پیشنهاد معاون فرهنگی وزارت ارشاد برای حل مشکلات نشر/ تشکیل کارگروه‌های شش گانه

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست هم اندیشی اصحاب و تشکل‌های نشر با مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شب گذشته سه‌شنبه 28 آبان در تالار آبگینه برگزار شد. در این مراسم جمعی از مسئولان ارشاد از جمله سیدعباس صالحی معاون فرهنگی، محمدرضا وصفی مدیر اداره مجامع و تشکل‌های فرهنگی، همایون امیرزاده مشاور فرهنگی، محمد اللهیاری دبیر اداره کتاب و کتابخوانی، علی شجاعی ساعی رئیس خانه کتاب، نادر قدیانی رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، احمد عطایی نائب رئیس اتحادیه کتابفروشان تهران و جمعی از اساتید تعاونی چاپ و نشر حضور دارند.

سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزارت ارشاد در این مراسم پس از اینکه روسای تشکل‌های نشر مشکلات و دغدغه‌های خود را مطرح کردند در سخنانی با بیان این مطلب که تمناها اندک و آرزوهای بزرگ است گفت: اگر این تعبیر را که کتاب نماد خلاقیت یک ملت است قبول داشته باشیم و اگر اوج و فرودهای ملت‌ها را با کتاب به عنوان یک شاخص تعریف کنیم ناشران نمایانگر خلاقیت یک ملتند.

وی افزود: در جلسه روز گذشته با خبرنگاران و هنرمندان دارای نشانه درجه یک هنری به بحث نشر اشاره داشتم اما این موضوع مختصر بود و در قالب گفت‌وگوهای بیشتری که خواهم داشت ادامه پیدا می‌کند. از آنجا که حوزه نشر متعلق به ناشران است و ما در حکم سازمان نشر محسوب می‌شویم باید یک تعامل فعالی وجود داشته باشد که در آن ناشران حرف اول را می‌زنند. 

صالحی افزود: نوع نگاهی که حوزه نشر در دوره جدید وجود داشته و دارد و رویکردهایی از این قبیل پذیرش گفتمان‌های متنوع و متکثر را در چارچوب نظام و قوانین کشور میسر می‌سازد. همچنین زدایش نگرش امنیتی و حراستی از حوزه نشر لازم و ضروری است. سوم اینکه حمایت از خلاقیت‌های نهادینه در قالب حمایت از ناشران و موسسات فعال و دارای عمق و گستره فرهنگی ضروری است. توجه جدی به تقویت قالب‌های جدید و متعدد و افزایش ویترین کتاب و... نکته چهارمی است که در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به نکته پنجم مدنظر گفت: از فعال‌سازی نهادهای صنفی عرضه نشر نام برد و گفت: این نگاهی است که مکرر وجود داشته و از پایه‌های وعده‌داده شده دولت تدبیر و امید با ملت بود. که برون‌سپاری و واسپاری در عرصه فعالیت‌ها داشته باشد. نهادهای صنفی را به رسمیت بشناسد، خود را کوچک کند و ملت را بزرگ. با همین نگاه است که عرصه رقابت عرصه دولتی با بخش خصوصی انجام شده چرا که دولت در عرصه فرهنگ و کتاب نباید رقیب بخش خصوصی باشد بلکه باید مسیر را برای بخش خصوصی هموار کند. اصل 44 قانون اساسی تنها مربوط به بخش صنعت نیست بلکه در حوزه فرهنگ هم کاربرد دارد و ناظر بر حمایت از بخش خصوصی است.

وی به شفافیت و رعایت عدالت در خرید کتاب از ناشران اشاره کرد و افزود: روشن بودن آنچه که دارد در حوزه نشر اتفاق می‌افتد بخش مهمی است که باید به آن دست پیدا کنیم. پاسخگویی شفاف و همراه با تعامل قانونی با ناشران باید در دستور کار قرار گیرد همچنین بازخوانی و اصلاح جدی روند نظارت بر کتاب از طریق اصلاح قانون، شفافیت در پاسخگویی، تصریح در صدور مجوزها و... نکته مهم دیگری است که باید به آن توجه داشت.

توجه به حوزه‌های جدید در آینده نشر بویژه نشر الکترونیک و... از دیگر مواردی مود که صالحی به آن اشاره کرد و افزود: ما با این منطق و با توجه به این موارد می‌توانیم دور یک میز جمع شویم. ما یعنی دولتی که می‌خواهد به مسئله جامعه فکر کند، جامعه و ملت را اصل می‌داند و خود را حاشیه این جریان بزرگ می‌بیند. مسئله‌های نشر مکثرند و ما امروز در روزگار سخت حوزه نشر وارث این اتفاقات شده‌ایم. از یکسو نگاه‌های سلیقه‌ای انسدادگرایانه که حاکمیت در فرصت‌هایی داشته و از سوی دیگر شرایط سخت اقتصادی که در بخش‌های دیگر نیز وجود دارد خود را پیش روی ما نمایان کرده است. اما چون حوزه نشر حوزه رنجوری بوده در اقتصاد نشر فشار آمده است. البته مسئله‌ها فراوان و گسترده است و یک روزه قابل حل نیستند.

