود را دست کم گیرند، چرا که برخورداری زنان از ویژگی‌های ویژه به خصوص مادری باعث می‌شود که هم خانواده به رشد و تعالی برسد و هم جامعه و در بسیاری از موارد در کاهش آسیب‌های اجتماعی و جرایم نیز موثر است.
در اسلام و قرآن مطرح شده است که مادران از نظر محبت و رحمت قوی‌تر از مردان هستند و خداوند زنان را دوست داشته که چنین قدرتی را به آنها داده است در واقع جایگاه زنان و مادران در تحکیم بنیان خانواده بسیار موثر است که باید برای آن ارزش قائل شد.
باید بگویم در دین اسلام به شرایط خانه و خانواده توجه ویژه‌ای شده است. مادر می‌تواند نقش زیادی در سلامت خانواده ایفا کند و از این طریق می‌تواند بر سلامت جامعه نیز تاثیر گذارد که وزارت آموزش و پرورش، مبلغان مذهبی، روحانیون و رسانه‌های جمعی می‌توانند نقش مهمی در این زمینه ایفا کنند و این جایگاه را به همه شناسانده و احترام خاص برایش قائل شوند.
کاهش آسیب‌های تربیتی در خانواده با حضور مادر در کنار فرزند
* تسنیم: در خصوص حضور مادران در خانواده و کاهش آسیب های اجتماعی و تربیتی توضیح دهید؟
* طبیب‌زاده: روانشناسان در دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که حضور مادر در کنار فرزند آسیب‌های تربیتی را کاهش می‌دهد.
در بسیاری از کشورهای جنوب غرب آسیا ما تحقیقات و بازدیدهای زیادی داشتیم و بررسی‌هایی کردیم و متوجه شدیم که بسیاری از کشورهای جنوب‌غرب آسیا، امکانات بسیاری از مشاغل تحت عنوان مشاغل خانگی ایجاد شده است؛ زیرساخت‌هایش ایجاد شده و دوره‌های آموزشی برای زنان می‌گذارند و وظیفه جمعآوری محصول را هم به عهده دارند که این امر بسیار موثر بوده و باعث می‌شود زنان بیشتر در کنار فرزند باشد و شاهد کاهش آسیب‌ها باشیم.
وقتی تولید خانگی انجام می‌شود، اصلاً آن کارگر که کار در خانه انجام می‌دهد به لحاظ فیزیکی کمترین جابجایی را از خودش بروز می‌دهد و تمام مواد اولیه در اختیار او قرار می‌گیرد و محصول کار توسط این شرکت‌ها جمعآوری می‌شود و بیشتر در کنار خانواده است.
ولی این راهکاری نیست که ما به عنوان کشوری اسلامی با رویکردهای دینی به آن رسیده باشیم بلکه این چیزی است که دنیا به آن رسیده است و برای صرفه‌جویی حضور فیزیکی زنان در جامعه به این راهکار رسیده است و زیرساخت‌هایش باید آماده و انجام شود.
بحث دورکاری وقتی شما یک دولت الکترونیک داشته باشید، حتما کارمند دولت می‌تواند بسیاری از این کارها را در منزل انجام دهد و نیازی به حضور فیزیکی در محل کار نیست؛ اشکال ما این است که ما به لحاظ الکترونیک شدن رتبة 104 را در دنیا داریم، برای اینکه نمی‌تواتیم بسیاری از این کارهای را انجام دهیم چون زیرساخت‌هایش آماده نیست.اگر زیرساخت‌هایش آماده شود بحث کار نیمه‌وقت در بسیاری از مشاغل صورت خواهد گرفت.
بیمه زنان خانه دار در حال بررسی است
* تسنیم: در خصوص بیمه زنان خانه‌دار توضیح دهید که این موضوع به کجا رسیده است؟
*سجادی: موضوع و بحث بیمه زنان‌خانه دار مجدد در حال بررسی است و اکنون معاونت امور زنان و خانواده ریاست حمهوری روی آن کار می‌کند.
* طبیب‌زاده: سال گذشته مجلس نهم در بودجه سال 92 تکلیفی برای دولت مقرر شد تا 100 میلیارد تومان برای بیمه کردن 200 هزار زن‌خانه‌دار اختصاص یابد؛ در سال 1386 حدود یک میلیون و 850 زن سرپرست خانوار داشتیم که اکنون به دو میلیون رسیده است.
برخی‌از این زنان شاغل هستند، یعنی محروم‌ترین بخش زنان ما این قشر هستند. برخی شاغل هستند، زنان سرپرست خانوار، بعضی‌ها هم از ارث و حق بیمه همسران متوفی‌شان استفاده می‌کنند. آن بخشی که زیر بیمه هیچ بخشی نیستند و خودشان هم شغلی ندارند عمدتاً کسانی هستند که زیر پوشش سازمان‌های حمایتی مثل کمیته امداد یا بهزیستی و نهادهای خیریه‌ای بوده و به آنها کمک می‌شود؛ این قبیل زنان به راحتی قابل شناسایی هستند از طریق نهادهای حمایتی برای آنها بانک‌های آماری وجود دارد و به راحتی قابل شناسایی و دسترسی هستند.
ما یک گزارش کامل و دقیق در خصوص بیمه زنان خانه دار داریم که یک مقدار افراد از گذشته بیمه شده بودند در واقع در دولت‌های نهم و دهم حدود 34 هزار زن خانه‌دار از یک بودجه‌ای از صندوق ذخیره روستاییان بیمه شدند که طبعاً باید این بیمه تداوم پیدا می‌کرد؛ یک تعدادی از زنان نیز در سال 88 در دولت نهم تحت عنوان بیمه حِرف مشاغل آزاد به زنان خانه‌دار این امکان داده شد که با همان سهم‌‌آورده خود را بیمه کند.
بباید بگویم بیمه شدن 200 هزار زن خانه‌دار تکلیف قانونی دولت است که امسال باید زیر پوشش بیمه قرار گیرند. ما یک مهلت یک ماهه‌ای به وزیر کار و رفاه و تامین اجتماعی دادیم و ظاهراً 100 میلیون تومان از سوی دولت به وزارت رفاه تخفیف داده شده و وزیر متعهد شده در یک ماه آینده این آئین‌نامه اجرایی نوشته شده را اجرایی کند.
ما به عنوان نمایندگان زن مجلس، پیگیر این مساله هستیم و سوال‌مان را از وزیر ادامه خواهیم داد تا این مادة قانونی که هر 200 هزار نفر را امسال زیر پوشش بیمه قرار گیرند، محقق شود.
اگر بتوانیم سالی 200 هزار زن را بیمه کنیم می‌توانیم محروم‌ترین و مشکل‌دارترین بخش زنان ( زنان سرپرست‌خانوار) را تحت حمایت قرار دهیم؛ اگر دولت امکانات مالی داشت، پوشش بیمه گسترش پیدا کند و در حد مطلوب‌ترش برای سایر زنان خانه‌دار صورت گیرد به ایده‌آل می‌رسیم و ما تمایل داریم این اتفاق مبارک حتما بیافتد.
گفت‌و گو از انسیه آبشاری
انتهای پیام/