یونسکو در رفع تحریم‌های سخت‌افزاری نشر علیه ایران تأثیرگذار باشد
خبرگزاری تسنیم: مدیر مجامع و تشکل‌های ارشاد خواستار تأثیرگذاری یونسکو در رفع تحریم‌های ناجوانمردانه سخت افزاری علیه ایران شد و گفت: ایران در حوزه کتاب‌های الکترونیک رشد خوبی داشته اما در سال‌های اخیر به واسطه تحریم رو به ضعف رفته است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست تخصصی جایگاه کتاب در ایران و نقش یونسکو صبح امروز شنبه دوم آذر با حضور غلامعلی حداد عادل نماینده مجلس شورای اسلامی و رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزارت ارشاد، هیراناند پورکیت مدیر دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران در کمیسیون ملی یونسکو برگزار شد.
مدیر دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران در این نشست در سخنانی با اشاره به مفهوم کتاب گفت: کتاب دست‌نوشته‌ها و نوشتار اعمال و افکار ما در طول روز است که به صورت تایپ شده و یا به صورت فرضی در عصر دیجیتال هر تعریفی از کتاب در دست تغییر است چرا که روز به روز منابع اطلاعاتی و علم و دانش تغییر کرده و ما نکات جدیدتری را شاهد هستیم.
وی ادامه داد: در ژانویه 2011 در نسخه آنلاین آمازون گزارشی دیده شد که تعریفی از کتاب ارائه کرد و اکنون نیز این تعریف به عنوان اصل ما قرار می‌گیرد و آن این است که هیچ ارزش و اهمیتی در دنیای امروز بالاتر از کتاب وجود ندارد.
پورکیت تصریح کرد: هر چند این تعریف روز به روز تعریف می‌شود و با هر صفحه‌ای از کتاب ما می‌توانیم قدم در دنیای جدیدی بگذاریم و با مفاهیم جدیدی آشنا شویم اما کتاب به طور شکلی در فرمت اولیه یک منبع با ارزش از دانش و اطلاعات محسوب می‌شود و در واقع پنجره‌ای است به دنیای بیرون، نه تنها به صورت جغرافیایی. در حقیقت کتاب به ما این امکان را می‌دهد که بر تعصبات غلبه کرده و درک متقابل از دیگران را توسعه بخشیم و درهای جدیدی را به سراسر جهان باز کنیم. در دنیای اطلاعات امروز این دانش است که قدرت دارد و باید بسیار ویژه‌تر از گذشته به آن پرداخته شود.
مدیر دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران با بیان این مطلب که وظایف است یونسکو این است که برای تمامی افراد این شرایط را فراهم کند که همه افراد توانایی دسترسی به این دانش را داشته باشند، گفت: آموزش و یادگیری یک دوره طولانی‌مدت لازم دارد و بدون داشتن کیفیت آموزش تمامی صفحات کتاب‌ها بی‌صدا و صامت است. کتاب وقتی دینامیک و فعال است که ما را وا دارد به اینکه صفحات جدیدی را برای ارتباط برقرار کردن با فرهنگ‌های جدید باز کنیم. بدون داشتن دسترسی یکسان به منابع در کتابخانه‌ها قدرت کتاب به حداقل رسیده و بی‌معناست بنابراین تلاش اصلی این است که دسترسی افراد به کتابخانه‌های مجازی و فیزیکی را به حداکثر برسانیم.
وی ادامه داد: من خوشحال شدم از گزارش ارائه شده که در آن بر ارتباط افراد و دسترسی به کتابخانه‌های باز تاکید داشت. بر اساس اهمیت ترویج مطالعه و در واقع توسعه انتشار نشر و حمایت از کپی رایت در سال 1995 یونسکو 23 آپریل را به روز جهانی کتاب و کتابخوانی اختصاص داد. این روز مصادف است با تولد شکسپیر و مرگ نیگل شاعر مشهور اسپانیایی.
