مجاهد سیاه/ قهرمان مقاومت جهانی/ مردی که یک‌تنه امپریالیسم را به زانو درآورد
خبرگزاری تسنیم: زندگی‌اش را وقف مردم آفریقا کرد، با استیلای سفید و یا سیاه مبارزه کرده تا همه جهانیان مادیبا را قهرمان مبارزه با استکبار جهانی بدانند، مجاهدی سیاه که سیاهی امپریالیسم را از آفریقا زدود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم؛ او را در آفریقای جنوبی با نام «مادیبا» می‌شناسند؛ عنوانی افتخاری که بزرگان خاندان ماندلا به وی داده‌اند. بسیاری از مردم آفریقای جنوبی نیز به‌نشانه احترام وی را «موخولو» به‌معنای پدربزرگ، می‌نامند. در نوامبر 2009، مجمع عمومی سازمان ملل متحد 18 جولای [27 تیر ماه] روز تولد ماندلا را در به رسمیت شناختن نقش او در اعتلای فرهنگ صلح و آزادی، روز جهانی نلسون ماندلا اعلام کرد.
ماندلا می‌گوید: «در سراسر حیاتم خود را وقف مردم آفریقا کرده‌ام. با استیلاجویی سفدپوستان مبارزه کرده‌ام و با استیلای سیاهان نیز مبارزه کرده‌ام. در پی آرمان جامعه آزاد و دموکراتیک بوده‌ام که همه بتوانند در آن در توازن و فرصت‌های برابر زندگی کنند. این آرمان من است که امیدوارم با آن زندگی کرده به آن دست یابم. اما اگر نیاز باشد آماده‌ام در راه این آرمان بمیرم.» و اکنون آفریقای جنوبی با مادیبایش وداع می‌کند.
مردم آرزومند بهبود او بودند.
دو هفته پیش نلسون ماندلا در بیمارستان بستری شد. گزارش‌ها از آفریقای جنوبی از بحرانی شدن حال او خبر می‌دادند. عفونت ریوی شدید دلیل بستری او اعلام شد و با توجه به اخبار ناامید کننده‌ای که از وضعیت جسمی او به گوش می‌رسید؛ مردم آفریقای جنوبی و تمامی آزادی‌خواهان جهان خود را برای یک خبر ناگوار آماده کردند تا اینکه امروز وی به دیار باقی شتافت.
چریک 94ساله به‌دلیل عفونت ریه در بیمارستان بستری شده است.
نلسون رولیهلاهلا ماندلا
نلسون رولیهلاهلا ماندلا در هجدهم جولای 1918 برابر با بیست و ششم تیرماه 1297 شمسی در روستای کوچک موزو در استان کیپ آفریقای جنوبی به دنیا آمد. رولیهلاهلا در هفت سالگی به مدرسه رفت و در آنجا توسط معلمش «نلسون» نامیده شد. او در شانزده سالگی وارد مؤسسه کلارک بری شد و در رشته فرهنگ غرب تحصیل کرد. در نوزده سالگی در دانشکده وسلی در فورت بیوفورت شروع به تحصیل در علوم انسانی نمود. ماندلا در پایان سال اول تحصیلات خود به‌دلیل مشارکت در تحریم شورای نمایندگی دانشجویان در اعتراض به سیاست‌های دانشگاه اخراج شد.
مردم برای سلامتی ماندلا دعا می‌کردند.
ژوهانسبورگ مقصد بعدی او بود که در آنجا به‌عنوان نگهبان معدن شروع به کار کرد. کار در معدن نیز برای او طولی نکشید و در نهایت به‌عنوان منشی یک شرکت حقوقی شروع به کار کرد. در حین کار ماندلا تحصیلاتش را نیز به‌صورت مکاتبه‌ای در دانشگاه آفریقای جنوبی دنبال کرده به اتمام رساند. سپس تحصیل در رشته حقوق در دانشگاه ویتواترسرند را آغاز کرد.
روحیه اعتراض و حق‌طلبی از جوانی با او بود.
آغاز فعالیت‌های سیاسی
ماندلا در اواخر دهه چهل میلادی وارد فعالیت‌های سیاسی علیه نژادپرستی شد. او در پنجم دسامبر 1956 به‌همراه 150 نفر از دوستانش دستگیر و به‌اتهام خیانت محاکمه شد. محاکمه تا 1961 ادامه داشت که در نهایت منجر به تبرئه دستگیرشدگان گردید. در سال 1961، ماندلا در کنفرانسی با اعلام تشکیل گروه اومخونتووه سیزوه، به‌معنای «نیزه ملت»، دعوت به مبارزه نظامی کرد.
با استیلاجویی سفدپوستان مبارزه کرده‌ام و با استیلای سیاهان نیز مبارزه کرده‌ام.
