رونمایی ترجمه عربی کتاب شایسته تقدیر جایزه جلال در کربلا/ نویسنده ایرانی نخستین کتاب درباره انتفاضه عراق را نوشت

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ ششمین جایزه جلال آل احمد شنبه دوم آذر ماه با معرفی 4 شایسته تقدیر به کار خود پایان داد. این جایزه که هر سال به بهترین و فاخرترین کتاب‌های ادبی و اجتماعی اهدا می‌شود، در بخش داستان هیچ برگزیده‌ای نداشت. در بخش نقد ادبی کتاب سبک‌شناسی نوشته محمود فتوحی از انتشارات سخن انتخاب شد.

هم‌چنین در بخش تاریخ نگاری دو اثر به طور مشترک این جایزه را کسب کرد که عبارت بود از کتاب‌های «اجتماعیون و عامیون» نوشته سهراب یزدانی انتشارات نی و کتاب «انتفاضه شعبانیه» نوشته ضیاءالدین تبراییان از انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی و در حوزه مستندنگاری نیز کتاب «نبرد طریق القدس» نوشته امین رزاق زاده از انتشارات مرکز انقلاب اسلامی انتخاب شد.

«انتفاضه شعبانیه» که در بخش تاریخ‌نگاری این جایزه شایسته تقدیر معرفی شده است،‌ به ماجرای انتفاضه شعبانیه که در پی حماقت صدام حسین رئیس جمهور عراق در حمله به کویت که یک سال و نیم پس از قطعنامه 598 انجام شد،‌ می‌پردازد،‌ صدام به بهانه استفاده کویت از چاه‌های مشترک منطقه رمیله به این کشور حمله کرد و درپی آن پس از حمله 33 کشور عضو ائتلاف بین‌الملل به عراق‌، جمعی از مسلمانان و شیعیان عراق در نیمه شعبان سال 69 قیامی را آغاز کردند که این قیام به دلایل متعدد تنها دو هفته دوام آورده و پس از آن سرکوب شد.

کتاب «انتفاضه شعبانیه» تنها کتابی است که در این زمینه به زبان فارسی منتشر شده است،‌ هم‌چنین در جهان اسلام نیز پژوهشی مستند از این قیام انجام نشده است،‌ بنابراین با استقبال مسئولان عراقی در آستانه اربعین حسینی ترجمه عربی این کتاب نیز در عراق رونمایی خواهد شد.

تبراییان درباره این کتاب می‌گوید:‌ یک سال و نیم پس از پذیرش قطعنامه 598 صدام مرتکب حماقت دیگری شد و به کویت حمله کرد، بهانه صدام در حمله به کویت ظاهراً‌ استفاده کویت از چاه‌های نفت مشترک بود،‌ اما در واقع صدام پس از جنگ ایران و عراق دچار کمبود بودجه 290 میلیارد دلاری شد و کشورهای عربی نیز که دیگر منفعتی را در عراق دنبال نمی‌کردند،‌ حمایت‌های خود را قطع کردند،‌ بنابراین او می‌خواست با حمله به کویت زهرچشمی از عرب‌ها بگیرد.

وی ادامه می‌دهد:‌ پس از حمله عراق به کویت شورای امنیت ملی قطعنامه‌های مختلفی برای خروج صدام از این کشور صادر کرد،‌ اما صدام راضی به خروج از کویت نبود،‌ تا اینکه هواپیماهای نیروهای ائتلاف بین‌الملل که شامل 38 کشور به رهبری آمریکا بودند،‌ 33 روز عراق را مورد حمله هوایی قرار دارند که به گواهی تاریخ شدت این حملات 8 برابر بیشتر از قدرت حمله هیروشیما بود،‌ مردم مسلمان بسیاری در عراق قتل عام شدند و نهایتاً‌ پس از 38 روز،‌  نبرد زمینی آغاز شد که 4 روز به طول انجامید،‌ پس از آن عراقی‌ها تسلیم شدند و تحت بند 7 منشور شورای سازمان ملل قرار گرفته و مجبور به پرداخت بخشی از درآمد نفتی خود به کویت جهت غرامت شدند.

تبرائیان می‌افزاید: در جریان عقب رانده شدن نیروهای عراق از کویت مردم مسلمان و شیعیان عراق فرصت را مغتنم شمرده و در نیمه شعبان قیامی را آغاز کردند که به انتفاضه شعبانیه مشهور شد،‌ این قیام 12 اسفند سال 69 جرقه خورد. درعرض چند روز‌، کنترل 14 استان عراق به دست مردم افتاد‌، اما به دلایلی که به صورت مفصل در کتاب شرح داده شده است،‌ این قیام سرکوب شد.

به گفته تبراییان در این کتاب‌، علل حمله عراق به کویت،‌ ماهیت حزب بعث‌،‌ تاریخچه‌ای از تاریخ سیاسی معاصر عراق،‌ چگونگی جرقه زدن قیام‌، نقش علمای نجف‌ قتل عام وحشیانه شیعیان کربلا،‌ و علل سرکوب قیام بررسی شده است.