پورکیت تصریح کرد: در سال 2012 در روز جهانی کتاب، یونسکو تاکید بسیاری بر اهمیت ترجمه و مرکزیت ترجمه در ارتباط برقرار کردن بین انسان‌ها داشت. این باز می‌گردد به اهمیت و نیازی که برای درک متقابل، تنوع فرهنگ‌ها، توسعه و تقویت مهارت‌های بین انسان‌ها برای ساختن زندگی بهتر. همانطور که مدیر کل یونسکو در سال 2013 در پیام خود به مناسبت روز جهانی کتاب اشاره کرد و کتاب را فرصتی برای تقسیم فرهنگ‌ها دانست که این تعریف این امکان را فراهم می‌کند برای دسترسی به برنامه‌های آموزشی و حمایت می‌کند از شان چاپ و نشر.
وی در پایان گفت: کتاب بهترین اتحاد بین توسعه آموزش، نشر، علم، فرهنگ و اطلاعاتی است که می‌تواند مردم را به یکدیگر متصل کند.
محمدرضا وصفی استاد دانشگاه و کارشناس نشر نیز از دیگر سخنرانان این نشست بود که در سخنانی به 3 حوزه حفظ میراث و حافظه جهانی، گسترش علم و پیوند با دیگر فرهنگ‌ها اشاره کرد و افزود: در زیرگروه این سه حوزه ظرفیت‌هایی در کشور ما وجود دارد که برای اطلاع یونسکو به آن اشاره می‌کنم و لازم است که یونسکو از این ظرفیت‌ها در ایران حمایت کند.
وصفی افزود: صنعت نشر یک زیرساخت مهم ذیل عنوان صنعت چاپ لازم دارد که در کشور ما پس از صنعت خودرو دومین صنعتی است که تراکم سرمایه‌ها را در خود جای داده است. آمارهای حوزه نشر حکایت از حضور 10 هزار ناشر دارد که از این میان 3 هزار ناشر فعال هستند و برخی نیز از بنیه مالی خوبی برخوردارند.
وی ادامه داد: امتیاز دیگر صنعت نشر ایران وجود شابک و ISPN است که اطلاعاتی در خصوص اطلاعات است. ایران پس از تشکیل خانه کتاب عضو ISPN شد و شابک گرفت و آن را به کشورهای فارسی‌زبان منطقه همچون افغانستان و تاجیکستان انتقال داد. ظرفیت دیگر فعالیت 3 هزار کتابخانه در ایران است که برابر آمار ما در وضعیت متوسط جهانی در این زمینه قرار داریم.
مدیر اداره مجامع و تشکل‌های وزارت ارشاد به یک ظرفیت استثنایی در ایران اشاره کرد که در هیچ یک از کشورهای دیگر دنیا وجود ندارد و گفت: این ظرفیت استثنایی وجود یک راسته کتاب‌فروشی است که در هیچ کشور دیگر جهان چنین پدیده‌ای را شاهد نیستیم. این پدیده پیش از انقلاب در یکی از مناطق بازار تهران وجود داشت و اکنون روبروی دانشگاه تهران واقع است و در برخی شهرها همچون قم نیز وجود دارد.
وصفی ادامه داد: پدیده دیگری که در ایران وجود دارد و در هیچ یک از کشورهای منطقه آن را شاهد نیستیم حضور نمایشگاه‌های سالیانه در استان‌های کشور و نمایشگاه کتاب تهران است که اگر آمار 5 میلیونی بازدید را کنار بگذاریم در ایام نمایشگاه کتاب تهران استقبال به اندازه‌ای است که در اجاره هتل در این شهر دچار مشکل خواهیم شد.
این کارشناس حوزه نشر با اشاره به اتفاقات رخ داده پس از انقلاب در حوزه نشر، آن را برای یونسکو حائز اهمیت دانست و گفت: احیای نسخ خطی که مربوط به حوزه جهان اسلام است چه در بخش زبان فارسی و چه در بخش زبان عربی در ایران رشد ویژه‌ای داشته است. بنگاه‌های پژوهشی مختلفی در این خصوص فعال شدند که برخی از احیای این آثار حتی به بازنگرش در تاریخ منجر شد.