وی با بیان این مطل که نشر در حکم خانه ما به شمار می‌آید گفت باید خانه خود را آباد کنیم. اما واقعا چگونه می‌تواند این مسائل و مشکلات را حل کرد. احساس من این است که مسئله‌های حوزه نشر را از چند مجموعه می‌توان طبقه‌بندی کرد. ممکن است ما بخواهیم به کارگروه‌های مشترکی برسیم که از دل آنها بتوان به اتفاقات امیدوار کننده دست پیدا کرد. بنابر این در این راستا چند کارگروه را می‌توان مطرح کرد. 

وی افزود: مسائلی که در این جلسه و جلسات پیش مطرح شد را می‌توان در کارگروه‌هایی به شرح زیر طبقه‌بندی کرد: نخست یک کارگروه که به مسائل حقوقی و اصلاح قوانین یا تدوین قوانین تازه بازمی‌گردد. بحث‌های حقوقی معنوی‌، کپی‌رایت، نشر الکترونیک و قوانین تازه نشر، ضوابط نشر شورای عالی انقلاب فرهنگی و... بنابر این ما یک کارگروه حقوقی نشر در فضای کاری نیاز داریم که می‌تواند از یک تیم مشترک بین ناشران و وزارت ارشاد تشکیل شود. 

صالحی کارگروه دوم را در حوزه توزیع عنوان کرد و گفت: گروه توزیع کتاب که در ذیل آن نمایشگاه‌ها هستند ده‌ها مورد از مشکلات نشر به حوزه توزیع کتاب، ویترین کتاب و نمایشگاه‌های استانی و ملی بازمی‌گردد. در اینجا نیازمند مطالعات بیشتر برای ارائه راه حل هستیم. ما می‌توانیم این موارد را به ناشران سپرده و در نهایت از آنها نتیجه بخواهیم یا اینکه در قالب یک کار مشترک با یکدیگر حل مسائل را پیش ببریم. در این میان نیازمند یک کار مطالعاتی و علمی در حوزه توزیع که بحث اساسی اقتصاد نشر است و برگزاری نمایشگاه که بخشی از توزیع را برعهده دارند هستیم. 

تسهیلات حمایتی از نشر کارگروه سومی بود که صالحی از لزوم تشکیل آن سخن گفت و افزود: پیشنهادهایی همچون خدمات پستی، تعرفه‌ها، وام و... در این زمینه برای حمایت از نشر مطرح است. کارگروه چهارم نیز حوره خرید کتاب است که بخشی از مسائل و مشکلات ناشران به این حوزه مرتبط است.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد کارگروه پنجم را مرتبط با تکریم ناشران و تصریح در امور نشر دانست و افزود: نشر صنف محترمی است که باید در تکریم آن همت گمارد. همچنین کارگروه ششم نیز باید بحث دانش نشر را دنبال کند. همانگونه که اشاره شد حوزه نشر از نظر علمی احتیاج به تکاپو دارد. با ورود تکنولوژی‌های جدید فضای نشر ما فاصله بسیار با آنچه که باید باشد دارد لذا ما مسائل متعددی در حوزه دانش نشر داریم که باید برای رفع آن وارد میدان شد. 

صالحی پس از طبقه‌بندی مشکلات نشر در این کارگروه‌های ششگانه گفت: هر یک از این کارگروه‌های ششگانه ده‌ها زیرمجموعه جزئی و کلی را در خود جای می‌دهند یک راه حل ساده این است که ما کلید را به شما بسپاریم تا شما ظرف یک سال اینده در قالب تشکیل این کارگروه‌ها نسخه رفع مشکلات نشر را پیچیده و به ما ارائه کنید که این راه حل خوبی است. اما راه حل دوم در این است که دوستان و اهالی نشر بخواهند ارتباط و تعامل ما با آنها حفظ شود که در این صورت می‌توانیم در قالب یک گروه مشترک فعال و کاربردی کار را آغاز کنیم. 

وی افزود: البته در کشور ما متاسفانه همه کارشناسند و در همه امور اهتمام می‌کنند اما در این زمینه باید قول دهیم که هم ما از ارشاد افرادی کارشناس و خبره را معرفی کنیم و هم شما در کارگروه‌ها افرادی خبره را وارد کنید. ما آمادگی این را داریم که تا دو هفته دیگر نمایندگان خود را در این شش کارگروه معرفی کنیم و شما نیز نماینده‌های کاربلد خود را به این شش کارگروه بفرستید. پس از آن هر 3 ماه یکبار یک جلسه فصلی بگذاریم که گزارش کارگروه‌ها ارائه شود و به نوعی پارلمانی این کارگروه‌ها باشند تا اگر احیانا نقدهای دوستانه در این زمینه وجود دارد مطرح شود. 