پس از آن ماندلا کشور را ترک و با رهبران آفریقا در نقاط مختلف دیدار کرد. او مبارزه علیه اهداف نظامی و دولتی را رهبری می‌کرد و طرح‌هایی نیز برای جنگ چریکی علیه آپارتاید در دست داشت که بر اساس آنها چند دهه بعد، خصوصاً در دهه 1980، اومخونتو وسیزوه تبدیل به یک گروه جنگنده چریکی علیه رژیم حاکم شد. در 5 اوت 1962، ماندلا پس از هفده ماه تعقیب و گریز دوباره دستگیر و در ژوهانسبورگ زندانی شد. ویلیام بلوم، یکی از کارکنان سابق وزارت امور خارجه آمریکا، گفته است سازمان سیا محل اختفای ماندلا را به رژیم آپارتاید اطلاع داده بود.
آغاز زندانی شدن طولانی‌مدت
ماندلا در دوازدهم ژوئن 1964 محکوم به حبس ابد گردید و در جزیره روبن زندانی شد. ماندلا از بیست و هفت سال زندان خود، هیجده سال را در این زندان به سر برد. در این زندان بود که ماندلا زندگی‌نامه خود را تحت عنوان «راه طولانی آزادی» نوشت. ماندلا در سال‌های زندانی بودنش همچنان با کنگره ملی آفریقا در ارتباط بود. در فوریه 1985 رییس جمهوری آفریقای جنوبی پیشنهاد آزادی مشروط او به‌شرط محکوم کردن بی‌قید و شرط خشونت به‌عنوان ابزاری سیاسی را اعلام کرد. ماندلا پیشنهاد را رد کرد و گفت: «تنها مردم آزاد می‌توانند مذاکره کنند، یک زندانی نمی‌تواند قرارداد ببندد!».
اتاق ماندلا در زندان
آزادی ماندلا و آزادی ملت
بالاخره در 1990 تلاش کنگره ملی آفریقا و مبارزات بین‌المللی با شعار «نلسون ماندلا را آزاد کنید!» منجر به آزادی وی شد. در یازدهم فوریه آن سال، مصادف با 22 بهمن 1369، فردریک د کلرک رئیس جمهور وقت آفریقای جنوبی دستور آزادی ماندلا و پایان ممنوعیت فعالیت کنگره ملی آفریقا را صادر کرد. ماندلا در روز آزادی خود اعلام کرد که توجه وی معطوف به برقراری صلح برای اکثریت سیاه‌پوست و دادن حق رأی به آنان چه در انتخابات کشوری و چه در انتخابات محلی خواهد بود.
او 27 سال از زندگی‌اش را در زندان گذراند.
بدین ترتیب نخستین انتخابات دموکراتیک آفریقای جنوبی که در آن همه افراد می‌توانستند شرکت کنند در بیست و هفتم آوریل 1994 برگزار شد. کنگره ملی آفریقا اکثریت را در انتخابات به خود اختصاص داد و ماندلا نیز به‌عنوان رهبر کنگره به‌عنوان نخستین رئیس جمهور سیاه‌پوست کشور برگزیده شد که پایانی حقیقی بر رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی محسوب می‌شد.
پس از آزادی از زندان، به‌عنوان نخستین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست کشور، پایان آپارتاید را اعلام کرد.
کناره‌گیری از فعالیت‌های سیاسی
ماندلا پس از پایان دوره ریاست جمهوری خود در سال 1999، فعالیت‌هایی را به‌طرفداری از سازمان‌های فعال اجتماعی و حقوق بشر آغاز کرد. او در سال 2003 طی چند سخنرانی از سیاست خارجی دولت بوش انتقاد کرد و گفت که بوش در مورد مسئله جنگ عراق و در قضیه عدم متابعت از سازمان ملل متحد و دبیرکل آن کوفی عنان ممکن است انگیزه‌های نژادپرستانه داشته باشد. ماندلا در ژوئن 2004، در 85سالگی، اعلام کرد که از زندگی سیاسی کناره‌گیری خواهد کرد. سلامتی وی رو به وخامت نهاده بود و وی می‌خواست زمان بیشتری را کنار خانواده‌اش سپری کند.
از 2004 به بعد سلامتی وی رو به وخامت نهاد.
سفرهای ماندلا به ایران
قبل از پیروزى انقلاب اسلامى به‌دلیل وجود روابط مفصل بین رژیم سلطنتى و رژیم نژادپرست آفریقاى جنوبى، بسیاری از کشورهای ضدآپارتاید تمایلی به برقرارى روابط سیاسى با ایران نداشتند. پس از پیروزى انقلاب اسلامى دولت‌های آفریقایی از اولین کشورهایى بودند که نظام جمهوری اسلامی را به رسمیت شناختند. از سوی دیگر توقف فروش نفت ایران به آفریقاى جنوبى نیز موجب رضایت کشورهای آفریقایی مبارزه کننده با نژادپرستی شد. آزادی ماندلا از زندان مصادف با دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی بود. رئیس جمهوری وقت ایران با دعوت از ماندلا برای سفر به ایران بار دیگر بر همراهی و حمایت جمهوری اسلامی از حرکت آزادی‌خواهانه ضدآپارتاید تأکید کرد.
دو بار به ایران سفر کرد.