وی همچنین با اشاره به نقش کتاب و حوزه آموزش گفت: به طور خاص نقش کتاب در آموزش زبان فارسی بسیار برجسته است و انتقال علم از طریق مسیر زبان فارسی در کشوری چون افغانستان که سایه حمایت یونسکو و دستگاه‌های بین‌المللی را در سال‌های اخیر بر آن می‌توان دید به واسطه آثار علمی که در ایران تولید می‌شود صورت گرفته است. صنعت نشر ما 3 قرارداد مختلف با افغانستان، کردستان عراق و عراق در رابطه با نشر کتاب‌های مدارس این سه کشور به امضا رسانده است.
وصفی گفت: امروزه در حوزه علوم پایه و پزشکی جزو معدود کشورهایی هستیم که آثار علمی در آنها به روز در حال ترجمه شدن است. آقای پورکیت به ترجمه به عنوان پیوند فرهنگی اشاره کردند که درست بر وتر وظیفه یونسکو قرار دارد بنابراین ترجمه آثار ایرانی نیازمند حمایت یونسکو است.
انتشار آثاری مرتبط با بهداشت و سلامت عمومی، بومی‌سازی آموزش زبان انگلیسی، رشد انتشار کتاب‌های کودک و نوجوان از جمله موارد دیگری بود که وصفی به آنها اشاره کرد و گفت: در حوزه کتاب کودک ما در بخش کشورهای اسلامی و منطقه سرآمد است و تصویرگران کتاب کودک ایران در عرصه جهانی بسیار درخشیدند.
مدیر دفتر مجامع و تشکل‌های وزارت ارشاد با اشاره به اتفاقاتی که باید با حمایت از صنعت نشر ایران رخ دهد گفت: در حوزه پیوندهای منطقه‌ای می‌توان از ظرفیت ایران استفاده کرد. در حال حاضر کتاب‌های تالیفی، تصحیحی و ... به زبان عربی انجام می‌شود و توزیع آنها در کل کشورهای عربی پوشش خوبی دارد. قانون کپی‌رایت ما به گونه‌ای است که ما این قانون را برای مولفان ایرانی به رسمیت می‌شناسیم.همچنین با توجه به اینکه تعریف جدیدی از مفهوم کتابخانه طی 10 سال آینده ارائه خواهد شد و آن را به یک مکان اجتماعی، گفت‌وگو و نقد تبدیل می‌کند موجب می‌شود تا بتوانیم از این ظرفیت نیز به گونه‌ای دیگر استفاده کنیم.
وی با اشاره به حوزه کتاب‌های الکترونیکی گفت: در این حوزه کشور ما رشد خوبی داشته است اما با تحریم‌های ناجوانمردانه در حوزه سخت‌افزاری مواجه هستیم و پشتیبانی‌های لازم در این حوزه در کشور ما رو به ضعف رفته است. این موضوع به ضرر فعالیت‌های یونسکو است و یونسکو باید در این زمینه تاثیرگذار باشد. بر اساس تحقیقات دانشگاهی در حال حاضر 80 درصد از نحوه مطالعه طبقه دانشگاهی را مطالعه کتاب‌های دیجیتال و نشر الکترونیک تشکیل می‌دهد که در این حوزه باید فکری جدی کرد تا به گسترش علم بینجامد.
وصفی با اشاره به تعریف از صنعت گفت: ما در آینده با سندهای دیجیتال روبرو هستیم اما نمی‌دانیم چطور باید از این صنعت‌ها نگهداری کرد و آنها را طبقه‌بندی کرد. هنوز مفهومی که از سند در کشور ما وجود دارد همان سند مکتوب است بنابراین نیازمند تعریف مشخصی از سند است.
انتهای پیام/