در ادامه نشست و با ابراز تمایل عده ای از اهالی نشر، به درخواست صالحی برخی ناشران حاضر در مراسم دغدغه ها و مشکلات خود را مطرح کردند.

قلم چی: نشر آموزشی و فعالیت آکادمیک در حوزه نشر نقطه ضعف ماست

کاظم قلم چی، ناشر انتشارات قلم چی با اشاره به تمرکز انتشارات خود در زمینه آموزشی گفت: طی 3 سال اخیر که در نمایشگاه های کتاب لندن یا فرانکفورت شرکت داشتم، حضور ناشران در جنبه های مختلف برایم حیرت آور بود ومتأسفانه ما در هیچ کدام از آن  ها توانایی لازم را نداریم.

وی با اشاره به توانایی های آکادمیک در حوزه نشر گفت: در کشورهای دنیا به این موضوع بسیار توجه می شود، اما به جرئت می توان گفت،  ما در ایران به آن توجهی نداریم، در صورتی که کشورهای مختلف آسیایی در این زمینه پیشرفت هایی داشته اند.به گفته یکی از نویسندگان غربی ایرانی ها دو ویژگی دارند، به گذشته پرشکوه خود افتخار می کنند و منتظر آینده ای پرشکوه هستندو

قلم چی افزود: امروزه نشر آموزشی مهم ترین نشر دنیا محسوب می شود، اما ما در بحث نشر آموزشی چرخ پنچم یک گاری هم نیستیم.

حق بین : موسسه نمایشگاه های فرهنگی و خانه کتاب دست از انتشار کتاب بر دارند

حق بین از اعضای اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز در سخنانی با انتقاد از حضور برخی زیرمجوعه های وزارت ارشاد در امور فرهنگی گفت: موسسه نمایشگاه های فرهنگی و موسسه خانه کتاب دو مجموعه تحت پوشش ارشاد هستند که دارای سرمایه های زیادی بوده و به جرئت می توان گفت، اگر این مجموعه ها نباشند نیز ارشاد به راحتی می تواند حتی در این دوران تحریم کارها را اداره کند.

وی افزود: این دو موسسه باید دست از انتشار کتاب بردارند و در کل باید بگویم که در عملکرداین دو موسسه باید شفاف سازی صورت گیرد.

جواهری مدیر انتشارات ابوعطا نیز در سخنانی کوتاه با انتقاد از انتشار بریده هایی از کتاب های چاپ نشده نشر چشمه در یکی از رسانه ها گفت: من به عنوان یک ناشر زمانی که کتاب را به وزارت ارشاد تحویل می دهم در حقیقت به خانواده خودم اعتماد کرده ام،  اما زمانی که به هر دلیل کتابم چاپ نشود و سپس متوجه شدم بخش هایی از آن بر روی سایت یک رسانه قرار گرفته است، امنیت من خدشه دار می شود. علاوه بر آن انتشار اینگونه مطالب در یک رسانه غیر قابل اخلاقی وبدون توجیه است.

نیابتی: انتقاد از نبود ساعت کتاب و کتابخوانی در آموزش و پرورش

نیابتی مدیر نشر ورج آور نیز به سرانه مطالعه در کشور اشاره کرد و گفت: بخشی از سرانه مطالعه به کودکان و نوجوانان اختصاص دارد، متاسفانه ما در آموزش و پرورش ساعتی را برای کتاب و کتابخوانی نداریم و وزارت ارشاد می تواند با تعامل با وزارت آموزش و پرورش این مشکل را حل کند.

وی گزینشی بودن نمایشگاه های استانی را موجب بروز مشکلاتی در کار توزیع دانست.

قدیانی: معافیت مالیاتی کتابفروشان حل نشده باقی مانده است

در پایان نشست نادر قدیانی رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران خطاب به صالحی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد گفت: در 30 سال گذشته مسئولان تلاش می کردند، آمارها را به نسبت سال قبل افزایش دهند،  ما امیدوارم که شما به جای بالا بردن آمار به امور زیربنایی بپردازید.

وی با اشاره به جلسه اردیبهشت ماه دیدار ناشران با رئیس دولت پیشین گفت: معافیت مالیاتی ناشران در آن جلسه حل شد، اما مالیات کتابفروشان همچنان باقی است، که اگر ارشاد یاری کند،  آن نیز حل شود،  یکی از کتابفروشی ها در شیراز بود که در طول 2 سال مالیاتش به 500 میلیون تومان رسیده بود و چون برایش پرداخت این پول مقدور نبود،  به اجبار شغل خود را نعطیل کرد.

صالحی در پایان با اشاره به اینکه قرار بود علی جنتی وزیر ارشاد نیز در این جلسه حاضر شود،  اما به دلیل اینکع جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی که پیش از آن قرار بود تشکیل نشود، به یکباره تشکیل شد، ایشان مجبور به شرکت در آن جلسه شدند.

انتهای پیام/