«انتفاضه شعبانیه»‌ شامل 9 فصل است،‌ نویسنده در فصل نخست،‌ تاریخچه‌ای از عراق بعد از جنگ جهانی اول،‌ چگونگی روی کار آمدن بعثی‌‌ها و نهادهای امنیتی حزب بعث،‌ موضع‌گیری روشنفکران عرب نسبت به حزب بعث هم‌چون پروفسور ادوار سعید،‌  محمود درویش‌، نزارقبانی و... مطرح شده است.

در فصل دوم نیازهای راهبردی عراق در اشغال کویت و ادعاهای ارضی که از سال‌های گذشته عراق نسبت به کویت داشته است بررسی شده. نویسنده در فصل سوم به جنگ عراق و کویت که به جنگ دوم خلیج فارس مشهور شد،‌ می‌پردازد، نویسنده در این فصل چنین نتیجه‌گیری کرده است،‌ که تنها برنده این جنگ اسرائیل بود،‌ چرا که بدون اینکه حتی یک گلوله شکلیک کند،‌ منافع بسیاری به دست آورد.

فصل چهارم به انتفاضه شعبانیه اختصاص دارد،‌ ماجرای آغاز قیام در نجف‌، بازداشت مراجع و آیات نجف،‌ تشکیل کمیته‌های بحران، بیانیه‌های آیت‌الله خویی،‌  دستگیری آیت‌الله خویی و ملاقات اجباری با صدام در این فصل بررسی شده است.

فصل پنجم کتاب به وقایع کربلا اختصاص دارد، چگونگی قیام در کربلا،‌ چگونگی سرکوب و قتل عامی که در بین‌الحرمین صورت گرفت، میزان آسیب به حرمین شریفین،‌ غارت موزه و کتابخانه آستان حسینی و ... در این فصل روایت شده است.در فصل ششم کتاب رویه شیعه هراسی غرب و درمانی که با چراغ سبز امریکایی‌ها برای مقابله با شیعیان صورت گرفت بررسی شده است.

تبراییان در این زمینه می‌گوید: غرب دید اگر حکومت صدام ساقط شود و قیام شیعیان و مسلمانان عراق نتیجه دهد،‌ باید شاهد یک جمهوری اسلامی دیگر در منطقه باشد،‌ بنابراین به عراقی‌ها اجازه داد که از هلی‌کوپتر برای بمباران شهرهایی که به دست مردم افتاده بود استفاده کنند،‌ هم‌چنین از دیگر عوامل سرکوب قیام می‌توان به همراه نشدن اهل سنت، نپیوستن ارتش به مردم و... نام برد.

فصل هشتم کتاب به موضع‌گیری مجلس اعلای عراق که ادعای حضور نیروهای ایران در میان مردم حاضر در انتفاضه شعبانیه را داشت، اشاره دارد‌، هم‌چنین رفتارشناسی نهاد مرجعیت شیعه در این فصل بررسی شده است. در فصل نهم که شاید مهمترین فصل این کتاب باشد‌، به موضوع بسیار مهمی که تاکنون به آن کمتر توجه شده یعنی نقش سازمان مجاهدین خلق در سرکوب انتفاضه شعبانیه که مستند به اسناد و مدارک است اشاره شده است.

تبرائیان درباره این فصل کتاب به تسنیم می‌گوید: این فصل مهم موجب شد من تحقیقاتی در این زمینه انجام دهم و  در رابطه با ارتباط سازمان مجاهدین خلق با حزب بعث کتاب «خوابگردها» را که به ارتباط رهبران سازمان مجاهدین خلق با رهبران نظامی عراق طی 23 می‌پردازد،‌  تألیف کنم. سازمان مجاهدین خلق در جریان سرکوب انتفاضه شعبانیه نیز با اجرای عملیات مروارید دست داشت که مدارک آن نیز به صورت مستند در کتاب ذکر شده است.

در انتهای کتاب نیز تصاویری از انتفاضه شعبانیه به همراه تصاویری از حمله وحشیانه به حرمین شریفین و قتل عام شیعیان و مردم عراق برای نخستین بار منتشر شده است. وحشی‌گری نیروهای صدام در کشتار مردم عراق به گونه‌ای بود که در کمتر از دو هفته بیش از نیم میلیون نفر از مردم را قتل عام کردند و هنوز گورهای دسته‌جمعی در اطراف فرات،‌ کربلا،‌ نجف و ... یافت می‌شود که حاکی از زنده‌به‌گور کردن انسان‌هاست.

«انتفاضه شعبانیه» توسط حسین الصافی به زبان عربی ترجمه و به کوشش آستان مقدس حسینی در آستانه اربعین حسینی منتشر خواهد شد،‌ هم‌چنین پس از اربعین حسینی این کتاب در مراسمی در کربلا رونمایی خواهد شد.

انتهای پیام/