سفیر سابق ایران در زامبیا درباره سفر تاریخی ماندلا به ایران در سال هفتاد شمسی می‌نویسد: «در مرداد 1370 به‌دنبال هماهنگی‌های انجام‌شده، آقای ماندلا به‌طور رسمی از جمهوری اسلامی ایران دیدار کرد. مهمترین بخش این سفر دیدار صمیمانه آقای ماندلا با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی بود. در این دیدار تاریخی، آقای ماندلا گزارشی از روند مبارزه ارائه کرد و از حمایت‌های معنوی و مادی ایران از مبارزان ضدآپارتاید تشکر و قدردانی نمود.
ماندلا از علاقه‌مندان به جمهوری اسلامی بود.
وی خاطراتی از حدود 30 سال حبس در زندان‌های نژادپرستان را برای رهبر انقلاب بازگو نمود و در مورد تأثیر انقلاب اسلامی به‌رهبری امام خمینی(ره) در قیام مردم آفریقای جنوبی اظهار داشت: «انقلاب اسلامی ایران تحت رهبری امام خمینی(ره) امیدهای فراوانی را برای قیام مردم آفریقای جنوبی در مبارزه علیه بی‌عدالتی به‌همراه داشته است و بدون تردید، تاریخ هرگز نقش ایران اسلامی را فراموش نخواهد کرد. رهبر کنگره ملی آفریقا در قسمتی از سخنان خود گفت: ملاقات با رهبر انقلاب بزرگی که جهان را تحت تأثیر قرار داده است برای من امیدبخش و موجب افتخار بزرگی است و مردم آفریقای جنوبی اکنون برای شنیدن گزارش دیدارهای من با رهبر بزرگ انقلاب و مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران به انتظار نشسته‌اند».
انقلاب اسلامی ایران تحت رهبری امام خمینی(ره) امیدهای فراوانی را برای قیام مردم آفریقای جنوبی در مبارزه علیه بی‌عدالتی به‌همراه داشته است.
دومین سفر ماندلا به ایران در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی اتفاق افتاد. خاتمی در مصاحبه‌ای می‌گوید که در تهران به ماندلا چنین گفته است: «شما متولد 1918 هستید، و یک ربع قرن از من بزرگ‌ترید و شخصیت ما تحت تأثیر بزرگانی چون شما بوده است و از نظر معنوی جایگاه والایی داشتید و الگو بودید چنان‌که امام خمینی نیز از مردان بزرگ تاریخ معاصر و الگو برای همه ما بودند که هم دین را می‌خواستیم و هم حرمت و آزادی و پیشرفت انسان را».
اطراف بیمارستان محل بستری ماندلا از پیام‌ها و ابراز امیدواری برای سلامتی او از سوی دوستدارانش پر بود.
در اردیبهشت ماه سال جاری نیز رئیس جمهوری اسلامی ایران، محمود احمدی‌نژاد، در مراسم دریافت استوارنامه «آرجی وایت‌هد» سفیر جدید آفریقای جنوبی در تهران جویای آخرین وضعیت جسمی نلسون ماندلا رهبر استقلال آفریقای جنوبی شد و گفت: «ایرانیان برای ملت و دولت آفریقای جنوبی احترام زیادی قائل است. هر دو کشور در یک جبهه برای آزادی، عدالت و صلح و احیای انسانیت انسان‌ها حضور دارند، ایران کنار آفریقای جنوبی خواهد بود و رشد و پیشرفت این کشور را رشد و پیشرفت خود می‌داند».
ماندلا: آزادی به بریدن زنجیرها از دست و پا خلاصه نمی‌شود؛ آزادی به احترام گزاردن به آزادی دیگران نیز نیاز دارد.
مقدمه‌نویسی اوباما برای زندگی‌نامه ماندلا
شخصیت ماندلا حتی از دیدگاه کسانی که افکار و رفتار و تصمیماتشان در تضاد با اهداف و کارنامه زندگی ماندلا بوده ستودنی است. بسیار جالب توجه است که اوباما که این روزها در حال به رسمیت شناختن خطرناک‌ترین تروریست‌ها و کمک به جنایتکاران حرفه‌ای است در مقدمه‌ای که بر کتاب زندگی‌نامه ماندلا نوشته است آشتی‌خواهی و صلح‌طلبی ماندلا را می‌ستاید: «زندگی ماندلا حکایتی سرشار از رودررویی مستقیم با بداندیشی و ناامیدی را برای ما بازگو می‌کند که جهان ما اغلب از آن رنج می‌برد. او زندانی‌ای است که آزادمرد از کار درمی‌آید؛ آزادی‌خواهی است که منادی پرشور آشتی می‌شود، و رهبر حزبی است که رئیس جمهوری منادی پرشور مردم‌سالاری و پیشرفت از کار درمی‌آید. ماندلا پس از ترک جایگاه رسمی ریاست جمهوری نیز همچنان تلاش برای تحقق عدالت، فرصت و شکوهمندی انسان را پی می‌گیرد. او برای ایجاد تغییر در کشورش و جهان بسیار کوشیده است؛ آن‌چنان که نادیده گرفتن سهم او در تاریخ چند دهه گذشته دشوار است».
بیوگرافی کوتاه زندگی ماندلا
*